نگاهی متفاوت به دنیای نئاندرتالها
بقایای نه فرد که کفتارها در یک غار پنهان کردهاند، تنها مثالی از کشفیات جدید است که جزییاتی جدید را دربارهٔ زندگی نئاندرتالها افشا میکنند.
تا حدود ۴۰٬۰۰۰ سال قبل، هوموساپینس در این سیاره با نزدیکترین خویشاوند شناختهشده ما، نئاندرتالها، شریک بود. این انسانتباران، کوتاهتر و چارشانهتر از انسانهای مدرن، در ناحیههایی از غرب اروپا تا آسیای مرکزی ساکن بودند و یافتههای باستانشناختی نشان میدهند که نئاندرتالها بهطرزی شگفتانگیز در بقا تخصص داشتند. آنها ابزارهای سنگی میساختند، حیوانات بزرگ را شکار میکردند، از آتش استفاده میکردند، لباس میپوشیدند و رفتارهایی نمادین داشتند؛ حتی احتمالاً مردههای خود را دفن میکردند.
علیرغم این تواناییها، نئاندرتالها بهدنبال مهاجرت بزرگ هوموساپینس به اروپا بهسرعت افول کردند. دانشمندان همچنان بحث میکنند که رقابت با گونه ما یا تغییر محیط زیست دلیل اصلی انقراض بودند؛ اما سرنخهایی از سایتهای نئاندرتال میتوانند برای رسیدن به پاسخ این سؤال و سؤالهای بسیار دیگر درباره خویشاوندان باستانی ما کمک کنند.
ماکت نئاندرتال
ماکتی سیلیکونی با اندازه واقعی از یک نئاندرتال به نام مرد آلتامورا (Altamura Man) در Museo Archeologico در آلتامورا، ایتالیا. این ماکت، ساخته دو هنرمند باستانی آدری و آلفونس کنیس (Adrie and Alfons Kennis)، براساس آنالیز استخوانهای اصلی در غار لامالونگا (Lamalunga) است - یکی از قدیمیترین فسیلهای شناختهشده نئاندرتال.
نئاندرتال ساکوپاستوره
جورجیو مانزی (Giorgio Manzi) انسانشناس درحال بررسی جمجمههای نئاندرتال «ساکوپاستوره ۱» (Saccopastore) و «۲» در موزه انسانشناسی G. Sergi دانشگاه ساپینزا در رم. یک حفاری در محل کشف این جمجمهها به کشف ابزارهای سنگی و استخوانهای فیل، اسب آبی و کرگدن شد که گواهی هستند بر باستانیبودن فسیلهای انسانی؛ متعلق به تقریبا ۱۳۰،۰۰۰ سال قبل.
برای مثال، در ایتالیا جزئیاتی جدید از زندگی نئاندرتالها در غارها، سرپناهها و کمپهای موقت آنها کشف میشوند. در غار گواتاری (Guattari)، نزدیک شهر ساحلی سان فلیچه چیرچئو در جنوب رم، اخیراً بقایایی از نئاندرتالها کشف شده که احتمالاً کفتارها آنها را جمع کرده بودند. کفتارها بهخاطر انبارکردن استخوان در لانههای خود معروفند و این انبار باستانی شامل هفت مرد نئاندرتال، یک زن و یک پسر بود که باعث شده دانشمندان گمان کنند زمانی یک جمع نئاندرتال کامل در این ناحیه زندگی میکردند.
دماغه مونته چیرچئو
دماغه مونته چیرچئو پر است از غارهای ساحلی، نظیر فوسِلونه (ورودی آن را میتوان در عکس دید)، برِئولی و گواتاری که حفاریها در آن باعث کشف بقایای نئاندرتالی شدهاند. بین ۱۰۰،۰۰۰ تا ۵۰،۰۰۰ سال قبل، چیرچئو در محاصره دشتها بود و برخی از آخرین نئاندرتالها در آن زندگی میکردند. این ناحیه در ایتالیا، کوهستانی و غنی از غارهای سنگآهک، مناسب فراهمآوردن سرپناه برای جمعیتهای انسانی باستانی بود. غارها احتمالاً سرپناههایی بودند برای مهاجران دائمی که شکار خود را طبق تغییر فصول دنبال میکردند.
در گذشته، پژوهشگران برای یادگیری درباره این خویشاوندان باستانی انسان به استخوانهای نئاندرتال و تکههای ابزارها و سلاحهای آنها تکیه میکردند. اما امروز، متخصصان ابزارهایی پیچیده برای جستجوی سکونتگاههای نئاندرتالها برای انبوهی از اطلاعات درباره زندگی آنها در اختیار دارند؛ حتی زمانی که فسیلی از ساکنان باقی نمانده است.
حفاری غار گواتاری
بین سالهای ۲۰۱۹ تا ۲۰۲۲، حفاریها در غار گواتاری در چیرچئو بقایای نه فرد را، متعلق به دورهای بین ۱۰۰،۰۰۰ تا ۵۷،۰۰۰ سال قبل، آشکار کرد. تیم Soprintendenza Archeologia, Belle Arti e Paesaggio حفاریها را برای نواحی فروسینونه و لاتینا انجام داد و تیم Università di Roma Tor Vergata به سرپرستی فرانچسکو دی ماریو (Francesco Di Mario) به حفاریهای مستقل پرداخت.
مرد نئاندرتال آلتامورا
جمجمه و فسیل استخوانهای مرد آلتامورا همچنان همانجایی هستند که تقریباً سی سال قبل کشف شدند؛ محصور در سنگ و لایهای کلسیت در غار لامالونگا، نزدیک شهر آلتامورا در جنوب ایتالیا. این بقایا، که ۱۳۰،۰۰۰ سال یا بیشتر قدمت دارند، پوشیده از رسوبات کلسیت هستند که گرههایی به نام پاپکرن غار تولید میکنند. فسیل اولینبار با تلاشهای پژوهشگران غار Centro Altamurano Ricerche Speleologiche کشف شد.
با پیشرفت تکنولوژی، مطالعه غارهایی که نئاندرتالها در آن سکونت داشتند، شبیه به ورود به یک خانه متروکه، پر از نشانههایی از گذشته شده است. برخی از جالبترین کشفها در سالهای اخیر از جزییاتی میآید که پیشتر نادیده گرفته میشدند. خاکسترهای اجاق استفاده از آتش را نشان میدهند، استخوانهای رهاشده حیوانات نشانههای تکنیکهای قصابی را در خود حفظ کردهاند و شکل پوستههای سنگ پیچیدگی تولید ابزار نئاندرتالها را آشکار میسازد. حتی رنگدانههایی که به روشهای شیمیایی سنیابی شدهاند، نشان میدهند که نئاندرتالها در غارها نقاشی میکشیدند.
رازهای بسیاری درباره نئاندرتالها وجود دارد؛ مثلاً این که آنها چهمقدار در رفتارهای نمادین شرکت میکردند و دقیقاً چه چیزی باعث نابودی آنها شد. اما با کشفهای علمی جدید که جزییات خارقالعاده زندگی نئاندرتالها را نشان میدهند، اطلاعات ما درباره خویشاوندان انسانی نزدیکمان از هر زمانی بیشتر میشود.
حفاریهایی بهسرپرستی ایوان مارتینی (Ivan Martini) و ونچنزو اسپانیولو (Vincenzo Spagnolo) از دانشگاه سیِنا در کالا دِی سانتی در ساحل غربی ایتالیا اجرا شدند. بین ۵۰،۰۰۰ تا ۴۰،۰۰۰ سال قبل، نئاندرتالها در این سایت زندگی میکردند.
خورشید در بیرون از غار کالا دی سانتی روی دماغه آرجنتاریو در دریای مدیترانه طلوع میکند. در اواخر دوره پلیستوسن، تقریباً ۵۰،۰۰۰ سال قبل، آبها عقب رفته بودند و میشد از اینجا دشتهایی را دید که نئاندرتالها احتمالاً در آنها شکار میکردند.
منبع: دیجیاتو