(عکس) سفر به تهران قدیم؛ پیش‌خرید بلیت ماشین‌دودی برای عزاداران
مردم تهران قدیم اعتقاد داشتند حرم شاه‌عبدالعظیم حسنی، زیارتگاه فقراست. چون افرادی که توان مالی کمی داشتند و نمی‌توانستند به کربلا و دیگر اماکن زیارتی بروند، نذر می‌کردند هر پنجشنبه که روز زیارت امام حسین(ع) است به جای کربلا به این آستان بیایند.
این حرم از نقاط مختلف تهران و اطراف آن زائر داشت. حتی اهالی کن که برای رفت و آمد باید مسافت طولانی‌تری را طی می‌کردند هم از زیارت غافل نشده بودند یا به گفته قدیمی‌های بازار تهران، در ایام مسلمیه و محرم هئیتی که به هئیت ترک‌ها معروف بود از مسجد آقا شیخ عبدالحسین در بازار تهران با پای پیاده بعد از نماز صبح به طرف حرم عبدالعظیم حسنی راهی می‌شدند.
این ارادت و زیارت در ایام مسلمیه بیشتر مشهود بود و در شهرری و همچنین مسیرهای اطرافش تا چشم کار می‌کرد، هیاهویی از جمعیت به پا می‌شد. هر فردی به طریقی خودش را به حرم عبدالعظیم حسنی(ع) می‌رساند و این به یک سنت تبدیل شده بود. اما اینکه تهرانی‌ها چطور خودشان را به مسلمیه می‌رساندند، حکایتی جالب و خواندنی دارد. یکی پای پیاده و دیگری با چاپار و درشکه و گاری، ولی با راه افتادن ماشین‌دودی و خط شاه‌عبدالعظیم(ع) این رفت و آمدها آسان‌تر شد.
سیدمحسن ماجدی، ری‌پژوه، خاطره جالبی از استفاده زائران از ماشین‌دودی در ایام مسلمیه دارد. او تعریف می‌کند: «پدربزرگم، سوزنبان ماشین‌دودی بود و دایی‌ام روایت می‌کرد که در ایام مسلمیه، چون هئیت‌ها می‌خواستند، اعضای هئیت ازهم‌گسسته و پراکنده نشوند و در راه جا نمانند، به همین خاطر واگن‌های ماشین‌دودی را برای ایام مسلمیه رزرو و بلیت آن را پیش‌خرید می‌کردند و واگن‌ها را تا سقف پر کرده و هیات را جا می‌دانند.»
ماجدی به اسناد مکتوب تاریخی کشف‌شده اشاره می‌کند و می‌گوید: «به تازگی ۵نسخه در ری پیدا و خوانش شده به نام وقایع اتفاقیه (روزنامچه) آستان مقدس عبدالعظیم(ع) که مربوط به سال ۱۲۹۲تا ۱۲۹۸ است. در آن روزگار هئیتی از حکومت در آستان مستقر بوده است تا وقایع آستان را به صورت هفتگی مستند کند و برای دربار و دارالخلافه بفرستد. به همین خاطر وقایع جالبی را مکتوب کردند که آیین و عزاداری مردم مسلمیه هم بخشی از این روزنامچه است.
هر قوم و شهر برای طلیعه محرم خاستگاه و آیین ویژه‌ای دارد مثل ترک‌ها با طشت‌گذاری، یزدی‌ها با سیاهبندان و ... باتوجه به وجود با برکت عبدالعظیم و اینکه تهران تازه شکل گرفته بود و تهرانی‌های متدین هم می‌خواستند طلیعه خاص خودشان را برای محرم داشته باشند، به همین خاطر مسلمیه را در ری برای یک شب پایه‌گذاری کردند. ابتدا هیئت سادات اخوی که از طرف دارالخلافه حمایت می‌شد، یک شب به عزاداری می‌پرداخت. بعدها هئیت‌های دیگر هم اضافه و زمان آن بیشتر شد. »
منبع: همشهری
