بحران فرونشست زمین در کمین تهران؟!
گرچه موسسات علمی و امنیتی در طول سالهای اخیر بر خطرات فرونشست زمین در تهران تاکید کرده اند، اما کارشناسان زمینشناسی بر این باورند که از ۳۱ استان کشور، ۲۴ استان با بحران فرونشست زمین دست و پنجه نرم میکنند. البته آنها میگویند که از میان ۲۴ استان، تهران و اصفهان وضعیت وخیم تری دارند.
کد خبر :
۹۵۵۹۵
بازدید :
۳۸۵۶
فرادید | هرچند موضوع فرونشست زمین در تهران مسئله تازهای نیست، اما موسسه تحقیقاتی - اطلاعاتی «اینتللب» با استناد به اطلاعات و دادههای ماهوارهای و مقایسه تصاویر ضبط شده در طول یک سال اخیر، بار دیگر بر موضوع فرونشست زمین در تهران و خطرات آن تاکید کرده است.
به گزارش فرادید؛ موسسه تحقیقاتی - اطلاعاتی «اینتللب» که معمولا به موسسات امنیتی و نظامی خدمات میدهد، روزهای اخیر با انتشار گزارشی مدعی شد که فرونشست زمین در تهران همچون یک بمب ساعتی آرام و ساکت عمل میکند.
این موسسه با مقایسه دادههای ماهوارهای جدید و ثبت شده قدیمی گزارش داد که بیشترین حد فرونشست زمین در تهران به طور متوسط ۴ سانتیمتر در سال بوده و در بعضی از نقاط این تغییرات به ۲۵ سانتی متر رسیده است.
تصویر منتشر شده در سایت موسسه «اینتللب» از وضعیت فرونشست زمین در تهران
«اینتللب» این موضوع را فاجعه انسانی خواند و مدعی شد که در نتیجه فرونشست زمین در تهران قطعی برق، ترکیدن لولههای گاز، تغییر شکل ریلها، فرورفتگی زمین، کج شدن ساختمانها، ترک خوردن جادهها رخ خواهد داد. براساس گزارش موسسه «اینتللب» این پدیدهها، جمعیت رو به رشد ۱۳ میلیونی تهران را به خطر میاندازد
البته پیش از این هم، مجله عملی «نیچر» نیز در سال ۹۷ از فرونشست سالانه ۲۵ سانتیمتر در بخشهایی از پایتخت ایران خبر داده بود.
البته پیش از این هم، مجله عملی «نیچر» نیز در سال ۹۷ از فرونشست سالانه ۲۵ سانتیمتر در بخشهایی از پایتخت ایران خبر داده بود.
علت فرونشست زمین در تهران و دیگر استانها چیست؟
گرچه موسسات علمی و امنیتی در طول سالهای اخیر بر خطرات فرونشست زمین در تهران تاکید کرده اند، اما کارشناسان زمینشناسی بر این باورند که از ۳۱ استان کشور، ۲۴ استان با بحران فرونشست زمین دست و پنجه نرم میکنند. البته آنها میگویند که از میان ۲۴ استان، تهران و اصفهان وضعیت وخیم تری دارند.
با این حال، ۱۸ سال است که مطالعه فرونشست در ایران آغاز شده است.
نتیجه نخستین مطالعه که از سوی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی ایران در سال ۱۳۸۲ منتشر شد، نشان داد که بین سالهای ۷۴ تا ۸۲ یک نقطه از جنوب غرب تهران، به شکل متوسط سالانه ۲۱ سانتیمتر فرونشست داشته است.
در آخرین مطالعه نیز، دکتر ایمان انتظام، رئیس گروه آب زمینشناسی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی اعلام کرد که مطالعات ما نشان داده است تهران در این سالها ماکزیمم نرخ فرونشستی حدود ۱۷ تا ۲۴ سانتیمتر و متوسط نشستی برابر ۷-۸ سانتیمتر داشته است.
به عقیده او فرونشست زمین در تهران در نتیجه برداشت بی رویه آبهای زیرزمینی بوده است.
انتظام میگوید که بر اساس معیارهای جهانی برداشت بیش از ۴۰ درصد آب تجدیدپذیر یک مرز بحرانی معرفی شده و این در صورتی است که در بعضی مناطق ما بیش از ۷۰ درصد برداشت آب از منابع تجدیدپذیر را شاهد هستیم.
با این حال، ۱۸ سال است که مطالعه فرونشست در ایران آغاز شده است.
نتیجه نخستین مطالعه که از سوی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی ایران در سال ۱۳۸۲ منتشر شد، نشان داد که بین سالهای ۷۴ تا ۸۲ یک نقطه از جنوب غرب تهران، به شکل متوسط سالانه ۲۱ سانتیمتر فرونشست داشته است.
در آخرین مطالعه نیز، دکتر ایمان انتظام، رئیس گروه آب زمینشناسی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی اعلام کرد که مطالعات ما نشان داده است تهران در این سالها ماکزیمم نرخ فرونشستی حدود ۱۷ تا ۲۴ سانتیمتر و متوسط نشستی برابر ۷-۸ سانتیمتر داشته است.
به عقیده او فرونشست زمین در تهران در نتیجه برداشت بی رویه آبهای زیرزمینی بوده است.
انتظام میگوید که بر اساس معیارهای جهانی برداشت بیش از ۴۰ درصد آب تجدیدپذیر یک مرز بحرانی معرفی شده و این در صورتی است که در بعضی مناطق ما بیش از ۷۰ درصد برداشت آب از منابع تجدیدپذیر را شاهد هستیم.
او همچنین تخریب سفره آب زیرزمینی، تغییر شیب سطح زمین، فروچالهها و شکافهای زمین، آسیبهای شریانهای حیاتی و ساختمانها را از جمله مخاطرات پدیده فرونشست معرفی کرده است.
فرونشست زمین قابل کنترل است؟
طبق گفته کارشناسان زمینشناسی، مسئله فرونشست زمین قابل کنترل است. طبق گفته این کارشناسان کاهش بهره برداری از منابع آب زیرزمینی و جلوگیری از برداشت شن و ماسه در مناطق با در دست و در داخل محدوده فرونشست میشود در بلند مدت از فرونشست بیشتر زمین جلوگیری کرد.
در این میان گروه آب زمینشناسی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی نیز معتقد است که پایش دقیق و برخط سطح آبهای زیر زمینی و تجهیز چاههای آب بهره برداری کشور به کنترلهای هوشمند موجب احیای ذخایر آب زیر زمینی کشور و تاثیر گذار بر کنترل فرونشست میشود.
البته کارشناسان میگویند که مدیریت منابع و مصرف آب در حیطه اختیارات وزارت نیرو و جهاد کشاورزی است که گاه این دوگانگی مشکلاتی را نیز ایجاد میکند.
به اعتقاد آن ها، همزمان نمیتوان به فکر صادرات محصولات آببری مانند هندوانه بود و در طرف دیگر برای وضعیت اسفبار منابع آب زیرزمینی کشور کاری کرد.
با این وجود، برخی آمارهای غیر رسمی نیز نشان میدهد که کسری تجمیعی منابع آبی زیرزمینی کشور به ١٣٢ میلیارد متر مکعب رسیدە است. طبق این آمارها حدود ۱١٠ میلیارد متر مکعب از این کسری در طی ۲۰ سال اخیر اتفاق افتاده است.
در این میان گروه آب زمینشناسی سازمان زمینشناسی و اکتشافات معدنی نیز معتقد است که پایش دقیق و برخط سطح آبهای زیر زمینی و تجهیز چاههای آب بهره برداری کشور به کنترلهای هوشمند موجب احیای ذخایر آب زیر زمینی کشور و تاثیر گذار بر کنترل فرونشست میشود.
البته کارشناسان میگویند که مدیریت منابع و مصرف آب در حیطه اختیارات وزارت نیرو و جهاد کشاورزی است که گاه این دوگانگی مشکلاتی را نیز ایجاد میکند.
به اعتقاد آن ها، همزمان نمیتوان به فکر صادرات محصولات آببری مانند هندوانه بود و در طرف دیگر برای وضعیت اسفبار منابع آب زیرزمینی کشور کاری کرد.
با این وجود، برخی آمارهای غیر رسمی نیز نشان میدهد که کسری تجمیعی منابع آبی زیرزمینی کشور به ١٣٢ میلیارد متر مکعب رسیدە است. طبق این آمارها حدود ۱١٠ میلیارد متر مکعب از این کسری در طی ۲۰ سال اخیر اتفاق افتاده است.
۰