ترامپ و کیم پیش به سوی بهبود مناسبات
در آستانه ملاقات رئیس جمهوری آمریکا و رهبر کره شمالی مذاکره و دیدارهای مشترک در سطوح بالا در دستور کار قرارگرفته و به سرخط مهم رسانههای جهان تبدیل شده است.
کد خبر :
۵۴۸۲۱
بازدید :
۱۸۱۸
احتمال داده شده دیدار دونالد ترامپ و کیم جونگ اون اواخر ماه مییا اوایل ژوئن (خردادماه ۹۷) انجام شود، زمان ملاقات رهبر کره شمالی با رئیس جمهوری کره جنوبی نیز چند روز پیش از دیدار با ترامپ، ۲۷ آوریل (۱۰ اردیبهشت ماه ۹۷) اعلام شده است.
درحالی که رسانهها طی چند روز گذشته از گفت: وگوی تلفنی ترامپ با کیم خبر داده بودند مقامهای کاخ سفید این مذاکره را تکذیب، اما اعلام کردند که پمپئو رئیس سیا که برای تصدی وزارت امور خارجه این کشور معرفی شده با رهبر کره شمالی دیدار کرده است.
روزنامه واشنگتن پست به نقل از دو مقام آگاه نوشت: مایک پمپئو به عنوان فرستاده ترامپ سفری مخفیانه به کره شمالی داشته و این سفر پمپئو بخشی از تلاشها برای تدارک مقدمات دیدار میان ترامپ و کیم بوده است. زمان سفر پمپئو طی چند هفته گذشته و پس از آن بود که وی به عنوان وزیر امور خارجه جدید معرفی شد.
ترامپ پیشتر گفته بود: گفت: وگوهای مستقیمی «در سطوح بسیار بالا» با کره شمالی جریان دارد تا مقدمات دیدارم با کیم فراهم شود.
وی افزود: یا دیدار بسیار خوبی خواهیم داشت یا دیدار خوبی نخواهیم داشت. شاید با توجه به اتفاقات آینده، اصلا با هم دیدار نکنیم. اما فکر میکنم که فرصت خوبی برای حل یکی از مشکلات جهانی داریم.
محل این ملاقات اعلام نشده، اما گمانه زنیها حاکیست که پنج محل برای انجام این دیدار پیشنهاد شده است. آزمایشهای هستهای و موشکی کره شمالی که در سال گذشته میلادی شدت بیشتری گرفته بود تنشهای واشنگتن و پیونگ یانگ را افزایش داد و کار به جایی رسید که آمریکا از طریق سازمان ملل تحریمهای گستردهای را علیه کره شمالی وضع کرد.
همچنین «کمیته تحریمهای کره شمالی» بنابه درخواست آمریکا ۲۱ شرکت کشتیرانی، یک فرد تایوانی، ۱۵ کشتی کره شمالی و ۱۲ کشتی دیگر را که متعلق به پیونگ یانگ نیست، تحریم کرد.
شورای امنیت سازمان ملل پیش از آن صادرات زغال سنگ، آهن، منسوجات، شیلات و برخی محصولات دیگر کره شمالی و نیز صادرات نفت خام و پالایش شده به این کشور را تحریم کرده است.
**اهمیت ملاقات تاریخی برای ترامپ
دیدار تاریخی سران آمریکا و کره شمالی از جنبههای مختلفی برای واشنگتن اهمیت دارد و آنقدر ارزش دارد که ترامپ همه تلاشش را به کار گیرد تااین ملاقات را در تاریخ به نام خودش ثبت کند.
ترامپ به عنوان چهرهای خشونت طلب در افکارعمومی داخل و خارج از آمریکا شناخته شده است و کاخ سفید به خاطر جنگ عراق، افغانستان و حضور در سوریه اینک زیر فشارهای سنگینی قرار دارد.
انجام ملاقات با رهبر کره شمالی، کشوری که طی سالهای گذشته همواره در تنش شدید با آمریکا بوده و به تازگی هم تهدیدهای موشکی اش علیه آمریکا را با افزایش برد موشکها به نمایش گذاشته و اذهان عمومی مردم آمریکا را به خود معطوف کرده، برای تلطیف چهره رئیس جمهوری آمریکا نزد افکار عمومی بسیار حائز اهمیت است.
اگرچه ترامپ با انتصابهای اخیرش در کابینه ازجمله به کارگیری جان بولتون جنگ طلب در جایگاه مشاور امنیت ملی و نیز معرفی پمپئو برای وزارت امور خارجه آمادگی اش را برای مداخله نظامی در هر جایگاهی که بخواهدبه نمایش گذاشته، اما همزمان درصدد است نشان دهد تلاشش را برای انجام مذاکره و حل مسائل جهانی ازطریق گفت: وگو به کار میگیرد.
مسلم است که اگر ترامپ موفق شود به جای درگیری نظامی در مذاکره با کره شمالی تهدیدهای هستهای این کشور را علیه آمریکا رفع و ارتباطات مشترک را پس از سالها قطع رابطه احیا کند برای دولت او بسیار کم هزینهتر خواهد بود و بسیار هم برد تبلیغاتی دارد.
ترامپ اینک در موضوع برجام خود را سر دوراهی دو سر باختی قرار داده و در موضوع سوریه نیز همچنان تحت فشار افکارعمومی داخلی از یک سو و افکار عمومی جهان از سوی دیگر قرار دارد لذا در این شریط آشتی با کره شمالی میتواند گزینه مناسبی برای تلطیف فضای موجود باشد.
رئیس جمهوری آمریکا از قبل از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری گفته بود که در توافق برجام (برنامه جامع اقدام مشترک) سر آمریکاییها کلاه رفته و منافعشان آنطور که باید تامین نشده لذا آن را پاره خواهد کرد. بیش از دو سال از اجرای برجام میگذرد و ترامپ باوجود همه کارشکنیها هنوز نتوانسته از برجام خارج شود؛ از یکسو نمیتواند برخلاف وعدهای که داده عمل کرده و برجام را پاره نکند و ازسویی برهم زدن برجام آسان نیست، زیرا یک توافق دو جانبه نیست و کل جهان مقابل او ایستاده است و او حالا میخواهد نشان دهد-درصورت ادامه ایستادگی برای حفظ برجام- اگر مجبور شده که برجام را پاره نکند توانسته امتیاز بیشتری بگیرد.
در این شرایط باتوجه به موضع محکم تهران مبنی بر غیرقابل مذاکره بودن مجدد برجام و نیز ایستادگی اروپا در مقابل واشنگتن برای حفاظت ازبرجام، ترامپ تحت شدیدترین فشارها قرار دارد و گمان میکند مذاکره و توافق با کره شمالی میتواند بخش قابل توجهی از این فشارها را کاهش دهد.
موضوع مهم دیگری که اهمیت آن برای کاخ سفید کم نیست، جایگاه ونقش چین در منطقه و جهان است. منطقه جنوب شرق آسیا برای واشنگتن از ابعاد مختلف سیاسی، نظامی و بویژه اقتصادی اهمیت بسیاری دارد و به زعم آمریکا شاید پس از توافق با کره شمالی بتواند معادلاتش را در این منطقه کم هزینهتر پیش ببرد.
البته برای آمریکا مهم است که نشان دهد از موضع اقتدار مذاکره با کره شمالی را دنبال میکند و تشدید تحریمهای اخیر علیه پیونگ یانگ را عامل مهمی برای به میز مذاکره کشاندن کره شمالی معرفی میکند؛ هرچندکه مقامات پیونگ یانگ هم که در سالهای گذشته اقتدار موشکی و هستهای شان را بارها آزمایش و برد موشک هایشان با قابلیت حمل کلاهک هستهای را به نمایش گذاشته اند میگویند از موضع اقتدار انجام مذاکره را پذیرفته اند.
**نقش راهبردی چین
حتی اگربپذیریم پیونگ یانگ وواشنگتن هردو بسیار مشتاق بر انجام ملاقات و بهبود روابط هستند، اما نقش بسیار کلیدی چین را نباید در این موضوع فراموش کرد.
چین که همواره سعی میکند نقش و جایگاهش در امور سیاسی و بویژه نظامی منطقهای و جهانی را بسیار کمرنگ نشان دهد و موضع گیریهای آشکاری نداشته باشد تا مبادا رشد و جایگاه اقتصادی اش آسیب نبیند به هیچ عنوان اجازه نخواهد داد معادلات حوزههای غیراقتصادی نیز در نزدیکی مرزهایش آن هم در حوزه کره شمالی بدون نظر و دخالت او جریان یابد.
نقش پکن در تصمیم گیریهای کره شمالی بر کسی پوشیده نیست و طی سالهای گذشته روابط سیاسی، اقتصادی و موضع گیریهای چین خود به تنهایی گویای این مهم است، حالا به آن اضافه کنید نخستین سفر خارجی رهبر جوان کره شمالی که اوایل فروردین ماه امسال به مدت چهار روز به پکن انجام شد.
سفر بسیار مهمی که درست چند مدت قبل از ملاقات کیم با رئیسان جمهوری کره جنوبی و آمریکا انجام شد و از ابعاد مختلفی قابل تحلیل است.
کارشناسان سفر غیر منتظره کیم به چین را در این برهه زمانی حاوی این پیام مهم تحلیل میکنند که پکن بزرگترین حامی کره شمالی است و از نفوذ بسیار بالایی در حاکمیت پیونگ یانگ برخوردار است.
به طور قطع کیم در این سفر معادلات منطقهای و ابعاد مختلف مذاکره با آمریکا را با پکن درمیان گذاشته و ملاحظههای لازم را نیز گرفته است تا هماهنگیهای لازم در این زمینه به عمل آید.
رایزنی با پکن پیش از ملاقات با ترامپ که از یک سو نمایانگر اقتدار جایگاه و دست بالای چین در منطقه و معادلات جهانی است از سوی دیگر به مثابه حضور از موضع بالای پیونگ یانگ در مذاکرات با آمریکا قابل بهره برداری است.
بی شک رهبر کره شمالی پس از این سفر با قدرت چانه زنی بالاتری به ملاقات با ترامپ خواهد رفت و تلاش میکند امتیازیهای بیشتری بگیرد.
شی جین پینگ رییس جمهوری خلق چین دوستی با کره شمالی را راهبردی خوانده و گفته است برای پیشبرد فرایند خلع سلاح اتمی با دیگر کشورها همکاری میکند، اما کره شمالی هم تاکید کرده آمریکا و کره جنوبی باید به اقدامات مطلوب این کشور حسن نیت نشان دهند.
کره شمالی نشان داد اگرچه پذیرفته وارد مذاکره با آمریکا شود، اما این به معنای نادیده انگاشتن چین نیست و پکن را همچنان قدرت بزرگ منطقهای و جهانی در تصمیم سازی هایش باور دارد؛ نکتهای که ترامپ باید با اشراف به آن وارد مذاکره شود.
حضور نظامی آمریکا در منطقه، حاشیههای مربوط به دریای جنوبی، پایگاههای نظامی واشنگتن، رزمایشهای مشترک کاخ سفید با کره جنوبی ازجمله موارد محل اختلاف کره شمالی و چین با آمریکا و برخی دیگر کشورهای منطقه است که درصورت وقوع توافق بین پیونگ یانگ و واشنگتن احتمال حل برخی از این چالشهای پیش روی پکن نیز وجود خواهد داشت.
واقعیت سالهای گذشته نشان داده شبه جزیره کره همواره آبستن جنگ بوده؛ جنگی که پکن به هیچ عنوان آن را نمیخواهد، زیرا مناسبات اقتصادی اش را بشدت تحت تاثیر قرار میدهد و این اولویت مهم چین است؛ حالا چه چیزی بهتر از توافق کره شمالی که از یکسو با توکیو و سئول و از طرفی با آمریکا بشدت درگیر است و هرزمان احتمال شعله ور شدن این جنگ نیز وجود دارد.
**چانه زنیهای کیم قبل از دیدار
مذاکره یعنی بده بستان، امتیازی بدهی در ازایش چیزی بگیری و اگرچه ارتباط برای این توافق زمانی موثر و نتیجه بخش معنا میشود که طرفین به قائده بازی برد-برد قائل باشند، اما این به معنای این نیست که قدرت چانه زنی را بالا نبری و از موضع بالا وارد مذاکره نشوی.
اقدامات اخیر کره شمالی نشان میدهد کیم تلاش خود را به کار گرفته تا از موضع اقتدار و دست نسبتا بالا در مذاکره با ترامپ حاضر شود تا بتواند قدرت چانه زنی اش را بالا ببرد.
در این زمینه سفر بی سابقه اش به چین از یکسو، تلاش برای حل مشکلاتش با کره جنوبی از سوی دیگر از جهات گوناگونی تحلیل میشوند.
کره شمالی چند وقت پیش اعلام کرد: برجام یک توافق بین المللی بسیار مهم میان ایران و پنج به علاوه یک است که باید مورد احترام قرار گیرد و پیونگ یانگ از آن دفاع میکند.
«رودونگ سینمون» روزنامه ارگان حزب حاکم کره شمالی در بیانیهای تاکید کرد: این کشور دارای روابط بسیار حسنه در ۴۵ سال گذشته با ایران بوده است و «تهدیدهای دونالد ترامپ رییس جمهور آمریکا برای خروج از برجام را نادرست میداند».
رسانههای مختلف ازجمله خبرگزاری یونهاپ کره جنوبی اینچنین تحلیل کردند که «کره شمالی با دفاع از توافق هستهای در تلاش است مواضع خود را قبل از دیدار سران دو کره و نشست رهبران آمریکا و کره شمالی محکم کند».
تحلیلگران این موضع گیری پیونگ یانگ در چنین موقعیت زمانی را پیام مهم و هشدارگونهای به مقامهای آمریکایی تعبیر میکنند که قواعد بازی را در مذاکره فراموش نکنند تا امکان وقوع توافق نیز حاصل شود.
رویترز به نقل از یک مقام ارشد آمریکایی نوشته است که گفت: وگوهای پمپئو در کره شمالی ترامپ را به این نتیجه رسانده که امکان برقراری مذاکرات سازنده با پیونگ یانگ وجود دارد، هرچند ضمانتی برای آن نیست.
باید منتظر ماند و دید یکی دو ماه آینده مذاکره سران آمریکا و کره شمالی آیا انجام میشود و درصورت انجام موفقیت آمیز خواهد بود یا اینکه تنش و درگیریهای آمریکا در جبهه دیگری از جهان در جنوب شرق آسیا افزایش پیدا میکند؟
۰