۱۵ واقعیت عجیب درباره اژدهای ریشدار؛ از ایستاده خوابیدن تا تغییر جنسیت!
مطالعات نشان داده است که اژدهای ریشدار نر در ۱۰۰ درصد مواقع در طول دوران جنینی اگر در معرض دمای ۹۶.۸ درجه و بالاتر قرار بگیرد به اژدهای ماده تبدیل می‌شود.
فرادید | اژدهای ریشدار مارمولک‌هایی هستند که در صحراها، ساواناها، بوته زار‌ها و جنگل‌های نیمه گرمسیری استرالیا زندگی می‌کنند.
به گزارش فرادید؛ به دلیل رفتار دوستانه، لبخند‌های دائمی و طبیعت اهلی‌شان، معمولاً در سراسر جهان به عنوان حیوان خانگی نگهداری می‌شوند. آن‌ها نام خود را از برجستگی‌های میخی شکلی که روی گردنشان وجود دارند گرفته اند و به همین دلیل در گروه خزندگان با عنوان "ریش دار" شناخته می‌شوند.
هشت گونه از اژدهای ریش دار، که طیف وسیعی از رنگ‌ها و " گونه‌ها " را در برمی گیرد در اسارت انسان و به دور از طبیعت پرورش یافته‌اند. شش گونه‌ای که تاکنون توسط IUCN (اتحادیه بین‌المللی حفاظت از طبیعت) شناسایی شده‌اند، همگی جمعیت‌های پایداری در سرزمین اصلی خود استرالیا دارند و به عنوان گونه‌هایی شناخته می‌شوند که جهان کمترین نگرانی را بابت منقرض شدن آن‌ها دارد.
در این مقاله حقایق شگفت انگیزی در مورد این اژدها، از جمله توانایی بی نظیر آن‌ها در تغییر جنسیت را در اختیارتان خواهیم گذاشت:
اطلاعات علمی
نام رایج: اژدهای ریشدار
نام علمی: Pogona
میانگین طول عمر در طبیعت: تا ۱۰ سال
میانگین طول عمر در اسارت: ۷ تا ۱۵ سال
وضعیت فهرست قرمز IUCN : کمترین نگرانی (کمتر از یک درصد) برای منقرض شدن
جمعیت فعلی: نامشخص اما پایدار
۱. اژدهای ریشدار می‌تواند از درخت بالا برود
اگرچه اژدهای ریشدار وحشی عمدتاً جانوری زمینی است، اما از نظر علمی نیمه درختی هستند و می‌توانند در صورت لزوم به درخت نوردان متخصصی تبدیل شوند، مثلاً وقتی غذا در سطح زمین در دسترس نیست یا زمانی که شکارچی آن‌ها را تعقیب می‌کند.
همچنین به‌عنوان جانوارانی که به آفتاب علاقه شدید دارند برای جذب بیشتر نور خورشید و گرما هم ممکن است از درخت بالا بروند و در مواردی عجیب بالا رفتن از درخت نشانه‌ای است برای اینکه تسلط و نفوذ خود را بر اژدهای دیگر به اثبات برسانند.
۲. آن‌ها احساسات خود را از طریق ریش‌های زیر چانه نشان می‌دهند
ریش این اژدها خلق و خویش را نشان می‌دهد، زمانی که حیوان احساس خطر، استرس یا خشم و عصبانیت می‌کند ریش‌ها سیاه می‌شوند. در طول این مدت و با غلبه احساسات برکل بدن اژدها می‌تواند کیسه زیر چانه را باد کند تا بزرگ به نظر برسد. اما اگر در حالتی آرام و بدون دردسر باشد کیسه زیر چانه اژدها رنگی مشابه با بقیه بدن دارد با ریش‌هایی که صاف روی پوستش قرار می‌گیرند.
۳. آن‌ها در منطقه بومی خود محافظت قانونی می‌شوند
استرالیا از دهه ۶۰ صادرات حیات وحش خود از جمله اژدهای ریشدار را ممنوع کرده است. با این حال و با همه مراقبت‌ها - بین سال‌های ۱۹۷۴ و ۱۹۹۰، برخی تخمین زده‌اند تعداد زیادی از این خزنده به صورت قاچاق به خارج از کشور منتقل شدند.
در حال حاضر می‌توان انواع مارمولک‌های بومی استرالیایی را در سرتاسر جهان مشاهده کرد (به‌جز هاوایی، به دلیل اینکه تهدیدی برای اکوسیستم بومی ایجاد می‌کنند، داشتن آن‌ها غیرقانونی است). کارشناسان محیط زیست برآورد کرده اند که چیزی در حدود ۹۰۰ اژدهای ریش دار در باغ وحش‌های جهان زندگی می‌کنند.
۴. اژدهای ریش دار می‌تواند دندان‌های خود را بازسازی کند
توانایی بازسازی دندان‌ها عمل مشترک بسیاری از خزندگان است. با این حال، اژدهای ریش دار منحصر به فرد هست، زیرا دارای دندان‌های پلی فیودنت و مونوفیودنت هستند. (پلی فیودنت به هر حیوانی گفته می‌شود که دندان‌های آن به طور مداوم تعویض می‌شود. در مقابل، مونو فیودونت‌ها با داشتن تنها دو مجموعه دندان متوالی مشخص می‌شوند.) اژدهای ریش دار هر دونوع دندان را دارد.
اژدهای ریش دار از فرآیند بیولوژیکی مشابهی استفاده می‌کند که کوسه‌ها و مارمولک‌ها برای رشد مجدد دندان‌های جلویی خود در طول زمان استفاده می‌کنند.
۵. آن‌ها آب را روی سر خود جمع می‌کنند
بیابانی که محیط زندگی اژدهای ریشدار است مکانی خشک و بی آب است و حیوانات با روش‌های عجیب و غریب آب را برای زنده ماندن ذخیره می‌کنند و خود را با محیط خشک وفق می‌دهند.
برای جنس پوگونا یا همان اژدهای ریش دار، یکی از این راه‌ها ذخیره کردن آب در بدن است. زمانی که باران می‌بارد مارمولک‌ها روی پا‌های عقب خود می‌ایستند و سرشان را به سمت پایین متمایل می‌کنند تا آب روی سر جمع شود واین کار را هر بار ۲۰ تا ۳۰ دقیقه انجام می‌دهد.
۶. اژدهای ماده می‌تواند اسپرم را ذخیره کنند
اژدهای ریش دار می‌تواند پس از یک بار جفت گیری، دو کلاچ ۱۱ تا ۳۰ تخمی در هر فصل بگذارد. ماده‌ها توانایی غیرمعمولی برای ذخیره اسپرم در دستگاه تناسلی خود دارند.
آن‌ها تخم‌ها را تا زمانی که اسپرم در همان دوره ذخیره شده است بارور می‌کنند. این کار به اژدهای ماده این اجازه را می‌دهد که در زمانی که لقاح کم صورت گرفته زاد و ولد را به بیشترین حد ممکن برساند. اژدهای ریش دار در سن یک تا دو سالگی به بلوغ می‌رسد.
۷. اژدهای ریشدار با تکان سر و بازو ارتباط برقرار می‌کنند
اژدهای ریش دار زبان بدنی مثل زبان بدن انسان دارد، یعنی با تکان دادن سر و یا بازو‌ها با هم نوع خود ارتباط برقرار می‌کند و این یکی از دلایلی است که خزنده‌های محبوبی هستند.
دلیل این حرکات کاملاً مشخص نیست، برخی کارشناسان معتقدند که تکان دادن نمادی از تسلیم شدن در برابر یک فرد مسلط است. برخی دیگر می‌گویند، تکان دادن سر احتمالاً نشانه‌ای از تسلط است. همچنین اژدهای نر و ماده برای شروع جفت گیری بدن خود را تکان می‌دهند.
در نمونه‌هایی که اژدها می‌خواهد با انسان ارتباط بگیرد اگر در شرایطی آرام و به دور از تنش باشد به نظر می‌رسد اژدها ریش هایش را از صمیم قلب تکان می‌دهد. البته در این مورد هم اختلاف نظر وجود دارد و برخی معتقدند تکان دادن ریش از جهت ترس است نه علاقه.
۸. آن‌ها می‌توانند مانند آفتاب پرست رنگ بدنشان را تغییر دهند
عادت تغییر رنگ اژدهای ریشدار با عادت آفتاب پرست کمی متفاوت است. مثلا رنگ بدن آفتاب پرست در حالت تغییر از اژدهای ریشدار پررنگ‌تر است، همچنین، اژدهای ریشدار می‌تواند فقط قسمت‌هایی از بدن را که می‌خواهد تغییر رنگ دهد.
در هوای آفتابی، رنگ بدن اژدها کم رنگ‌تر می‌شود تا نور و گرما را منعکس کند. در هوای خنک‌تر، رنگ بدن پررنگ‌تر است تا به جذب گرما و حفظ دمای ایده‌آل داخلی بدن که ۹۵ درجه است کمک کند.
۹. آن‌ها می‌توانند ایستاده بخوابند
انجمن‌های صاحب اژدهای ریشدار، مملو از حکایات جالبی درباره طرز خوابیدن آن‌ها در خانه و در جعبه‌های محافظتی است. آن‌ها با تکیه‌دادن به دیوار‌های شیشه‌ای محفظه‌ها می‌خوابند. جالب است بدانید که آن‌ها در طبیعت نیز به صورت عمودی رو درختان می‌خوابند.علت اینکه چرا آن‌ها عمودی خوابیدن را بر روی شکم خوابیدن ترجیح می‌دهند هنوز مشخص نشده‌است.
۱۰. آن‌ها می‌توانند با سرعت انسان بدوند
حداکثر سرعت اژدهای ریشدار، ۹ مایل در ساعت است. با این حال، زمانی که نیاز دارد با سرعت بیشتری بدود، مثل انسان روی پا‌های عقب خود بلند می‌شود و شروع به دویدن می‌کند. از آنجا که زمان دویدن وزن بیشتری به پشت بدن تحمیل می‌شود، ایستادن به اژدها کمک می‌کند تا سرعت خود را افزایش دهد.
۱۱. اژدهای ریش دار توانایی تغیر جنسیت دارد
مطالعات نشان داده است که اژدهای ریشدار نر در ۱۰۰ درصد مواقع در طول دوران جنینی اگر در معرض دمای ۹۶.۸ درجه و بالاتر قرار بگیرد به اژدهای ماده تبدیل می‌شود. نکته شگفت انگیزی که می‌توان اشاره کرد این است که آن‌ها نه تنها قادر به تغییر جنسیت هستند، بلکه اژدهای ماده‌ای که در اصل نر بوده می‌تواند دو برابر بیشتر از ماده‌های معمولی تخم گذاری کند.
در مورد این ویژگی نگرانی‌ای میان فعالان محیط زیست وجود دارد که با توجه به روند گرم شدن زمین ممکن است جمعیت این خزنده مشکلاتی را به وجود بیاورد.
۱۲. آن‌ها تنهایی خود را دوست دارند
صاحبان این خزنده خانگی نباید نگران این باشند که اژدهای ریش دار تنهاست و حتما نیاز به یک هم نوع دارد. خیر اینطور نیست.
خزندگان به طور کلی موجوداتی هستند که به تنهایی زندگی می‌کنند اگرچه ممکن است در طبیعت شاهد این باشیم که یک اژدهای نر با چند اژدهای ماده هم زیستی دارد، اما بهتر است زمانی که به عنوان حیوان خانگی از آن‌ها مراقبت می‌کنید تنها باشند.
۱۳. ادراری که پودری شکل است
یکی از عجیب‌ترین ویژگی‌های اژدهای ریش دار طرز ادرار کردن آن‌ها است. اژدهای ریش دار به جای مایع ادرار کردن، اسید اوریک را به شکل یک پودر سفید یا خمیر گچی - به نام "اورات" آزاد می‌کند که به عنوان وسیله‌ای برای حفظ آب در طبیعت گرم و خشک استرالیا عمل می‌کند.
اورات‌ها را از طریق مجرا و حفره‌ای که مدفوع از آن خارج می‌شود، دفع می‌کند.
۱۴. اژدهای ریشدار خواب زمستانی دارد
«بروماسیون» یک دوره خواب شبیه به خواب زمستانی است. اژدهای ریش دار برای چند هفته تا چند ماه به خواب زمستانی فرو می‌رود. در نیمکره شمالی از حدود نوامبر و در منطقه بومی استرالیا، از ماه ژوئن، خواب زمستانی آن‌ها شروع می‌شود.
دوره خواب زمستانی با کم شدن اشتها شروع و با کاهش شدید ضربان قلب، دما و متابولیسم بدن به یک خواب طولانی مدت منجر می‌شود که البته تمامی این روند برای ذخیره کردن انرژی در طول زمستان است.
۱۵. آن‌ها می‌توانند باکتری سالمونلا را حمل و به انسان منتقل کنند
خزندگان، به طور کلی، به عنوان حامل میکروب سالمونلا در دستگاه گوارش خود شناخته شده اند. به این صورت که هنگامی که آن‌ها مدفوع می‌کنند، باکتری‌ها می‌توانند به پوست آن‌ها و سپس به انسان منتقل شوند.
در ایالات متحده، مرکز کنترل بیماری‌ها شیوع سالمونلا را در همه گونه‌های حیوان خانگی بررسی می‌کند و اژدهای ریشدار عاملی مداوم و مستمر برای انتقال این باکتری است. برای مثال، در ژوئن ۲۰۲۲، شیوع این بیماری باعث شد ۵۶ نفر بیمار و ۱۹ نفر در ۲۶ ایالت در بیمارستان بستری شوند.
منبع:.treehugger
ترجمه: فرادید
