چرخ ریسندگی که نماد انقلاب شد

فرادید | وحید محمود قره‌باغ *؛ تصمیم خود را گرفته بود. او مبارزه‌ای آرام و بدون خونریزی را به مردم یاد می داد. خشونت ستیزی رکن اول ایمان و رکن آخر عقیده ی او بود. به جای استفاده از پارچه‌های انگلیسی، لباسی را که از پارچه‌های دستباف محصولات خود کشور هند تهیه می شد، به تن می کرد.

او با چرخ ساده خود ریسندگی می کرد و هر روز نزدیک به چهار ساعت مشغول بافتن کندرخشن بود. هدف او این بود که هموطنانش را تشویق به استفاده از نساجی داخلی بدون استفاده از محصولات بریتانیا کند. محصولاتی که دودمان صنعت نساجی کشورش را به باد داده بود. تمام دارایی او دو تنپوش و یک بستر بود. همین اقدام او کافی بود تا احساسات ملی غلیان کند و تبدیل به حرکتی بزرگ نه در تاریخ کشورش بلکه در تاریخ جهان شود.

بلی. او گاندی بود، پدر ملت. در واقع لقبی که به او نسبت داده بودند. برخی نیز به او باپو به معنای پدر می گفتند. او رهبر سیاسی و معنوی 320 میلیون هندی بود. گاندی در طول حیاتش فقط یک بار از گوشت استفاده کرد. برخی مواقع پیش می آمد که هفته‌ها چیزی نمی خورد. او همواره اصل اهیمسا که بر مبنای نیازردن موجودات زنده بود، در زندگی‌اش پیاده می‌کرد.

او اعتقاد داشت که روزه برای جهان درونی به مانند چشم برای جهان برونی است. زمانی که در بین مردم ظاهر می شد، چنان ازدحامی می شد که غیر قابل تصور بود. برخی لباسش را لمس می کردند و برخی پایش را می بوسیدند. حیات توام با گذشت و سادگی او، مخاطب را به یاد فرانسیس آسیزی، قدیس معروف می اندازد. هم چنان که در این بازه تاریخی بین این دو کسی را نمی توان مثال زد. رژیم حاکم که چندین بار او را زندانی کرد، هر بار با شرمندگی و عذر خواهی این کار را انجام می داد.

بارها توسط مردم مورد ضرب و شتم قرار گرفت ولی هیچ وقت به دنبال انتقام نشد. اسم اصلی او مهانداس کارامچاندگان گاندی بود که بعدها رابیند رانات تاگور، شاعر شهیر هندی اسم مهاتما به معنای روح بزرگ را برای اولین بار به او بخشید. گاندی فارغ‌التحصیل رشته حقوق ازکالج دانشگاهی لندن بود. او وقتی هجده سال بیش‌تر نداشت، پس از قبولی در امتحانات ورودی، برای تحصیل حقوق عازم لندن شد.

در لندن، چندین کتاب در آشنایی مسیحیت مطالعه کرد. تاثیر کتاب موعظه بر کوهسار را می توان در زندگی و مکتبش به عیان مشاهده کرد. سال 1891 گاندی پس از بازگشت به هند، ابتدا به کار وکالت در بمبئی مشغول شد. در جریان پرونده‌ای به آفریقای جنوبی رفت. او که متوجه وضع ناگوار هندیان در آفریقای جنوبی شده بود، مدت بیست سال بدون هیچ چشم داشتی برای حل این معضل مبارزه کرد. در نهایت حکومت راهی جز تسلیم ندید. سپس گاندی به وطنش بازگشت.

در مارس سال 1922 گاندی به اتهام دست داشتن در واقعه سال 1921 به خاطر دست نوشته هایش، توقیف شد. او نه تنها مقاومتی نکرد، بلکه خود را از حق گرفتن وکیل نیز محروم کرد. دفاع او در مقابل اتهام دادستان، گاندی را بیشتر محبوب ساخت. در نهایت قاضی با اظهار تاسف از حکم او، گاندی را به شش سال زندان محکوم کرد.

گاندی یک ماه روزه گرفت به این منظور که وحدتی میان مسلمانان و هندوها بوجود آورد. او در سال 1930 به همراه چند صد هزار نفر هندی ۴۰۰ کیلومتر راه را که نزدیک به یک ماه طول کشید و به رژه نمک مشهور است، طی کرد تا بتواند از آب دریا نمک بگیرد. این اقدام باعث بی اعتبار شدن قانون مالیات نمک شد. در همین زمان بود که هندی‌ها را دعوت به تحریم کالاهای انگلیسی کرد. این واقعه چنان انعکاسی در سطح جهانی داشت که عاقبت انگلیس ناچارا تن به مذاکره داد.

او با قطار درجه سه مسافرت می کرد تا بیشتر با مردم و زندگی شان انس بگیرد. گاندی در طول 29 سال، سیاست هند را متحول کرد ولی خودش تغییر نکرد.

سیاست ضد خشونت و مقاومت آرام گاندی (اصل ساتیاگراها)، مردم مستعمرات دیگر را نیز تحت تاثیر قرار داده بود. دکتر مارتین لوترکینگ، نلسون ماندلا و تنی چند از رهبران و شخصیت های آزادی خواه متاثر از شخصیت و شیوه گاندی بودند. هر چند قادر به ادامه روش او نشدند. به راستی گاندی را می توان یکی از بزرگ‌ترین رهبران تاریخ نامید.

هدف گاندی در زندگی، دست یافتن به بصیرت الهی بود. زندگی و مکتب او با برهما، اسلام، مسیحیت، هندوئیسم و بودیسم عجین شده بود و در رسیدن به اهدافش به کار می بست.

در نهایت تلاش این فقید هندی به ثمر نشست. در سال ۱۹۴۷ کشور هند‌ با رهبری گاندی توانست از زیر یوغ استعمار پیر انگلیس رهایی یابد.

تحمل مردی چون گاندی برای استعمار و دشمنان انسانیت و آزادی سخت بود. از این رو بر آن شدند تا او را حذف کنند. گاندی که بارها مورد سو قصد قرار گرفته بود عاقبت در ژانویه سال1948 وقتی که همراه مردم به سمت محل عبادت حرکت می کرد، توسط ناتورام قادسی با شلیک سه گلوله به قفسه سینه، در سن هفتاد و نه سالگی در گذشت.

قتل گاندی همچون زندگیش، بازتاب گسترده ای داشت. وینستون چرچیل، با وجود این که دشمنی دیرینه ای با گاندی داشت، پیام تسلیت روانه هند کرد.

پاپ پیوس دوازدهم او را پیامبر صلح و دوست مسیحیت نامید. هری ترومن رئیس جمهور ایالات متحده و ژرژ بیدو نخست وزیر فرانسه، جهان را در عزای هند شریک دانستند. حتی رقیب او محمد علی جناح نیز در پیام تسلیت خود از او به عنوان یکی از بزرگترین مردان جامعه هندو یاد کرد. هند این مرد را در دامان تاریخ خود نگه خواهد داشت. چناچه زادروز گاندی در تقویم کشور هند به عنوان یک روز تعطیل ملی که گاندی جایانتی نام گرفته، ثبت شده است.

بلی. گاندی توسط هم میهنانش که به آنان عشق می ورزید و به دنبال اتحاد آنها بود، کشته شد.

*کارشناسی ارشد مهندسی مکانیک