حلقه ازدواج و تاریخچه آن در زمان‌های مختلف

تبادل حلقه بین عروس و داماد یک سنت دیرینه است و برخی قدمت آن را زمان مصر باستان می‌دانند، البته استفاده از چنین حلقه‌های نمادین در بسیاری از فرهنگ‌های سراسر جهان شناخته شده است.

حلقه‌های مرسوم در زمان مصر باستان بسیار شبیه حلقه‌های امروزی بودند. حلقه‌های ازدواج در مکان‌های مختلف دنیا معانی متفاوتی نیز دارند و در برخی موارد به عنوان طلسم و یا به عنوان تعهد فرد به دیگری مورد استفاده قرار می‌گیرند. حلقه عروسی در هر مذهب و کشوری متفاوت بوده و برخی از حلقه‌ها نماد قرارداد حقوقی ازدواج و برخی نماد عشق واقعی هستند.

بر اساس کتیبه‌های کشف شده از مصر باستان قدمت این حلقه‌های نمادین بیش از 3000 سال است. این مدارک نشان می‌دهد که زوج‌ها از حلقه‌های پهن بافته شده از کنف یا نی استفاده می‌کردند، اما بعدها به دلیل اینکه از این مواد نمی‌توانستند در درازمدت استفاده کنند در نتیجه حلقه‌ها را با چرم، استخوان یا عاج می‌ساختند.

به عقیده گذشتگان، هرچه این مواد سازنده گران قیمت‌تر بودند بیانگر عشق بیشتر نیز بودند. در واقع حلقه‌های نمادین در مصر باستان نماد تعهد بی‌پایان و عشق ابدی بین زن و شوهر بود. البته حلقه‌های نمادین امروزی نیز بیانگر چنین پیامی هستند.

حلقه‌های ازدواج در روم

رومی‌ها اولین کسانی بودند که حلقه‌های نمادین خود را از آهن ساختند و حلقه‌های آنها مشابه حلقه‌های امروزی بود. رومیان و همچنین یونانیان حلقه ازدواج خود را در انگشت چهارم دست چپ قرار می‌دادند، زیرا معتقد بودند این انگشت دارای رگ عشق است. البته قرار دادن حلقه در این انگشت ریشه در اعتقادات مسیحی نیز دارد. ناگفته نماند در حال حاضر بسیاری از اروپائیان حلقه را در دست راست خود قرار می‌دهند.

حلقه عروسی در دوران رنسانس

در طول قرن‌های 16 و 17 میلادی، حلقه‌های gimmel بسیار محبوب بودند. این حلقه ها شامل دو بخش بودند که عروس و داماد آینده هر یک بخشی از آن را در انگشت خود قرار می‌دادند. طی مراسم عروسی، داماد حلقه خود را در انگشت عروس قرار داده تا دوباره به صورت اولیه خود در یکدیگر جای گیرند.

در دوران رنسانس حلقه‌های نقره با تزئینات بیشتر مرسوم شد. در بخش‌هایی از امریکا نیز داماد حلقه‌ای لوله‌ای شکل به عروس تقدیم می‌کرد و به نظر آنان استفاده از جواهرات کار بی‌معنی و پوچی بود و اغلب زنان قسمت بالای این حلقه لوله‌ای شکل را بریده تا به صورت حلقه شود.

در برخی از سنت‌ها نیز بیش از یک حلقه از جمله حلقه مربوط به انگشتان پا که در بین هندوها مرسوم است و گردنبندهای آهنی که از رسوم مردم بنگال است، بین عروس و داماد رد و بدل می‌شد.

حلقه عروسی در عصر کنونی

در بسیاری از فرهنگ‌ها حلقه عروسی بسیار با اهمیت است و قدمت زیادی دارد؛ از جمله این کشورها ایالات متحده است که قدمت آن مربوط به قبل از جنگ جهانی دوم است.

طی جنگ بسیاری از نظامیان برای نشان دادن تعهد و یاد همسر خود حلقه ازدواج همراه خود داشتند و پس از آن، این رسم در بین غیرنظامیان نیز ترویج شد. محبوبیت حلقه‌های عروسی باعث شده که حلقه با سبک‌ها و جنس‌های مختلف مانند طلا، نقره و پلاتین ساخته شود. این حلقه‌ها دارای طرح‌های شیک موردپسند زوج‌ها ساخته می‌شوند.

انواع مختلف حلقه‌های ازدواج

مصریان اولین افرادی بودند که اغلب حلقه‌ها را از پارچه یا چرم تهیه می‌کردند. بعد از آن حلقه‌های حکاکی شده و مهر مانند مرسوم شدند که به عنوان امضا شخصی توسط یونانی‌ها و رومی‌ها استفاده شد و بر روی آنها با توجه به موقعیت مورد استفاده اشکال مختلفی حکاکی می‌شد. یک نوع از این حکاکی که در روم مرسوم بود حکاکی صورت زن و مرد بود که بعدها با ورود مسیحیت به این سرزمین، نقش حضرت عیسی(ع) نیز به صورت زن و مرد افزوده شد.

حلقه‌های Fede یا رینگ فد نیز بیش از هزار سال در اروپا محبوب بودند. این حلقه‌ها به صورت دو دست در هم گره خورده بود که در سومین انگشت سمت چپ قرار می‌گرفت و نشانه عشق، مهر و محبت بود.

از دیگر حلقه‌های قدیمی که امروزه نیز در کشور ایرلند مورد استفاده قرار می‌گیرد حلقه‌های کلدداگ Claddagh  است که دو دست با یک تاج است. این حلقه در قرن 16 طراحی شده و الهام گرفته از فدرینگ‌های روم در قرن 13 است. در گذشته بر روی این حلقه‌ها قسمتی از یک شعر حکاکی می‌شد.

حلقه‌های ظریف، اولین‌بار در قرن 15 ساخته شد. این حلقه‌ها بسیار ساده بودند و بر روی آنها مطالبی نوشته می‌شد که بعدها این مطالب شخصی‌تر شد و در برخی از آنها طلسم و در برخی دیگر جملاتی نظیر « دوستت دارم و من را ترک نکن » و  « دو بدن و یک قلب » حکاکی ‌شد.

هر چند طی دهه‌ها حلقه‌ها ساده‌تر شده بودند، اما حلقه‌های gimmel که از قرن 15 تا 17 محبوب شده بود به صورت معمایی سخت و پیچیده بودند. این حلقه‌ها شامل دو تا سه بند بودند که در یکدیگر ادغام می‌شدند. هر حلقه آزاد بود و باید با هماهنگی در یکدیگر جای می‌گرفتند. بسیاری از حلقه‌های gimmel دارای سنگ‌های تراشیده شده زیبا و حکاکی با مینا بودند.

در سنت یهود قدیم حلقه عروسی از طلا یا نقره بود و هیچ‌گونه سنگ یا نوشته‌ای نداشت و ارزش مالی کمی داشت و به نظر آنان این ارزش کم بیانگر هدف درست از ازدواج بود و نه تظاهر. البته این سنت‌ها مربوط به گذشته بوده و طی زمان تغییر کرده و این حلقه‌ها با گذشت زمان دارای تزئینات بیشتری شده است.

در قرن‌های گذشته، حلقه الماس یکی از بهترین و جذاب‌ترین حلقه‌ها محسوب می‌شد و با توجه به مستندات تاریخی، اولین حلقه الماس متعلق به یک دختر جوان رومی بود. در ابتدا حلقه‌های الماس بدون تراش و زیبایی خاص بودند و با گذشت زمان و تراش‌های زیبا بر زیبایی آنها افزوده شد.

در قرن 15 میلادی هدیه‌ای از جواهرات از طرف پدر عروس برای پدر داماد فرستاده می‌شد و پدر عروس رضایت خود را از ازدواج اعلام می‌کرد و این سنت، آغازگر استفاده از حلقه الماس در مراسم عروسی بود.

اولین حلقه الماس استفاده شده در مراسم عروسی مربوط به مراسم عروسی در ایتالیا در سال 1475 بود. شعر عروسی آنان نیز « دو اراده، دو قلب، دو روح در ازدواج با یک الماس » بود.

در قرن 17 میلادی نیز حلقه الماس در مراسم عروسی بسیار رایج شده بود و بیانگر تعهد دو زوج به یکدیگر بود.

در قرن 18 حلقه‌های ظریف ساده هنوز به طور گسترده مورد استفاده قرار می‌گرفت، با این تفاوت که این حلقه‌ها با الماس‌های تراشیده شده بر روی نقره و طلا ساخته می‌شدند که مانند حلقه‌های امروزی بودند.

حلقه‌های الماس از قرن نوزدهم تاکنون محبوبیت فراوانی یافته‌اند و هنوز هم رایج‌ترین انتخاب هستند، البته ناگفته نماند بسیاری از زوج‌ها در حال حاضر سبک‌های منحصر به فرد و سنگ‌های غیر سنتی را انتخاب می‌کنند، برخی دیگر نیز علاقه‌مند به طرح‌های سازگار با محیط زیست مانند مونزونیت که یک نوع سنگ تولید شده در آزمایشگاه است و یا الماس‌های بازیافتی هستند.

اعتقاداتی جالب از مراسم عروسی در مناطق مختلف

اولین و کوچکترین حلقه به شاهزاده ماری، دختر هنری هشتم داده شد. او در آن زمان دو ساله بود.

در سال 1300 میلادی، افراد بسیار خرافاتی بودند و معتقد بودند داشتن قسمتی از لباس عروس موجب خوش‌شانسی می‌شود؛ این سنت موجب رنجش عروس می‌شد و کم کم طی سالیان متمادی به پرتاب دسته گل عروس به سمت مهمانان تبدیل شد.

در فرهنگ یونانی، یک حبه قند به دستکش عروس برای خوشبختی متصل می‌کنند.

در فرهنگ مصری از عروس نیشگون می‌گیرند.

انگلیسی‌ها معتقدند یافتن  عنکبوت در لباس عروسی خوش‌شانسی است.

در چکسلواکی بر روی عروس شن می‌پاشند و معتقدند که خوشبختی می‌آورد.

یونانیان باستان و رومی‌ها معتقدند حجاب، عروس را از ارواح شیطانی محافظت می‌کند و همراهی داماد با عروس موجب دور شدن ارواح شیطانی شده و نماد حفاظت داماد از عروس است.

اولین حلقه الماس در سال 1477 توسط شاه مکسیمیلان اول آلمان (15195-1459) به ماری بوگاندی (1457-1482) تقدیم شد.

یکی از معروف‌ترین و گرانقیمت‌ترین حلقه‌های الماس جهان De Beers است.

در بسیاری از کشورها از جمله نروژ، روسیه، یونان، اوکراین، بلغارستان، لهستان، اتریش، آلمان، پرتغال و اسپانیا، حلقه عروسی در انگشت حلقه دست راست قرار می‌گیرد.

منبع: ایسنا