سنگ قبرهای عجیب مغولی با تصاویر گوزن پرنده
به تازگی یک «سنگ گوزن» (deer stone) در سکونتگاه تارمال-سای (Tarmal-Sai) در ناحیهی قوچقار در استان نارین در کشور قرقیزستان کشف شده است.
فرادید | سنگهای گوزن، کلانسنگهای باستانی با نمادهای حکاکیشده هستند. مغولستان مملو از سازههای سنگی از قبیل همین سنگهای گوزن و سایتهای تاریخی متعلق به فرهنگ عصر برنز است. نام سنگ گوزن برگرفته از تصاویر حکشدهی گوزنهای پرنده روی آنها است. این سنگها ویژگی متمایز عصر ساکا (Saka) (قرن اول میلادی) هستند. تا کنون تعدادی سنگ گوزن در دره چویی (Chui) و دریاچه ایسیقکول کشف شدهاند.
به گزارش فرادید ، سنگهای گوزن معمولاً با هم پیدا میشوند همراه بناهایی معروف به khirgisuur با تدفینهایی به شکل تختهسنگ یا در برخی موارد با نقوش برجسته روی سنگ که یک سایت پیچیده را شکل میدهند. جلدوشبک بوتوشف ساکن تارمال-سای حین آبیاری متوجه سنگ گردی شد که روی آن نقاشیهایی کشیده شده بود. از آنجا که گمان برد شاید این سنگ ارزش تاریخی داشته باشد، آن را با خود به خانه آورد.
بوتوشف این سنگ را به تیمی از باستانشناسان که سال ۲۰۲۲ از این منطقه بازدید میکردند نشان داد. باستانشناسان محاسبه کردند این سنگ بین ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سال قدمت دارد و پیشنهاد تحویل آن به یک موزهی تاریخی را دادند. این سنگ ۱ متر طول و ۵۰-۴۰ کیلوگرم وزن دارد. در هر دو روی سنگ، نشانهای آیینی خورشید وجود دارد که با اقوام ساکا و ووسون که عقاید خورشیدپرستانه داشتند ارتباط دارند.
سنگهای گوزن آثار منحصربفرد عصر برنز و اوایل عصر آهن هستند که اساساً در مغولستان و برخی کشورهای آسیای مرکزی یافت میشوند. این سنگها نمایانگر رسوم تدفینی عصر برنز، آیینهای قربانی و ایدئولوژی و هنر سبک حیوانی هستند که میان چادرنشینان باستانی رواج داشت. محققان باور دارند این مجسمهها به رهبران و جنگجویان بزرگ یک قبیله پیشکش شدهاند.
(نمونهای از سنگهای گوزن با طرحهای واضح و قابل تشخیص)
مترجم: زهرا ذوالقدر