چه عواملی باعث نفخ می‌شود و چگونه می‌توان آن را درمان کرد؟

باد شکم، گاز معده یا هر چه اسمش را می‌گذارید، کاملاً طبیعی است. برای برخی افراد، خارج شدن باد شکم مخصوصا در حضور دیگران باعث شرمندگی می‌شود. گاهی اوقات، به طور غیرمنتظره و خارج از کنترل شما این اتفاق می‌افتد و ممکن است از خجالت آب شوید.

اما برای بسیاری، نگه داشتن باد شکم یا عدم توانایی در دفع آن ناراحتی‌هایی را به وجود می‌آورد که هر روزه با آن درگیرند، به خصوص اگر شرایطی مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS) داشته باشند. در ادامه به این می‌پردازیم که چرا این اتفاق می‌افتد و چگونه می‌توانید باد شکم گیر افتاده یا نفخ را رفع کنید.

نفخ چیست؟

تجمع باد شکم و عدم دفع آن ممکن است باعث احساس سفتی، ناراحتی یا درد شدید در شکم شود.
اگر نفخ داشته باشید، ممکن است هنگام غذا خوردن به سرعت احساس سیری کنید یا صدای قار و قور از معده خود بشنوید که می‌تواند روی سینه یا شانه‌ها نیز تأثیر بگذارد.

چه چیزی باعث نفخ می‌شود؟

در فرآیند هضم غذا، باکتری‌های روده بزرگ با تجزیه ذرات غذا گاز تولید می‌کنند. اما زمانی که غذا، آب یا بزاق را می‌بلعید، مقدار کمی هوا را نیز فرو می‌دهید که در دستگاه گوارش جمع می‌شود. همه این موارد باعث ایجاد فشار در ناحیه شکم می‌شود، که بدن باید با دفع باد شکم یا باد گلو از شر آن خلاص شود. تجمع این گاز‌ها و عدم خروج آن از بدن باعث نفخ می‌شود.

مواد غذایی

به طور معمول تا ۱۵ بار در روز باد شکم خود را خارج می‌کنند و گازی معادل دو لیوان کوکاکولا تولید می‌کنند. کاهش مصرف غذا‌هایی که هضم آن‌ها دشوار است به کاهش نفخ کمک می‌کند. مقصر‌های اصلی سبزیجاتی مانند بروکلی و کلم، نوشابه‌های گازدار و لوبیا هستند.

بیماری

باد شکم بیش از حد می‌تواند ناشی از برخی دارو‌ها یا بیماری‌ها باشد. به عنوان مثال، افراد مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر، بیشتر دچار نفخ می‌شوند. سایر بیماری‌های زمینه‌ای که باعث نفخ می‌شوند عبارتند از رفلاکس اسید معده، عدم تحمل لاکتوز یا گلوتن، یا رشد بیش از حد باکتری‌های روده کوچک.در موارد نادر، نفخ ممکن است با علائم دیگری همراه باشد که نشانه یک بیماری کشنده است. به عنوان مثال، نفخ مداوم، نشانه کلیدی سرطان تخمدان است. تجربه این شرایط همراه با تغییر عادات توالت رفتن می‌تواند هشدار اولیه سرطان روده باشد.

اشتباه گرفتن علائم نفخ با بیماری‌های دیگر

گاهی اوقات علائم نفخ را می‌توان با چیز دیگری اشتباه گرفت. برخی با تجربه درد در قفسه سینه، فک، گردن، کمر، بازو‌ها یا شانه ها، احساس ضعف و تنگی نفس گمان می‌کنند که دچار سکته قلبی شده اند. نفخ پایین شکم، اغلب با سنگ کیسه صفرا یا آپاندیسیت نیز اشتباه گرفته می‌شود.

علائم خطر

اگر دچار نفخ شدید و به طور کامل قادر به خارج کردن آن نبودید، فوراً به پزشک مراجعه کنید، زیرا ممکن است دچار انسداد روده شود. اگر مدت طولانی اصلا باد شکم نداشتید هم باید به پزشک مراجعه کنید.

۴ راه برای کاهش علائم نفخ

نفخ معمولاً بدون نیاز به هیچ درمانی برطرف می‌شود، اما چند روش وجود دارد که می‌توانید برای کاهش علائم آن امتحان کنید.

پروبیوتیک‌ها: از پروبیوتیک‌ها استفاده کنید که به کاهش گاز و تسکین ناراحتی معده ناشی از گاز اضافی کمک می‌کنند. همه پروبیوتیک‌ها برای هر فردی یکسان عمل نمی‌کنند، متخصصان می‌گویند تشخیص اینکه دقیقاً کدام مورد را باید استفاده کنید دشوار است. اما تحقیقات نشان داده است که سویه Bifidobacterium برای همه افراد مفید است. انواع پروبیوتیک‌ها یا باکتری‌های مفید در ترشی‌ها یافت می‌شود.

ورزش: ثابت شده است که ورزش احساس نفخ را کاهش می‌دهد. هنگامی که شما در حال حرکت هستید، روده‌های شما تشویق می‌شوند تا به سرعت از طریق دستگاه گوارش گاز بیشتری خارج کنند. دو حرکت ورزشی که به خروج گاز شکم کمک می‌کنند عبارتند از:

۱. به پشت دراز بکشید و پا‌های خود حرکت دوچرخه را انجام دهید

۲. پیاده روی کوتاه بعد از غذا خوردن

روغن نعناع فلفلی

برخی شواهد نشان داده اند که روغن نعناع می‌تواند احساس یبوست، نفخ و گاز اضافی را تسکین دهد. نعناع دارای خواص ضد اسپاسم است و روده را از انقباضات غیرارادی عضلانی باز می‌دارد. مطمئنا همه ایرانی‌ها از خاصیت عرق نعنا با خبر هستند.

گرما

استفاده از کیسه آب گرم می‌تواند به مقابله با درد معده ناشی از گاز کمک کند. یک مطالعه نشان داده است که استفاده از پد حرارتی ۴۰ درجه سانتیگراد روی معده می‌تواند درد را برای حدود یک ساعت تسکین دهد. خوردن ادویه‌های گرم مانند هل، زیره، رازیانه، زنجبیل، زردچوبه و دارچین نیز توصیه توصیه می‌شود.

منبع: روزیاتو