نگارههایی باستانی که گذشتۀ «سبز» صحرا را فاش میکنند
در نگارههای 4 هزارسالۀ کشف شده در شمال سودان، محققان تصاویری از انسان، بز کوهی، فیل و زرافه را مشاهده کردهاند.
فرادید| صخرهنگارهی پیش از تاریخی که باستانشناسان روی دیوارههای محوطههای واقع در صحرای اتبای (Atbai) در سودان شرقی کشف کردهاند، تصویری از این منطقه را نشان میدهد که بسیار با مناطق خشک کنونی متفاوت است و غیرقابل باور به نظر میرسد.
به گزارش فرادید، با وجود اینکه این منطقه در حال حاضر خشک است، طبق این اثر هنری، روزگاری پر از بوتههای سرسبز، مراتع، آب و همچنین زندگی حیوانات بوده است.
جالب اینجاست که این اثر هنری تنها حدود ۴۰۰۰ سال قدمت دارد و نشان میدهد به احتمال زیاد این بخش از صحرای بزرگ آفریقا تنها در عرض چند هزار سال دستخوش تغییر سریع و اساسی شده است.
باستانشناسان دانشگاه مککواری، در مطالعهای جدید، ۱۶ مکان حاوی صخرهنگاره را توصیف کردهاند که در بیابانهای اطراف وادی حلفا، شهری در شمال سودان و نزدیک مرز مصر، کشف شدند.
در اشکال مختلفی که در این نگارهها به تصویر کشیده شدهاند، محققان تصاویری از انسان، بز کوهی، فیل و زرافه را کشف کردند.
به گفته باستانشناسان، گاوها نیز اغلب در صخرهنگارهها ظاهر میشدند که باوجود آب و هوای فوق خشک کویر اتبای شگفتآور است.
این منطقه امروزه تقریباً هیچ بارندگی سالانهای دریافت نمیکند و این موضوع، دامداری را غیرممکن کرده است. برعکس، این صخرهنگاره نشان میدهد گاوداری شغل رایج مردم ساکن در این منطقه در ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد بوده است.
دکتر جولین کوپر محقق در بیانیهای گفته است: «کشف تصاویر گاوها روی این صخرهنگارهها گیجکننده است، چون آنها به آب فراوان و مرتع نیاز دارند و در محیط خشک صحر زنده نمیمانند.»
کوپر سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۱۹ سرپرستی تیمی از باستانشناسان را برعهده داشت. او میگوید: «حضور گاو در صخرهنگاره باستانی یکی از مهمترین شواهدی است که نشان میدهد این صحرا روزگاری سبز بوده است.»
بارندگی در آفریقا منجر به ایجاد مراتع در صحرای بزرگ آفریقا شد
آفریقا بین ۱۵۰۰۰ تا ۵۰۰۰ سال پیش به دلیل تغییرات دورهای در مدار زمین به دور خورشید، بارندگیهای موسمی تابستانی را در سراسر قاره تجربه کرد.
این قاره به لطف بارش باران، به سرزمین شکوفایی از مراتع علف تبدیل شد که پر از دریاچههای آب شیرین بود.
پس از پایان دوره مرطوب، تغییر چشمگیری در چشمانداز منطقه و مردم و سایر حیواناتی که اینجا زندگی میکردند رخ داد.
دکتر کوپر میگوید: «صحرای اتبای اطراف وادی حلفا، جایی که صخرهنگارهی جدید کشف شده، تقریباً به طور کامل خالی از سکنه شد. برای کسانی که باقی ماندند، گوسفند و بز جای گاو را گرفت.»
این محقق میگوید: «این تغییر پیامدهای عمدهای برای تمام جنبههای زندگی انسان داشته است، از رژیم غذایی و ذخیره محدود شیر گرفته تا الگوهای مهاجرتی خانوادههای گلهدار و هویت و معیشت کسانی که به گاوهای خود وابسته بودند.»
مترجم: زهرا ذوالقدر