برای شکایت از وکلای متخلف باید چگونه و در کجا شکایت کرد؟
مطمئنا در دنیای پرتلاطم امروزی، یکی از موضوعاتی که می تواند جوامع بشری را از اختلافات شخصی و جمعی در امان بدارد، «آشنایی با حقوق متقابل افراد با یکدیگر و قانون» است که مهمترین اثر این آشنایی و آگاهی را می توان در پیشگیری از وقوع بسیاری از مشکلات حقوقی دانست؛ بنابراین، امروز تلاش داریم تا موضوع «شکایت از وکیل» را بررسی کنیم.
ممکن است بعد از انتخاب وکیل، مشکلاتی به وجود آید، وکیل شما رعایت امانت نکند یا به دلایل دیگر، تخلفی از وی سر بزند. در قدم اول اجازه بدهید این تخلفات را با هم مرور کنیم.
تخلفات انتظامی وکلا
افشای اسرار موکل (وکیل شما امین شماست)؛
عدم تحویل یک نسخه از وکالتنامه به موکل (حتما نسخهی مربوط به خود را پر شده، تحویل بگیرید)؛
تبانی با طرف دعوا و خیانت به موکل (این سنگینترین تخلف یک وکیل است و وی را برای همیشه از وکالت محروم میکند)؛
قبول وکالت علیه موکل سابق در همان موضوعی که وکالت آن را بر عهده داشته است؛
انتقال قرارداد حقالوکاله به دیگری (یعنی وکیل شما، طلب خود را به شخص دیگری انتقال دهد تا وی از شما وصول کند).
همانطور که گفته شد و پیداست، تخلفات انتظامی وکلا همه در یک درجه قرار ندارند. این تخلفات بر حسب مجازاتشان در شش گروه دستهبندی میشوند. ارتکاب چندبارهی بعضی از آنها باعث میشود تا در نوبت بعد، مجازات بیشتری برای وکیل متخلف در نظر گرفته شود.
مجازات های انتظامی به قرار زیر است؛
1-اخطار کتبی
2-توبیخ با درج در پرونده
3-توبیخ با درج در روزنامه رسمی و مجله کانون
4-تنزل درجه
5-ممنوعیت از سه ماه تا سه سال
6-محرومیت دائم از شغل وکالت
تخلف از نظاماتی که کانون برای وکلا تعیین می نماید مستوجب مجازات انتظامی درجه 1 و 2 است.
مصادیق و اعمال مستوجب مجازات انتظامی درجه 3؛
- انجام وکالت بدون تمدید پروانه
- تجاهر به مسکر و مواد مخدر و مراوده در اماکن فساد
- عدم حضور در جلسات دادگاه بدون عذر موجه
- عدم قبول مراسلات کانون و امتناع از دادن رسید در قبال آنها
- عدم ارائه رسید در قبال وجوه و اموال و اسناد دریافتی از موکل
- عدم رعایت تقدم در جلسات محاکمه ای که همزمان هستند یا عدم رعایت تقدم محاکمات کیفری
- وکالت در محلی که وکیل در زمان اشتغال به خدمت قضایی در آنجا شاغل بوده برای بار اول
- تمرکز فعالیت وکالتی و تأسیس دفتر وکالت در غیر از محل مجاز برای بار اول
مصادیق و اعمال مستوجب مجازات انتظامی درجه 4؛
- عدم ارائه رسید در قبال وجوه و اموال و اسناد دریافتی ازموکل
- تجاهر به مسکر و مواد مخدر و مراوده در اماکن فساد
- انجام وکالت بدون تمدید پروانه
- عدم حضور در جلسات دادگاه بدون عذر موجه
- اشتغال به شغل وکالت و مداومت در انجام آن
- معرفی خود با درجه بالاتر
- تحصیل وکالت با توسل به وسایل فریبنده
- تحصیل وجه یا مال یا سند دیگری زائد بر حق الوکاله قراردادی، یا تعرفه ای( در مواردی که قراردادی در بین نیست)
- عدم اطلاع استعفا به دادگاه و موکل یا استعفا در زمانی که موکل مجال کافی برای معرفی وکیل جدید ندارد.
- قبول وکالت در دعاوی که وکیل قبلا با سمت قضایی یا داوری در آن دخالت داشته است.
- قبول وکالت علیه ارگانهای دولتی که وکیل سمت وکالت یا مشاوره آن اداره را دارد
- استعفاء از وکالت و قبول مجدد آن یا اعمال مشابه به منظور اطاله دادرسی
- اظهارات غیر محترمانه نسبت به محاکم و مقامات رسمی و همکاران و اصحاب دعوی و سایر اشخاص
- عدم آگاه نمودن موکل به منظور پرداخت هزینه های پرونده که موجب تضییع حق موکل گردد
- وکالت در محلی که وکیل در زمان اشتغال به خدمت قضایی در آنجا شاغل بوده برای بار دوم
- تقدیم عرض حالی که از حیث تمبر ناقص است
- تمرکز فعالیت وکالتی و یا تأسیس دفتر وکالت در غیر از محل مجاز برای بار دوم
مصادیق و اعمال مستوجب مجازات انتظامی درجه 5؛
- قبول وکالت به صورت تصنعی (در ظاهر به نام دیگری در باطن برای خود)
- افشاء اسرار موکل
- تخلف از قسم
- عدم تحویل یک نسخه از وکالتنامه به موکل برای باراول
- وکالت در محلی که وکیل در زمان اشتغال به خدمت قضایی در آنجا شاغل بوده برای بار سوم
- عدم تحویل پروانه به کانون، بعد از اعلام کانون مبنی بر تعلیق پروانه
- شرکت در مدعی به
- انتقال قرارداد حق الوکاله به دیگری
- تمرکز فعالیت وکالتی و یا تاسیس دفتر وکالت در غیر از محل مجاز برای بار سوم
مصادیق و اعمال مستوجب مجازات انتظامی درجه 6؛
- مواضعه و تبانی با طرف دعوی و خیانت به موکل
- قبول وکالت علیه موکل سابق در همان موضوعی که وکالت آنرا به عهده داشته است.
- تحصیل پروانه وکالت بدون داشتن شرایط مقرره و یا فاقد شرایط مذکور شدن
- اثبات خلاف عذری که وکیل برای عدم حضور در دادگاه یا دادسرا یا دادگاه انتظامی اظهار نموده
- عدم تحویل یک نسخه از وکالتنامه به موکل برای بار دوم
- وکالت در محلی که وکیل در زمان اشتغال به خدمت قضایی در آنجا شاغل بوده برای بار چهارم
- عدم تحویل پروانه به کانون پس از اعلام کانون مبنی بر تعلیق پروانه
- شرکت در مدعی به
- انتقال قرارداد حق الوکاله به دیگری
شکایت از وکیل
کجا شکایت کنیم؟
خب فرض کنیم که این اتفاق تلخ افتاد و وکیل ما مرتکب تخلفی شد که تحت عنوان تخلف انتظامی قابل تعقیب است؛ ما باید به کجا مراجعه کنیم؟ مرجع صالح برای شروع رسیدگی، دادسرای انتظامی کانون وکلای دادگستری است. بسته به اینکه وکیل شما پروانهی کدام شهر یا کانون را دارد، باید به کانون همان محل مراجعه کنید اما کانون وکلای دادگستری مرکز، شامل تهران و شهرهای اطراف تهران، در میدان آرژانتین واقع است.
قرار منع تعقیب به این معنی است که شکایت از وکیل وارد نبوده است و تقصیری از وی سر نزده است. در صورتی که این قرار از سوی دادسرای انتظامی وکلا صادر شود، قابل اعتراض خواهد بود.
شاکی و رئیس کانون وکلای دادگستری، کسانی هستند که می توانند به قرار منع تعقیب اعتراض کنند، آنها 10 روز از زمان ابلاغ این قرار فرصت دارند که با مراجعه به دادگاه انتظامی وکلا است. اگر رسیدگی در دادسرای انتظامی وکلا، به صدور کیفرخواست منتهی شود، نوبت به رسیدگی به اتهام وکیل در دادگاه انتظامی وکلا خواهد رسید.
در صورت صدور کیفرخواست، احتمال اینکه وکیل از وکالت تعلیق شود، وجود دارد، اما صدور کیفرخواست لزوماً به معنی این نیست که وکیل تخلفی مرتکب شده است. دادگاه انتظامی وکلا است که در این خصوص اظهار نظر خواهد کرد.
دادگاه انتظامی وکلا اگر قرار منع تعقیب وکیل را درست بداند، آن را تأیید می کند وبدین ترتیب وکیل از آن اتهام برای همیشه مبرا می شود و معلوم می شود که موکل درخصوص تخلف وی حق نداشته است.
دادگاه انتظامی وکلا به هر طریق ممکن است شروع به رسیدگی به تخلف وکیل کند. در فرض اول پس از اعتراض به قرار منع تعقیب وکیل نزد این مرجع، اگر قرار منع تعقیب را نادرست دانست و اعتقاد به تخلف وکیل داشته باشد، خود به موضوع رسیدگی کرده وحکم صادره می کند اما معمولاً رسیدگی در دادگاه انتظامی وکلا پس از صدور کیفرخواست از سوی دادسرای انتظامی وکلا شروع می شود.
دادگاه انتظامی وکلا، رونوشت ادعا نامه با تقاضا را به وکیل تحت تعقیب ابلاغ می کند و اگر توضیح وکیل لازم نباشد، حکم خود را صادر می کند در غیر این صورت پس از گرفتن توضیح از وی، رأی صادر می کند.
در پایان رسیدگی ممکن است رأی دادگاه انتظامی وکلا مبنی بر برائت باشد. بدین معنی که تشخیص دهد که تخلفی از سوی وکیل رخ نداده است. در صورت حکم به محکومیت وکیل یکی از این مجازات ها برای او تعیین خواهد شد:
- اخطار کتبی
- توبیخ با درج در پرونده
- توبیخ با درج در روزنامه رسمی ومجله کانون
- تنزل درجه
- ممنوعیت وکالت از سه ماه تا سه سال
- و محرومیت دائم از شغل وکالت
این رأی به وکیل تحت پیگرد، کانون وکلا، دادسرای انتظامی وهمچنین شاکی ابلاغ خواهد شد.
از آرایی که دادگاه عالی انتظامی قضات صادر می کند، می توان در دادگاه عالی انتظامی قضات ظرف مدت 10 روز از ابلاغ رأی تقاضای تجدید نظر کرد. همه آرای صادر شده از دادگاه انتظامی وکلا از سوی شاکی خصوصی که تعقیب وکیل با شکایت او آغاز شده است قابل تجدید نظر است. اما وکیل متخلف و رئیس کانون وکلا، تنها در موارد خاصی می توانند تقاضای تجدید نظر کنند، رأی دادگاه در مورد تعلیق یا عدم تعلیق وکیل از وکالت وهمچنین رأی به مجازات از درجه چهار به بالا، از سوی وکیل قابل تجدید نظر در این دادگاه انتظامی قضات است.
رأی برائت و مجازات درجه چهار به بالا نیز از سوی رئیس کانون قابل تجدید نظر است. دادگاه عالی انتظامی قضات به عنوان مرجع تجدید نظر، به موضوع رسیدگی کرده وممکن است رأی دادگاه انتظامی وکلا را تأیید کند یا آن را نقض کرده وحکم جدید صادر کند. به هر حال رأی این مرجع، قطعی بوده وقابل تجدید نظر نخواهد بود.