(ویدئو) نمایی باورنکردنی از نابودی یک ستاره توسط سیاه‌چاله فضایی

چندین تلسکوپ سازمان «ناسا» به تازگی از هم پاشیدن یک ستاره توسط یک سیاه‌چاله فضایی را رصد کردند که این مشاهدات ممکن است به دانشمندان در درک بهتر رفتار سیاه‌چاله‌ها یاری رساند.

این سیاه‌چاله در فاصله ۲۵۰ میلیون سال نوری از زمین و در مرکز یک کهکشان دیگر واقع شده و این پنجمین نمونه از رصد نابود شدن یک ستاره توسط یک سیاه‌چاله است.

وقتی که ستاره بطور کامل توسط گرانش سیاه‌چاله از هم گسیخته و نابود شد، ستاره‌شناسان شاهد افزایش شدید نور اشعه ایکس با انرژی بالا در اطراف سیاه چاله بودند. این مساله حاکی از آن است که در حالی که مواد ستاره به سمت نابودی خود کشیده می‌شد، یک ساختار به شدت داغ با نام «کورونا» (corona) در بالای سیاه‌چاله تشکیل می‌شود.

تلسکوپ پرتوایکس فضایی "نیواستار" (NuStar) سازمان فضایی ناسا حساس‌ترین تلسکوپ فضایی است که قادر به رصد این طول موج از نور است و نزدیک‌بودن این رویداد موجب یک نمای بی‌سابقه از تشکیل و تکامل این کورونا شد. این کار نشان می‌دهد که چگونه نابودی یک ستاره توسط یک سیاه‌چاله - فرآیندی که بطور رسمی به عنوان رویداد ازهم‌پاشیدگی کشندی شناخته می‌شود - می‌تواند برای درک بهتر این مساله استفاده شود که پیش از بلعیده شدن کامل چه بر سر مواد می‌آید.

بیشتر سیاه‌چاله‌هایی که دانشمندان می‌توانند مطالعه کنند توسط گاز‌های داغی احاطه شده‌اند که در طول مدت سال‌ها و حتی هزاره‌ها، انباشته شده و صفحاتی به پهنای میلیارد‌ها کیلومتر تشکیل داده‌اند. در برخی موارد این صفحات درخشان‌تر از کل کهکشان‌ها هستند. حتی در اطراف این منابع درخشان -، اما به ویژه در اطراف سیاهچاله‌هایی که کمتر فعال هستند - یک ستاره منفرد در حال از هم گسیخته شدن خودنمایی می‌کند. از ابتدا تا انتها، این فرایند اغلب تنها چند هفته یا چند ماه طول می‌کشد.

قابل مشاهده و کوتاه مدت بودن رویداد‌های ازهم پاشیدگی کشندی (نابودی ستاره توسط سیاه‌چاله)، آن‌ها را به ویژه برای اخترشناسان جذاب کرده است؛ زیرا می‌توانند بررسی کنند که گرانش سیاه‌چاله چگونه بر مواد پیرامون خود اثر می‌گذارد و نمایش‌های نوری باورنکردنی و ویژگی‌های فیزیکی جدید ایجاد می‌کند.

«سووی گیزاری» (Suvi Gezari) ستاره‌شناس «موسسه علوم تلسکوپ فضایی» در بالتیمور و یکی از نویسندگان این گزارش مطالعاتی می‌گوید: رویداد‌های ازهم پاشیدگی کشندی نوعی آزمایشگاه کیهانی هستند. آن‌ها پنجره (دید) ما به فرایند تغذیه آنی یک سیاهچاله عظیم هستند که در مرکز یک کهکشان جای گرفته است.

تمرکز مطالعه جدید بر رویدادی به نام AT ۲۰۲۱ ehb است که در کهکشانی با سیاهچاله مرکزی با جرمی در حدود ۱۰ میلیون برابر جرم خورشید ما (شبیه تفاوت بین یک توپ بولینگ و کشتی تایتانیک) رخ داده است. در طول مدت این رویداد ازهم پاشیدگی کشندی، سمتی از ستاره که نزدیک‌تر به سیاه‌چاله بود شدیدتر کشیده شد و کل آن (ستاره) را از هم گسیخته کرد و چیزی جز رشته‌ای طولانی از گاز داغ باقی نگذاشت.

دانشمندان گمان می‌کنند که جریان گاز در طول مدت چنین رویداد‌هایی به دور سیاهچاله می‌چرخد و با خود برخورد می‌کند و تصور می‌شود که این وضعیت موجب ایجاد امواج شوک و جریان‌های گازی به سمت بیرون می‌شود که نور مریی و همچنین طول موج‌هایی را که برای چشم انسان قابل مشاهده نیستند مانند نور فرابنفش و اشعه ایکس ایجاد می‌کند. این مواد روی صفحه‌ای که به دور سیاه‌چاله می‌چرخد، شروع به ته نشین شدن می‌کنند و اصطکاک نیز اشعه ایکس با انرژی کم تولید می‌کند. این سلسله رویداد در این پدیده نجومی، فقط در مدت ۱۰۰ روز رخ داد.