شش غذای آینده؛ انسان در قرن بعدی چه خواهد خورد؟
تغییرات آب و هوایی احتمالا باعث خواهد شد که بسیاری از غذاهایی که امروز میخوریم، در آینده دیگر به این راحتی در دسترس نباشند. بنابرای باید به دنبال غذاهای جایگزینی باشیم که با آیندۀ احتمالی کرۀ زمین تناسب بیشتری داشته باشند.
فرادید | باور کنید یا نه، تغییرات آب و هوایی چیزی را که در آینده میخوریم تغییر خواهد داد. امروزه فقط ۱۳ محصول ۸۰ درصدِ انرژی دریافتی مردم در سراسر دنیا را تامین میکنند و حدود نیمی از کالریهای ما از گندم، ذرت و برنج تامین میشود. با این حال، برخی از این محصولات در دمای بالاتر، بارندگیهای غیرقابلپیشبینی و رویدادهای هوایی نامعتدلِ ناشی از تغییرات آب و هوایی، رشد خوبی ندارند. هماکنون خشکسالی، امواج گرما و سیلهای غافلگیرکننده در سراسر جهان به محصولات آسیب میرسانند.
به گزارش فرادید، فِستوُ ماساو مدیر اجراییِ گروهی از محققان که روی تاثیر تغییرات آب و هوایی روی امنیت غذایی مطالعه میکنند، میگوید: «ما باید سبد غذاییمان را متنوع کنیم.» این ایده فراتر از آن چیزیست که باید بخوریم و به چگونگیِ رشدِ آن مربوط میشود. ساموئل پیرنونِ بومشناس از باغ گیاهشناسی پادشاهیِ کیو در لندن میگوید ترفندی که میتوان به کار برد سرمایهگذاری روی تمام راهحلهای موجود است: پرورش محصولات به گونهای که نسبت به آب و هوا مقاومتر باشند، مهندسی ژنتیک غذا در آزمایشگاه و مطالعه روی محصولاتی که اطلاعات زیادی دربارهشان نداریم. دانشمندان صنایع غذایی برای تامین غذای جمعیتِ روبهرشدِ دنیایِ به سرعت در حالِ تغییرِ امروزی، در حال کشف راههای ممکن زیادی هستند و در عین حال به این میاندیشند که چگونه دوستدار محیط زیست باقی بمانند.
توقعات مصرفکنندگان نیز بخشی از معادله است. هالی فرالیک دانشمند کشتآبی و شیلات از دانشگاه کالیفرنیا میگوید: «محصول جایگزین باید ترکیب درستی باشد از ظاهر خوب، طعم خوب و قیمت خوب.» در ادامه، شش غذایی را معرفی میکنیم که دارای هر سهی این ویژگیها هستند و در آینده آنها را در منوی غذا و قفسههای مواد غذایی خواهید دید.
۱ . ارزن
منبع: کربوهیدرات، پروتئین، مواد معدنی (پتاسیم، فسفر و منیزیم)
موارد استفاده: غلات کامل، آرد بدون گلوتن، پاستا، چیپس، آبجو
سازمان ملل متحد سال ۲۰۲۳ را سال بینالمللیِ ارزن اعلام کرده است (که انواع مختلفی از آن وجود دارد). کینوآ هم سال ۲۰۱۳ به همین افتخار دست یافت و فروش آن به شدت افزایش یافت. ارزن که نخستین بار حدود ۱۰۰۰۰ سال پیش در آسیا کشت شد یک دانهی اصلی در بخشهایی از آسیا و آفریقاست. ارزن در قیاس با گندم، ذرت و برنج مقاومت بیشتری در برابر آب و هوا دارد، به آب کمی احتیاج دارد و در محیطهای گرم و خشک رشد میکند. خبر خوب دیگر اینست که ارزن یکی از غلات باستانی از جمله تِف، گل تاج خروس و ذرت خوشهای است که آنها نیز به طور مشابه بادوام و مقاوم هستند.
۲. بادام زمینی بامبارا
منبع: پروتئین، فیبر، مواد معدنی (پتاسیم، منیزیم و آهن)
حتماً دربارهی شیر بادام و شیر سویا شنیدهاید. جایگزین بعدی در کافیشاپها میتواند از بادام زمینی بامبارا تهیه شود، یکی از حبوبات مقاوم به خشکی که بومی جنوب صحرای آفریقاست. بادام زمینی بامبارا مانند سایر حبوبات مملو از پروتئین است. باکتریهای روی گیاه نیتروژنِ اتمسفر را به آمونیاک تبدیل میکنند بنابراین بادام زمینی در خاکهایی با فقر عناصر غذایی بدون کودهای شیمیایی، خوب رشد میکند. فستو ماساو میگوید درک بهتر این گیاه مسیر را برای برنامههای تولید و کمک به بادام زمینی بامبارا در رسیدن به شهرتی به اندازهی سویا هموار میکند، سویا محصول زیادی میدهد، اما در برابر خشکی مقاومت کمتری دارد.
۳. صدف ماسِل
منبع: پروتئین، امگا ۳، ویتامین ب ۱۲، مواد معدنی (آهن، منگنز و روی)
موارد استفاده: بخارپز، افزودن به انواع پاستا، خورشها و سوپها.
یک لینگوئینی (نوعی ماکارونی پهن و باریک) لذیذ ماسِل شاید روزی به یک غذای معمولی در منوی خانواده تبدیل شود. طبق گزارشی که سال ۲۰۲۰ در مجلهی Nature منتشر شد، ماسِل و صدفهای دوکپهای دیگر تا سال ۲۰۵۰ چهل درصد غذاهای دریایی را تشکیل میدهند. مزارع دوکپهایها بدون نیاز به آب یا کود شیمیایی بهترین گزینه برای بالا بردن حجم تولید است که قیمت را نیز برای مصرفکنندگان پایین میآورد. تمام صدفهای دوکپهایها شایستگی دارند، اما ماسِل یک مادهی غذایی «فوقالعاده مغذی» و «فوقالعاده بادوام» است که فقط یک بعد منفی دارد: موجودات صدفدار در معرض خطر هستند چرا که سطوحِ در حالِ افزایشِ کربن، اسیدشدگیِ اقیانوس را تقویت میکنند. شاید کتانجک (یا اشنه دریایی) قادر به برطرف کردن این مشکل باشد.
۴. کتانجک (خزۀ دریایی)
منبع: ویتامینها، مواد معدنی (ید، کلسیم و آهن)، آنتیاکسیدان
موارد استفاده: سالاد، اسموتی، سالسا، ترشی، نودل و چیپس همچنین در خمیردندان، شامپو و سوختهای فسیلی هم یافت میشود.
کتانجک چند ترفند جالب دوستدار محیط زیست دارد. یک، با جذب دیاکسیدکربن حین فتوسنتز کتانجک میتواند اسیدشدگی محیطهای آبی را پایین بیاورد. کشاورزان در مین و آلاسکا کتانجک و صدف دوکپهای را با هم پرورش میدهند تا موجودات صدفدار از آب کمتر اسیدیشده بهره ببرند. کتانجک کربن را هم مانند درختان زیر آب جذب میکند. این به آن معناست که پرورش و مصرف بیشتر کتانجک برای محیط خوب است. در حالی که کتانجک و دیگر جلبکهای دریایی هزاران سال است که در آسیا مصرف میشوند، در بسیاری از کشورهای غربی همچنان مزهای هستند که باید به تدریج به آن علاقمند شد.
۵. موز اتیوپی
منبع: کربوهیدرات، کلسیم، پتاسیم و زینک
موارد استفاده: فرنی یا نان، همچنین برای درست کردن طناب، بشقاب و مصالح ساختمانی
موز اتیوپیِ مقاوم به خشکی در اتیوپی کشت میشود و نام مستعار آن «موز مصنوعی» است، چون این گیاه شبیه درخت موز است، اما میوههای آن خوراکی نیستند. نام دیگر آن «درخت مقاوم به گرسنگی» است، چون ریشههای نشاستهدار آن را هر زمانی از سال میتوان کاشت بنابراین محصول قابلاطمینانی در دورههای خشک آب و هوایی است. بنا به گزارشی که سال ۲۰۲۱ منتشر شد دسترسی به موز اتیوپی را میتوان به نواحی دیگر آفریقا و احتمالاً فراتر از آن گسترش داد. به عقیدهی جیمز بارل از باغهای گیاهشناسی پادشاهی کیو، فرایندِ قابلخوردن کردنِ موز اتیوپی پیچیده است؛ بنابراین هرگونه گسترشِ این محصول باید از سوی جوامعی که دانش بومی آن را دارند هدایت شود.
۶. کاساوا
منبع: کربوهیدرات، پتاسیم و ویتامین سی
موارد استفاده: ریشهی پخته، آرد بدون گلوتن، مروارید تاپیوکا در چای بابِل
کاساوا یک سبزی ریشهای از آمریکای جنوبی هم در برابر آب و هوا مقاوم است و هم مغذی و بادوام است. کاساوا که اکنون در بیش از ۱۰۰ کشور رشد میکند میتواند دمای بیش از ۴۰ درجه سلسیوس را تحمل کند و به نمک و خشکی مقاوم است. افزون بر این، سطوح بالاتر CO۲ اتمسفر مقاومت گیاه را در برابر استرس تقویت کرده و میتواند منجر به افزایش محصول شود. کاساوایِ خام میتواند حاوی سطوح سمی سیانید باشد، اما این ماده شیمیایی را میتوان با پوست کندن، خیساندن در آب یا پختن ریشهها از بین برد.
منبع: sciencenews.org
مترجم: زهرا ذوالقدر