راز شگفت انگیزی که ردپای دایناسورها در آفریقا و آمریکای جنوبی لو داد
فسیلها نشان میدهد دایناسورها حدود ۱۲۰ میلیون سال پیش، زمانی که قارهها هنوز به هم متصل بودند، از بین خشکیها عبور کردند.
فرادید| امروزه برزیل و کامرون به واسطهی هزاران مایل از اقیانوس اطلس از هم جدا شدهاند. اما میلیونها سال، این دو کشور بخشی از ابرقارهی واحدی به نام گُندْوانا بودند.
به گزارش فرادید، اکنون دانشمندان بیش از ۲۶۰ ردپای دایناسور مشابه را در کامرون و برزیل مربوط به ۱۲۰ میلیون سال پیش، بررسی کردهاند. این ردپاها گواه این هستند که دایناسورها بین آفریقای کنونی و آمریکای جنوبی عبور کردهاند. زمانی که قارهها از هم جدا شدند، بخشهایی از سواحل مدرن این کشورها توسط زمین باریکی به هم مرتبط بودند.
لوئیس جِیکوبز، دیرینشناس مهرهداران در دانشگاه مِتُدیست جنوبی (SMU)، میگوید: «فقط یک باریکه زمین وجود داشت که این دو را به هم متصل میکرد و آن باریکه زمین نوارهای است که ما در مورد آن صحبت میکنیم.»
بر اساس مطالعهی جدیدی که جیوبز انجام داده و موزه تاریخ طبیعی و علوم نیومکزیکو این هفته آن را منتشر کرده، مکانهایی که اکنون فسیلها در آنها حفظ شدند، ۳۷۰۰ مایل دورتر هستند، اما زمانی تنها ۶۰۰ مایل از هم فاصله داشتند.
جِیکوبز میگوید: «ما مشخص کردیم از نظر قدمت، این ردپاها مشابه هستند. آنها در بافت تکتونیک صفحهای و زمینشناسی نیز مشابه هستند و از نظر شکل هم تقریباً یکسان هستند.»
سمت چپ، ردپای دایناسور تروپود در حوضه سوزا برزیل یافت شده است. سمت راست، ردپای دایناسور تروپود در حوضه کوم کامرون یافت شده است
محققان این ردپاها را در منطقه بوربورما در شمالشرقی برزیل و در حوزه کوم در شمال کامرون شناسایی کردند. قدمت مجموعههای ردپای «همسان» به کرتاسه اولیه میرسد.
امس بوردی، رسوبشناس دانشگاه کِیپ تاون در آفریقای جنوبی گفته: «وجود این نوع فسیلها در این مکان تعجبآور نیست، اما این واقعیت که آنها حفظ شدهاند بینظیر است.»
دانشمندان سال ۱۹۱۲ به این درک رسیدند که آمریکای جنوبی و آفریقا زمانی به هم متصل بودند. آلفرد وِگنِر، هواشناس آلمانی حدس میزند تمام قارههای جهان قبلاً در یک ابرقاره عظیم به نام پانگهآ به هم مرتبط بودند. قارههای نیمکره جنوبی، قسمت جنوبی آن خشکی را شکل دادند که به گُندْوانا معروف است. حتی آن زمان، زمینشناسان و دولتمردان پیش از این به سرنخهایی از آن تاریخ اشاره کرده بودند، از جمله اینکه سواحل آمریکای جنوبی و آفریقا طوری هستند که مانند قطعات پازل کنار هم قرار میگیرند.
حدود ۱۴۰ میلیون سال پیش، وقتی این دو قاره شروع به دور شدن از هم کردند، ماگما فرصت یافت از گوشته بالا آمده و پوسته اقیانوسی را شکل دهد. در نهایت، اقیانوس اطلس جنوبی فضای بین آنها را پر کرد.
محققان ردپای دایناسور، گردههای فسیلشده و رسوبات دریاچهها و رودخانههای باستانی را در حوضههایی که از این شکاف تشکیل شده بودند، یافتند. حدود ۱۲۰ میلیون سال پیش، محیطزیست این منطقه شبیه یک جنگل بارانی استوایی مدرن بود و دایناسورها را به سمت پوشش گیاهی فراوان خود جذب میکرد.
ردپاها که در گل و لای امتداد پهنههای آبی باستانی بجا مانده بودند، بیشتر ردپاهای تروپودهای سهانگشتی بودند، دایناسورهای گوشتخواری که روی دو پا راه میرفتند. احتمالاً تعداد کمی از آنها نیز ردپاهای ساروپودها (گیاهخواران بزرگ و چهارپا با گردن و دم دراز) یا اورنیتیشیان (دایناسورهایی نزدیک به پرندگان) بودند.
تشخیص اینکه کدام گونه از دایناسورها بین قارهها راه میرفتند برای دانشمندان دشوار است. جیکوبز توضیح میدهد: «اگر سگ شما و یک گرگ صحرایی در یک زمین گلی راه بروند، احساس میکنید دو سگ آنجا راه رفتند، چون ردپای آنها بسیار شبیه هم است و شما نمیتوانید تشخیص دهید آنها دو گونه متفاوت جانور بودند. ماجرای دایناسور هم همین است.»
اما ردپای ماقبل تاریخ اطلاعات دیگری هم در خود دارد.
جیکوبز توضیح میدهد: «ردپاهای دایناسور به شما چیزهایی میگویند که استخوانها نمیگویند. آنها چگونگی حرکت دایناسورها، اینکه به کجا رفتند، آیا تنها بودند یا نه را نشان میدهند. این نگاه متفاوتی به گذشته است، چون اطلاعات متفاوتی در ردپاها وجود دارد.»
مترجم: زهرا ذوالقدر