غزه بهتر است یا زندان؟!

فرادید| محاصرۀ غیرقانونی غزه از سوی اسراییل و حملات پی در پی این رژیم به این خطه، چنان وضع ناگواری در این باریکه پدید آورده است که جوانان غزه خطر مرگ و جراحت را به جان می‌خرند تا با عبور از موانع مرزی، خود را به اسراییل رسانده، در آنجا زندانی شوند تا حداقل از امنیت غذایی برخوردار باشند. خبرنگار نیویورک تایمز در فلسطین در گزارشی به این پدیدۀ تاثربرانگیز پرداخته است که آن را در زیر می‌خوانید:

نمی‌شود رویش اسم فرار را گذاشت. چند لحظه بعد از اینکه ابراهیم الاعودا از حصار 3 متری‌ای که کمپ پناهجویان "بوریج" در حاشیۀ شرقی غزه را از اسراییل جدا می‌کند، پایین پرید، شش سرباز اسراییلی او را محاصره کرده بودند. آنها او را بازداشت کردند، از او بازجویی کردند، و بعد از اینکه یک ماه در زندانهای اسراییل نگهش داشتند، دوباره او را به فقر، مرگ و نابودی در غزه‌ای که از آن گریخته بود بازگرداندند.

به گزارش فرادید به نقل از نیویورک تایمز، ابراهیم پانزده سال دارد و پدرش را در حملۀ هوایی اسراییل به غزه در سال 2002 از دست داده است. او از آن زمان تا به حال سه بار شاهد حملات اسراییل، از جمله حملۀ پنجاه روزۀ تابستان پارسال، بوده است. او می‌گوید: "من می‌دانستم که آنها مرا دستگیر می‌کنند. جنگ مرا تکان داد. به خودم گفتم شاید زندگی بهتری پیدا کنم. آنها به من غذای خوبی می‌دادند، اما بعدش دوباره مرا به غزه انداختند."

ابراهیم یکی از جوانان است که در شش ماهی که از جنگ گذشته، سعی کرده‌اند به اسراییل وارد شوند و دستگیر شده‌اند. اگرچه ابراهیم چیزی همراهش نداشته، اما دیگرانی بوده‌اند که با خود چاقو و نارنجک داشته‌اند.

این ورودهای غیرمجاز، ساکنان اسراییلی آن سوی حصار را نگران کرده است. آنها همچنان از خاطرۀ حملاتی که شبه نظامیان فلسطینی از طریق تونلها انجام می‌دادند، در هراس به سر می‌برند اما مقامات نظامی اسراییل و دیگران این پدیدۀ رو به رشد را چندان به تروریسم مربوط نمی‌دانند، بلکه آن را حرکتی از روی ناامیدی قلمداد می‌کنند.

بسیاری از کسانی که از حصار پریده‌اند و فعالان حقوق بشری که پرونده‌های آنها را بررسی کرده‌اند، انگیزۀ این اقدام را مشابه انگیزۀ سیصد غزه‌ای می‌دانند که در ماه سپتامبر با کشتی‌شان غرق شدند و جانشان را از دست دادند. آنها فقط می‌خواهند از غزه خارج شوند؛ به هر قیمتی.

برخی در حین این کار هدف گلوله قرار می‌گیرند. برخی دیگر هنگامی که به غزه بازگردانده می‌شوند، به ظن همکاری با اسراییل از سوی حماس مورد آزار قرار می‌گیرند. با این وجود، بسیاری با رویای یافتن کار در اسراییل، احتمال حتمی زندانی شدن را به جان می‌خرند؛ ضمن اینکه دولت فلسطینی به تمام زندانیانش پول تو جیبی ماهیانه می‌پردازد.

یوسف عباس، 21 ساله، که دو بار در سالهای 2008 و 2010 به خاطر عبور از مرز، در اسراییل زندانی شده است می‌گوید: "در مقایسه با غزه، زندان اسراییل مثل هتل پنج ستاره می‌ماند." او می‌گوید که در ماه سپتامبر، دو بار دیگر برای عبور از مرز اقدام کرده؛ یک بار نیروهای امنیتی غزه مانعش شدند، و بار دوم تماس نامزدش او را منصرف کرد.

آقای عباس می‌گوید: "به دو گزینه فکر می‌کردم: مرگ یا زندان. به خاطر این همه مشکلی که در زندگیم دارم، خیلی خسته‌ام و این فکر به ذهنم رسید."

ارتش اسراییل می‌گوید که از ماه سپتامبر تا ژانویه، 84 فلسطینی به خاطر گذر از حصار دستگیر شده‌اند. ضمن اینکه 9 تن دیگر نیز در نه روز اول ماه جاری دستگیر شده‌اند. ارتش آمار مربوط به نیمۀ اول سال 2014 و یا سالهای گذشته را در اختیار ما نگذاشت، اما گزارشی را که در روزنامۀ اسراییلی هاآرتص به چاپ رسیده و در آن گفته شده بود که میانگین تعداد کسانی که قبل از جنگ هرماه به خاطر عبور از حصار دستگیر می‌شدند 13 نفر بوده را تایید کرد. این تعداد در ماه نوامبر 27 تن بود که دو برابر میانگین آن زمان است.

ارتش اسراییل به طور جداگانه، هفتۀ پیش اعلام نمود که بخش اسراییلی از تونلی را که در درگیری‌ها با حماس در تابستان کشف کرده بود، را تخریب کرده است.

شاخۀ نظامی حماس، ماه گذشته اردوهای آموزشی‌ای ترتیب دادند که در آنها به 17000 پسر و مرد با سن مابین 15 تا 21 سال، بالا رفتن از طناب و شلیک با اسلحه آموزش داده شد تا برای درگیری احتمالی بعدی با اسراییل آماده باشند.

در جامعه‌های کوچک اسراییلی‌هایی که در نزدیکی حصارهای غزه ساکن هستند، گزارش‌های عبورهای غیرقانونی از مرز یاد اتفاقات تابستان گذشته را زنده می‌کنند.

در هفدهم جولای سال 2014، سیزده مرد مسلح از تونلی که به اسراییل کنده شده بود، خارج شدند که موجبات حملۀ زمینی اسراییل را فراهم آورد.

در غزه، مردانی که از حصار عبور کرده‌اند، می‌گویند که افسرهای امنیتی اسراییل از آنها، بعضا به مدت ساعتها، بازجویی کرده‌اند و می‌خواسته‌اند بدانند که آیا حماس یا گروه دیگری آنها را فرستاده است، چگونه نقشۀ فرار را کشیده‌اند، اینکه قصد داشته‌اند در اسراییل چه بکنند، و اینکه در اوضاع غزه بعد از جنگ چگونه است. وقتی که آنها را به غزه بازگردانده‌اند، نوبت ماموران امنیتی حماس بوده که از ایشان بازجویی کنند. طول این بازجویی‌ها هم به ساعتها می‌رسیده و عمدتاً از آنها می‌پرسیدند که به اسراییلی‌ها چه گفته‌اند.

ایاد البوزوم، سخنگوی وزازت امور داخلی غزه، می‌گوید که این وزارتخانه از زمان پایان جنگ، "اقدامات جدی برای ممانعت از عبور غیرقانونی از مرز انجام داده است" و در حال بررسیِ استفاده از "اقدامات و مجازات‌های شدیدتر برای کسانی است که در فکر عبور از حصار هستند." او می‌گوید که مقام‌های غزه نگرانند که فراریان تحت فشار اسراییلی‌ها ممکن است اطلاعاتی بروز دهند و همچنین هنگام عبور از حصار ممکن است دچار آسیب شوند."

داده‌های دفتر سازمان ملل در هماهنگی امور بشردوستانه نشان می‌دهند که سربازان اسراییلی در سال 2014، شش تن را در نزدیکی حصار کشته‌اند. که البته فقط یک نفر آنها پیش از جنگ کشته شده است. این تعداد دو برابر، تعداد کشته‌ها در سال 2013 است. البته این تعداد نسبت به میانگین سالانه 22 کشته در چهار سال گذشته، کاهش محسوسی داشته است. این داده‌ها همچنین نشان می‌دهند که 39 شهروند غزه از ماه سپتامبر تا ژانویه به سبب تیراندازی و شلیک گاز اشک‌آور از سوی اسراییل مجروح شده‌اند. برخی از این افراد هنگام شرکت در تظاهرات یا پرتاب سنگ، و دیگران هنگام تلاش برای عبور از حصار مجروح شده‌اند.

عطیه النباهین، 15 ساله، هنگامی که در ماه نوامبر قصد داشت به صورت پنهانی وارد اسراییل شود، از ناحیۀ گردن هدف گلوله قرار گرفت، و پس از درمان در دو بیمارستان اسراییلی در ماه ژانویه به خانه بازگردانده شد. فادی، برادر عطیه، اخیراً در مصاحبه‌ای گفته است: "او الان مثل جسد روی تخت افتاده است. او نمی‌تواند راه برود و حتی نمی‌تواند عادی حرف بزند."

حسن و سلوا زوارا، وقتی که به گذشته فکر می‌کنند، نشانه‌های زیادی از اینکه پسر بیست‌ساله‌شان به نام نور قصد عبور از حصار را داشته به یاد می‌آورند. او در 27 اکتبر از خانه‌شان در روستای جهور الدیک، در نزدیکی کمپ بوریج، خارج شد و ناپدید شد.

سلوا زوارا مادر نور زوارا

مادرش به یاد می‌آورد که سه روز پیش از آن، نور از او کپی کارت شناسایی خودش را خواسته بود. آن روز صبح او بارها لباسش را عوض کرد تا در نهایت به شلوار جین و تیشرت مشکی رضایت داد. پدرش می‌گوید او از زمان جنگ، تقریباً هیچ شبی خواب راحت نداشت و مرتب از دامادشان که شش سال در اسراییل زندانی بوده از وضع زندگی در زندان می‌پرسید.

نور حالا خودش اوضاع را به چشم دیده است و می‌داند. آقای زوارای جوان، که پس از کلاس یازدهم ترک تحصل کرده و گهگاه به عنوان کارگر مزرعه و ساختمان کار می‌کرد، روزی یک بار از زندانش در بیرشِبا با خانواده تماس می‌گیرد. او اکنون منتظر است تا در 23 فوریه به جرم ورود غیرقانونی به اسراییل محاکمه شود.

خانم زوارا که تا به حال دو بار در زندان با پسرش ملاقات کرده است می‌گوید: "زندان خوب است، چرا که همه‌شان آنجا با احساس امنیت زندگی می‌کنند. بعد از جنگ او واقعاً افسرده شده بود. او حس می‌کرد که زندگی و پول و شغلی برایش وجود ندارد."

او اضافه می‌کند: "همۀ مردم در اینجا، در هر خانه‌ای بروید، حداقل یکی را پیدا می‌کنید که سعی کرده از مرز عبور کند. وقتی داشتم با اتوبوس می‌رفتم، اسراییلی‌ها از من می‌پرسیدند: "چه خبر شده؟ همۀ هم محلی‌هاتان دارند می‌آیند پیش ما."