با حسِ از دست دادن ایمان چه کنیم؟

فرادید | زندگی با وجود بیماری‌های همه‌گیر، بلایای طبیعی، تبعیض نژادی و ناملایماتِ گاه و بی‌گاهِ توام با آن، گاهی‌اوقات سبب می‌شود احساس کنیم ایمان‌مان در حال از دست رفتن است. در چنین شرایطی نه تنها ممکن است ایمان‌تان را به نیروی برتر از دست بدهید بلکه ممکن است ایمان‌تان را به انسانیت، خانواده یا خودتان هم از دست بدهید.

به گزارش فرادید؛ این روز‌ها انسان‌های زیادی درگیر این تجربه هستند به ویژه زمانی که احساس می‌کنند هیچ کنترلی روی وقایع زندگی ندارند. در این شرایطِ ابهام آمیز بیشترین نیاز را به ایمان داریم، اما درک آن در این شرایط کار آسانی نیست. بدون شک زمانی که همه چیز بر وفق مراد است ایمان داشتن آسان‌تر است برعکس زمانی که هیچ چیز سرجای خودش نیست ایمان داشتن بسیار چالش‌برانگیزتر از همیشه می‌شود.

به همین دلیل مهم است که بدانیم چه مواقعی شروع به تجربه‌ی این احساسات می‌کنیم تا بتوانیم در جهتِ ازسرگیری یا پایبندی به ایمان به ویژه در ایامِ سخت اقدام کنیم. در این مطلب درباره‌ی دلایل تضعیف ایمان و روش‌های احیای آن می‌خوانید.

ایمان چیست؟

واژه‌ی ایمان (Faith « باورِ قوی به چیزی یا کسی » یا « باورِ وجودِ خدا، باور‌ها یا احساساتِ قوی مذهبی » تعریف شده است. به نقل از مجله‌ی انجمن فلاسفه‌ی مسیحی، ایمان یعنی باور داشتن به چیزی بدون دلیل ظاهری. کتاب مقدس مسیحیان نیز ایمان را «ماهیت امید‌ها و گواهِ ندیده‌ها» تعریف می‌کند.

بیشتر مردم ایمان را با اعتماد به خدا، جهان هستی یا قدرتی برتر مرتبط می‌دانند. ایمان به معنای باورِ وجود و حضورِ قدرت‌های برتر از ما در زندگی‌مان است، حتی اگر به صورت فیزیکی قادر به دیدن آن‌ها نباشیم. از آنجا که قدرت برتر چیزی نیست که بتوانیم به معنای فیزیکی آن را ببینیم، اگر دیگر تاثیر این نیرو‌ها را در زندگی‌مان احساس نکنیم ممکن است ایمان‌مان را به آن‌ها از دست بدهیم.

بسیاری از متون مذهبی ایمان را با باور و اعتماد به خدا و طلب کمک از او در سختی‌ها مرتبط می‌دانند. در کتاب مزامیر همین‌طور کتاب تناخ و کتاب امثال سلیمان آمده است: «هر زمان که بترسم، به تو اعتماد خواهم کرد.»

ممکن است مواقعی از زندگی حضور خدا یا عزیزان‌تان را احساس نکنید. در همین لحظاتی که با آن‌ها احساس قطع ارتباط می‌کنید ایمان شما در معرض سست شدن قرار می‌گیرد. بسیاری از افراد ادعا می‌کنند ایمان دارند، اما ایمان داشتن زمانی آزموده می‌شود که فرد در عمل آن را اثبات کند، به عبارت دیگر، زمانی که فرد هیچ دلیلی برای ایمان داشتن به چیزی ندارد می‌تواند در عمل فضیلت ایمان را تمرین کند.

در قرآن کریم نقل شده است: «کسانی که ایمان دارند و کار نیک انجام می‌دهند بخاطر ایمان‌شان مورد هدایت پروردگارشان قرارخواهند گرفت.»

نمونه‌های ایمان شامل این موارد می‌شوند: باورِ اینکه خداوند در موقعیت‌های چیرگی‌ناپذیر معجزات خودش را عیان می‌کند، اعتقاد به اینکه غیرممکن با قدرت او ممکن می‌شود و اطمینان از اینکه اتفاقاتِ در حال وقوع بخشی از یک طرح شگرف هستند.

دلایل ضعیف شدن ایمان

دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است فرد احساس کند در حال از دست دادن ایمانش است. برخی از این دلایل عبارتند از:

- استرس
- افسردگی
- از دست دادن
- بیماری
- تردید
- حوادث ناگوار
- خیانت
- ترس
- تنهایی

با حس از دست رفتن ایمان چه باید کرد

ایمان در معنویت بسیار مهم است، چون در سلامت جسم و روح انسان نقش دارد. بسیاری از افراد معمولاً افسردگی را با از دست دادن ایمان برابر می‌دانند. مطالعات نشان داده است برای کسانی که احساس می‌کنند افسردگی‌شان ناشی از سست شدن ایمان است، مشارکت در فعالیت‌های معنوی موثر است.

تصدیق و پذیرش احساسات : در این لحظات مهم است پیش از هر چیزی خودتان را به خاطر داشتن این احساسات قضاوت نکنید. این احساسات قابل‌توجیه هستند و شما نباید احساس گناه یا شرم کنید. بپذیرید این‌ها احساسات شما هستند و شما باید نسبت به خودتان مهربان و دلسوز باشید. در مرحله‌ی بعد سعی کنید دلیل شکل‌گیری این احساس را پیدا کنید. برای سهولتِ یافتن دلیل می‌توانید از یک دوست صمیمی یا در صورت لزوم از یک مشاور کمک بگیرید.

مدیتیشن یا دعا : زمانی را فقط به خودتان اختصاص دهید تا در آرامش مدیتیشن یا دعا کنید تا به کمک آن‌ها با معنویت خودتان همسو شوید. دعا و مدیتیشن تمرین‌های بسیار خوبی برای ارتباط با قدرت برتر و باور‌های شما هستند چرا که می‌توانند حضور، پذیرش و آرامش را عمیق‌تر کنند.

شمارش نعمت‌ها : شکرگزاری تاثیر شگرفی دارد. هر زمان احساس گم‌گشتگی یا ناکامی کردید سعی کنید به افراد و چیز‌هایی فکر کنید که به خاطر داشتن آن‌ها در زندگیتان سپاسگزارید. همیشه چیزی برای قدردانی در زندگی وجود دارد، فقط کافیست یک گام عقب بروید تا چیزی را که درست روبه‌روی شماست ببینید و قدرش را بدانید. قدردانی ویژگی شگفت‌انگیزی است که از ملزومات سلامت فیزیکی و روانی است.

کنکاش مفصل : با کسی که به او اعتماد دارید مشورت کنید. اگر احساس گیجی یا سردرگمی می‌کنید، خوبست درباره‌ی این احساسات گفتگو کنید و با یک منبع قابل‌اطمینان مشورت کنید. گاهی‌اوقات همه‌ی ما در زندگی به یک گوش شنوا و یک آغوش گرم نیازمندیم. شاید در ظاهر سرسخت و قوی به نظر برسیم و از کسانی که واقعاً دلسوزمان هستند کمک نگیریم، چون نمی‌خواهیم باری بر دوش آن‌ها باشیم یا کسی را متوجه آسیب‌پذیری‌مان کنیم. بیندیشید که شاید وقت آن رسیده باشد که درباره‌ی احساسات‌تان با نزدیکان‌تان گفتگو کنید.

وقت‌گذرانی با عزیزان : وقتی احساس خوبی ندارید، نباید گزینه‌ی نشست و برخاست با دیگران را حذف کنید. حمایت اجتماعی معمولاً جنبه‌ی تاثیرگذاری از وجودِ معنوی ماست که کیفیت زندگی‌مان را ارتقاء می‌دهد. جامعه متشکل از انسان‌هایی‌ست که در کنار هم زیست می‌کنند، هنگام سختی‌ها کمک‌رسان هم هستند و برای اثرگذاری مثبت در زندگی یکدیگر آماده اند و این معنای حمایت اجتماعیست. هنگام سختی‌هاست که سامانه‌های پشتیبانی نقش خود را در زندگی ایفا می‌کنند. اندکی تعامل اجتماعی با کسانی که از وقت‌گذرانی با آن‌ها لذت می‌برید احساس اتصال شما با معنویت و ایمان‌تان را قوی می‌کند.

کمک گرفتن از مشاور : یک درمانگر یا مشاور معنوی می‌تواند در کشف علت ضعیف شدن ایمان‌تان به شما کمک کند. در جلساتی که با مشاور یا درمانگر دارید، با امنیت خاطر می‌توانید درباره‌ی احساسات‌تان صحبت کنید و خودتان آن‌ها را بدون قضاوت احساس کنید. استفاده از مشاور یا درمانگر می‌تواند در عمیق کردن درک شما از رابطه‌تان با ایمانتان کمک کند. اگر ایمان شما متزلزل شده یا از بین رفته باشد بازیابی آن شاید مدتی طول بکشد بنابراین لازمست صبور باشید.

انجام کار‌های نیک : گاهی‌اوقات تمام شرایط آزاردهنده‌ای که پیرامون کسی وجود دارد بیشتر از انتظار آن فرد او را تحت تاثیر قرار می‌دهد. زمانی که نگاهتان به دنیا ناامیدکننده می‌شود، بهترست به این فکر کنید که دست‌کم شما می‌توانید روی اتفاقات خوب دنیا به سهم خودتان کنترل داشته باشید. مشارکت در کار‌های نیک مانند کمک‌های داوطلبانه یا مالی به بازگشت ایمان به انسانیت کمک می‌کند. کار‌های نیک رابطه‌ی تنگاتنگی با رضایت از زندگی دارند. فردی که دست به کار نیک می‌زند، فقط به نیاز‌های خودش اهمیت نمی‌دهد و می‌داند که بخشی از تصویر بزرگ‌تری در عالم هستی‌ست.

حضور در مکان‌های عبادی : مکان‌های مذهبی از قبیل مساجد، کلیساها یا سایر مکان‌های عبادی دربرگیرنده‌ی جمعی از افراد با عقاید و باور‌های مشترک است که در عبادت و غنی‌سازی ایمان گرد هم می‌آیند. هنگامی که احساس می‌کنید ایمان‌تان در حال سست شدن است سعی کنید در این مکان‌ها حاضر شوید. حضور در مکان‌های عبادی احساس تشویق، قدرت و تعلق را در شما تقویت می‌کند.

استراحت : گاهی‌اوقات افراد برای به یاد آوردن اینکه چه کسی هستند و به چه چیزی ایمان دارند فقط به استراحت احتیاج دارند. غرق شدن در زندگی روزمره تا حدی که ارتباط‌تان را با خودتان و ایمان‌تان از دست بدهید دور از انتظار نیست. به همین دلیل فاصله گرفتن از کار‌های روزمره و استراحت کردن بسیار مهم است. سعی کنید مدتی را در طبیعت بگذرانید که راه بسیار خوبی برای ارتباط با معنویت است.

وقت گذاشتن برای تامل : برای تامل کردن درباره‌ی علت احساسی که دارید وقت صرف کنید. شاید به این نتیجه برسید که دلایل مختلفی در زندگی شما سبب شدند که احساس کنید ایمان شما از دست رفته است. فرقی نمی‌کند دلیل آن استرس، حوادث آسیب‌زا، اندوه یا فقط احساس قطع ارتباط با خدا باشد، مهم فکر کردن و ارزیابی این احساسات است. گفتگو با یک درمانگر یا دوست صمیمی در یافتن دلیل وجود این احساس و درک چرایی آن مفید است. باید به رابطه‌تان با خدا و باورهایتان فکر کنید. شاید این اطرافیان شما هستند که روی ایمان شما اثر گذاشته‌اند و شما متوجه نبودید. بعید نیست در کودکی و بزرگسالی باور‌هایی را به شما آموخته باشند که در تضاد با خود کنونی شما باشد و دیگر با آن باور‌ها احساس نزدیکی نکنید. به یاد داشته باشید باور‌ها و ایمان شما با افزایش سن ممکن است تغییر کند بنابراین سعی کنید با تکامل این باور‌ها خودتان را قضاوت نکنید. برای فکر کردن به باروهایتان، چیزی که اثربخش است و چیزی که دیگر اثربخش نیست و احساسی که دارید وقت بگذارید.

احساس گم‌گشتگی، ناراحتی و انزوا ممکن است به سراغ همه‌ی ما بیاید، حتی ممکن است زمانی آن را تجربه کنیم که اصلاً انتظارش را نداریم. درست است که ما همیشه روی اتفاقاتی که در دنیا در حال وقوع است حتی اتفاقات پیرامون زندگی خودمان کنترل نداریم، اما کنترلِ نحوه‌ی درک و واکنش به این تجربیات دست خود ماست. نکته‌ی مهم اینست که نه خودتان را به خاطر تجربه‌ی این احساسات قضاوت کنید یا نادیده بگیرید و نه بیش از حد درباره‌ی آن‌ها فکر کنید، چون غرق احساسات منفی خواهید شد. زمانی که با لحظات چالش‌برانگیز زندگی مواجه می‌شوید، خودتان را سرگرم فعالیت‌هایی کنید که به رابطه‌ی شما با خودتان، رابطه‌تان با عزیزان‌تان و رابطه‌تان با معنویت و ایمانِ همیشه در تکامل شما کمک می‌کنند.

منبع: verywellmind

مترجم: زهرا ذوالقدر