سفر در زمان؛ پدر سیمان ایران را بشناسید؛ ماجرای اخراجش از کارخانه چه بود و او چه کرد؟

منوچهر سالور مهر ۱۲۹۳ شمسی در تهران متولد شد. پدرش حسن قلی میرزا قاجاری بود. زمانی که در رشته برق از مدرسه صنعتی ایران و آلمان فارغ‌التحصیل شد به‌عنوان کارآموز به کارخانه سیمان ری آمد. حسن فراهانی، مدیر موزه کارخانه سیمان ری، می‌گوید: «از میان مدیران کارخانه سالور از اعتبار ویژه‌ای برخوردار بود. برای همین نامش همیشه به نیکی یاد می‌شود. همان‌ گونه که به مسائل کلان توجه داشت از کوچک‌ترین مشکلات کارگران نیز غافل نمی‌شد.

سالور برای مدتی به سربازی رفت و بعد از آن به سمت مهندس برق کارخانه سیمان ری منصوب شد. بعد با حفظ سمت معاون فنی کارخانه شد و در نهایت مدیریت کارخانه را بر عهده گرفت. یکی از نکاتی که همیشه پدرم محمد فراهانی که خود از کارگران فعال در کارخانه در زمان مهندس سالوربود نقل می‌کرد این بود: «سالور کار را با مذهب پیوند داده بود. نمازخواندن و انجام امور مذهبی برایش اهمیت داشت. در همان روزها ابتدای مدیریتش مسجد کارخانه سیمان ری را ساخت.»

فراهانی ادامه می‌دهد: «حزب توده در زمان سالور در کارخانه نفوذ پیداکرده بود. هر چند سالور سعی داشت کارگران را از فعالیت‌های سیاسی دور کند، ولی بعد از شهریور سال ۱۳۲۰ با نفوذ در کارخانه درگیری‌های زیادی ایجاد کردند. حتی تعدادی از کارگران تصمیم گرفتند مدیریت را از سالور گرفته و با شلوغ‌کاری در نهایت او را اخراج کردند. در دورانی که مهندس سالور در کارخانه نبود بخشی از خط تولید تعطیل و مشکلات زیاد شده بود. او در ۲۲ آذر ۱۳۲۶ دوباره ‌به‌عنوان رئیس کارخانه سیمان ری منصوب شد. آن روزها سعی می‌کرد همیشه در کارخانه حضورداشته باشد تا کم‌کاری‌ها جبران شود.»

در بخشی از زمین‌های کارخانه ابتدا در سوله‌های آلمانی‌ها در خیابان قلمستان، ۱۱۲ خانه و بعد در محدوده «آب گرمه» (آب توربین‌های بزرگ کارخانه با حرارت در بخشی از کوچه بیرون می‌زد که به آن محدوده کوچه آب گرمه می‌گفتند) ۲۷ خانه با درایت مهندس سالور ساخته شد. از آنجا که کار در کارخانه سخت بود کارگران اغلب با بیماری‌های تنفسی، تیفوس، آسم و سل روبه‌رو بودند که یک بهداری نیز در جوار کارخانه ساخت. بعدها خانه‌های کارگری به ۵۰۰ خانه ارتقا پیدا کرد.»

منبع: همشهری