تصاویر؛ جشن مرگبار «نَگ پانچَمی»؛ مردم برای شانس به مار‌ها شیر و برنج می‌دهند
در دل یکی از آیین‌های باستانی هند و نپال، مردم به مار‌ها شیر می‌دهند و آنها را پرستش می‌کنند؛ سنتی که هزاران سال قدمت دارد. اما پشت این مراسم معنوی، واقعیتی تلخ پنهان است: مار‌ها نه‌تنها شیر نمی‌نوشند، بلکه همین باور اشتباه می‌تواند جانشان را بگیرد.
«جشن نَگ پانچَمی» (Nag Panchami) یکی از آیین‌های مذهبی و فرهنگی در هند و نپال است که هر ساله در ماه «شراوان» از تقویم هندو، برگزار می‌شود.
در این روز، مردم مار‌ها به‌ویژه مار کبرا را موجوداتی مقدس دانسته و با نذر و نیاز، آنها را پرستش می‌کنند. این آیین ریشه‌ای عمیق در اسطوره‌ها و باور‌های کهن هندو دارد و از گذشته تا امروز، در میان بسیاری از مردم محبوب باقی مانده است.
چرا مار‌ها پرستش می‌شوند؟
در باور‌های هندو، مار‌ها به‌ویژه «نگ دیوتا» (خدای مار) نمادی از قدرت، باروری، محافظت و ارتباط با دنیای ماوراست. گفته می‌شود که نگ دیوتا قادر است از مردم در برابر گزیدگی مار‌ها محافظت کند و برکت و امنیت برای خانواده به همراه بیاورد. به همین دلیل، مردم در روز جشن نگ پانچمی با گل، شیر، عسل و برنج از مار‌ها پذیرایی می‌کنند.
آیین‌های سنتی نگ پانچمی چگونه اجرا می‌شود
در بسیاری از نقاط هند، مارگیر‌ها یا افعی‌گیر‌ها مار‌های زنده، مخصوصاً کبرا‌ها را به روستا‌ها می‌آورند. این مار‌ها معمولاً در سبد‌های سنتی نگهداری می‌شوند. مردم به مار‌ها شیر می‌دهند، بر سر آنها خمیر زرد یا گل می‌مالند، عود روشن می‌کنند و برای سلامتی و امنیت دعا می‌خوانند. برخی حتی مجسمه‌های مار را در معابد یا خانه‌ها قرار داده و آنها را نماد برکت می‌دانند.
چالش‌های اخلاقی و زیست‌محیطی
هرچند جشن نگ پانچمی دارای پیشینه‌ای فرهنگی است، اما در دهه‌های اخیر، این آیین با انتقادات گسترده‌ای از سوی فعالان حقوق حیوانات روبه‌رو شده است. مار‌ها به‌طور طبیعی شیر نمی‌نوشند و دستگاه گوارش آنها برای هضم لبنیات مناسب نیست. در واقع، خوراندن شیر به مار ممکن است موجب عفونت، خفگی یا حتی مرگ حیوان شود.
افزون بر آن، نگهداری مار‌های وحشی در محیط بسته، حمل آنها در گرما، و دست‌کاری فیزیکی، همه باعث استرس شدید، ضعف جسمی، و آسیب‌های جبران‌ناپذیر به مار‌ها می‌شود. بسیاری از گروه‌های حمایت از حیوانات در هند تلاش کرده‌اند تا مردم را از این آسیب‌ها آگاه کنند و نسخه‌های نمادین و بدون حیوان زنده از این آیین را ترویج دهند. 
حرکت به‌سوی احترام به سنت و طبیعت
در سال‌های اخیر، برخی از جوامع هندو تصمیم گرفته‌اند بدون استفاده از مار زنده، نگ پانچمی را جشن بگیرند. استفاده از مجسمه، نقاشی یا حتی اجرای نمایش‌های نمادین به جای مار واقعی، راهکاری مؤثر برای حفظ سنت‌ها و هم‌زمان حمایت از حقوق حیوانات است.
منبع: راز بقا
