علت ابتلای کودکان به یبوست چیست؟

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص علل جراحی در یبوست مزمن کودکان، توضیحاتی ارائه داد.صلاح الدین دلشاد، در برنامه ضربان شبکه سلامت، علت یک سوم مراجعه کنندگان به مطب‌های فوق تخصص جراحی کودکان را، ابتلاء به یبوست دانست و گفت: وراثت، نوع رژیم غذایی و عدم آموزش صحیح دستشویی رفتن به کودکان، از علل اصلی ایجاد یبوست در کودکان است.

وی یادآور شد: غذا بعد از بلع و عبور از معده، وارد روده باریک می‌شود که تکمیل هضم و جذب انجام می‌شود، سپس وارد روده بزرگ می‌گردد و این محتویات آب خود را از دست می‌دهند، اگر مدفوع در روده بزرگ زیاد بماند، سفت می‌شود و ایجاد یبوست می‌کند. در این خصوص آموزش صحیح دستشویی رفتن به کودکان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

این فوق تخصص جراحی کودکان، به رژیم غذایی صحیح اشاره کرد و افزود: خوردن زیاد چای پررنگ در کودکان باعث یبوست می‌شود. وی همچنین به مصرف صحیح و به اندازه غذا‌های فیبردار در این کودکان تاکید کرد.

دلشاد گفت: بعضی از یبوست‌ها به رژیم غذایی مقاوم هستند و نیاز به بررسی بیشتری دارند. یکی از شایع‌ترین علل یبوست در کودکان بیماری هیرشپرونگ است که با اتساع قسمتی از بافت روده همراه است. در این کودکان قسمت پایین روده عصب ندارد، وقتی حرکات روده به این منطقه می‌رسد، بدون حرکت می‌شود و مدفوع در این منطقه تجمع می‌یابد و کودک مرتباً دچار یبوست و دفع سخت می‌شود، با گرفتن عکس روده این بیماری تشخیص داده می‌شود، این کودکان باید حتماً تحت عمل جراحی قرار گیرند و مناطق بدون عصب و متسع برداشته شوند.

این فوق تخصص جراحی کودکان یادآور شد: گاه علت مربوط به منطقه خروجی مقعد است که زمان دفع در کودک دچار مشکل می‌شود، عضله اسفنکتر مقعد، موقع رسیدن مدفوع به طور خود به خود باز می‌شود، دهانه مقعد در این کودکان، به دلیل جلوتر واقع شدن از محل اصلی، به طور خودکار باز نمی‌شود و باعث یبوست می‌گردد، همچنین تنگی مقعد نیز، از دیگر دلایل یبوست در کودکان است که در هر دو مورد نیاز به جراحی است.

وی گفت: شقاق از دیگر بیماری‌هایی است که باعث یبوست می‌شود، که به علت دردناک بودن دفع در این کودکان، از اجابت مزاج امتناع می‌کنند که باعث یبوست می‌شود. عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، پرولاپس را از دیگر علل یبوست در کودکان دانست و افزود: پرولاپس به دو دسته خارجی (که نیاز به جراحی دارد) و پرولاپس داخلی تقسیم بندی می‌شود. وی گفت: عضله و مخاط ناحیه مقعد به هم چسبیده نیستند که گاهی در ناحیه مقعد ایجاد چین می‌کند و مانع خروج مدفوع می‌شود، که به آن پرولاپس داخلی گفته می‌شود، این کودکان در هنگام دفع احساس درد دارند. پرولاپس داخلی به چهار دسته تقسیم بندی می‌شود، که با عکس رنگی روده تشخیص داده می‌شوند.

دلشاد توضیح داد: پرولاپس نوع ۱ و ۲ با تزریق ماده‌ای بین مخاط روده و روده، این چین‌ها از بین می‌رود و کودک درمان می‌شود، در پرولاپس درجه ۳، طی دو تزریق با فاصله، درمان صورت می‌گیرد. اما در پرولاپس درجه ۴، درمان با تزریق انجام نمی‌شود و نیاز به انجام جراحی است.

وی در پاسخ به این سوال که عوارض یبوست در کودکان چیست، گفت: گشادی روده از عوارض یبوست در این کودکان است، میزان عصب در روده‌های گشاد کاهش می‌یابد و حرکت کندتر می‌شود.

دلشاد همچنین، بی اشتهایی و سوءتغذیه را از دیگر عوارض یبوست در کودکان دانست و تاکید کرد: دارو‌های ملین، تنها برای مقطع کوتاهی از زمان مناسب است، به طور مثال زمانی که کودک رژیم غذایی نامناسب داشته، یا در هوای گرم و کم آبی قرار داشته است.

دلشاد توصیه کرد: کودکان پر تحرک، آب بیشتری بیاشامند، امروزه بازی‌های کامپیوتری کودکان را غیر متحرک کرده است که یکی از دلایل دستشویی نرفتن سر وقت کودکان است.

وی، غذا‌های آبکی و مملو از سبزیجات را برای کودکان توصیه کرد:، زیرا حرکت روده‌ها را تسریع می‌کند. این فوق تخصص جراحی کودکان گفت: چاق شدن کودکان نیز، یکی از دلایل یبوست در کودکان است. دلشاد تاکید کرد: کودک مبتلا به یبوست مقاوم به درمان، برای تشخیص صحیح، باید حتماً تحت ویزیت جراح کودکان قرار بگیرد.

این استاد دانشگاه، از تأسیس مؤسسه خیریه محکم (مؤسسه حمایت از بیماری‌های مادرزادی) در سال ۱۳۸۴ خبر داد و گفت: این خیریه برای کمک به طبقه ضعیف جامعه به خصوص در مناطق محروم کشور، توسط اساتید دانشگاه تأسیس شده است، این اساتید با حضور در مناطق محروم و جراحی رایگان این کودکان، به سلامت کودکان جامعه کمک می‌کنند.

وی، درمان بیماری‌های مادرزادی، چون لب شکری، شکاف کام، روده‌های بسته، مقعد بسته، فتق دیافراگم، تنگی حالب، ابهام جنسی، بی اختیاری مدفوع و…، را، نمونه‌هایی از عمل‌های انجام گرفته توسط اساتید این مؤسسه خیریه نام برد.