رمز و راز هاراپان؛ جایزه 100 میلیاردی برای گشودن اسرار تمدن گمشده در دره سند!
تمدن دره سند، به ویژه در هاراپا، حدود ۵۷۰۰ سال پیش شکوفا شد. مطالعات اخیر نشان داده که تولید غذا خارج از شهر و توسط نیروی کار انجام می‌شده و از فضولات دامی به عنوان سوخت استفاده می‌شده است.
فرادید| حدود ۵۷۰۰ سال پیش، تمدن افسانه‌ای دره سند در منطقه‌ای که اکنون شمال هند و پاکستان به حساب می آید، شکل گرفت. این تمدن که به داشتن سیستم نوشتاری غیرقابل رمزگشایی و شهرهای بزرگ و دیوارکشی شده‌اش مشهور است، در نهایت به همان شکل مرموزی که پدیدار شده بود ناپدید شد و پژوهشگران تازه شروع به کشف سرنخ‌هایی کرده‌اند که نشان می‌دهد زندگی در این قلمرو باستانی چگونه بوده است.
به گزارش فرادید، بزرگ‌ترین و معروف‌ترین سکونتگاه مرتبط با تمدن دره سند، شهر بزرگ هاراپان بود که از حدود ۳۷۰۰ تا ۱۳۰۰ پیش از میلاد شکوفا شد. درون دیوارهای این شهر، باستان‌شناسان نمونه‌های زیادی از خط دره سند را کشف کرده‌اند که نوعی متن نوشتاری اولیه است و هنوز رمزگشایی نشده است.
به تازگی مقامات دولت هند جنجالی به پا کردند و جایزه‌ای یک میلیون دلاری برای هر کسی در نظر گرفته‌اند که موفق به رمزگشایی این خط باستانی شود تا شاید اطلاعات بیشتری درباره این تمدن گمشده به دست آید. اگرچه این جایزه هنوز برنده‌ای نداشته، یک مطالعه جدید برخی جنبه‌های سازمان اجتماعی و عملیات روزانه در هاراپان در دوران شکوفایی‌اش را روشن کرده است.
نویسندگان این مطالعه ۱۱۴۴ نمونه از بقایای گیاهی باستانی کشف‌شده در خلال حفاری‌های مختلف باستان‌شناسی در این محوطه مشهور را تحلیل کردند و نسبت بالایی از دانه‌ها نسبت به کاه‌ها (پوسته‌های اضافه یا بقایای غیرقابل‌خوردن محصولاتی مانند گندم و جو) را در این نمونه‌ها مشاهده کردند. بر اساس این کشف، پیشنهاد شده که فرآیند تولید غذا احتمالاً خارج از شهر و توسط نیروی کار گسترده‌ای انجام می‌شده و سپس در وضعیت بسیار فرآوری‌شده به هاراپا حمل می‌شده تا جمعیت شهری تغذیه شود.
این نظریه با دیدگاه‌های قبلی مغایرت دارد که گفته بودند محصولات کشاورزی در خانه‌های فردی و توسط خانواده‌ها آماده می‌شدند. این فرضیه بر مبنای حضور مقدار زیادی دانه‌های علف‌های هرز کوچک بود که اگر دانه‌ها قبلاً قبل از رسیدن به شهر تمیز شده بودند، انتظار نمی‌رفت وجود داشته باشند.
اما با تحلیل گونه‌های گیاهی موجود در مجموعه باستان‌گیاه‌شناسی، نویسندگان مطالعه دریافتند آن‌ها معمولاً گیاهانی بودند که توسط دام‌ها خورده می‌شدند، چه هنگام چرا، چه به عنوان اجزای خوراک دام. بنابراین پیشنهاد شده که حضور این دانه‌ها در هاراپان احتمالاً نتیجه‌ی عمل فرهنگی سوزاندن مقادیر زیادی فضولات دامی بوده است.
به گفته نویسندگان این تحقیق: «استفاده از فضولات دامی به عنوان یک منبع سوختی حیاتی در هاراپان، برای مقاصد خانگی و صنعتی (مانند کوره‌های سفالگری) می‌تواند الگوی مشاهده شده را توجیه کند. سوزاندن فضولات، همانطور که امروزه هم در بسیاری از جوامع فرهنگی انجام می‌شود، یک عمل فرهنگی بوده که امکان تولید حرارت یکنواخت و ملایم برای پخت‌وپز را فراهم میکرده و از سوختی استفاده میکرده که به‌راحتی در دسترس بوده است.
به طور کلی، این یافته‌ها نشان می‌دهند آماده کردن غلاتی مانند گندم و جو در تمدن دره سند تحت کنترل متمرکز مکان‌های روستایی و توسط مراکز شهری دره سند انجام می‌شده، در حالی که به رواج سوزاندن فضولات دامی در هاراپان نیز اشاره دارند. جدای این، ما هنوز اطلاعات بسیار کمی از نحوه زندگی، صحبت یا عبادت ساکنان باستانی شهر داریم، اگرچه امید داریم این جایزه یک میلیون دلاری به زودی منجر به کشف‌های جدید شود.
مترجم: زهرا ذوالقدر
