(تصاویر) ۱۲ شکست سنگین در پرتاب موشکهای فضایی در سال ۲۰۲۲
اما علیرغم پرتابهای تاریخی که بهخوبی انجام شد، عملیاتهایی بودند که یا هرگز به فضا نرسیدند یا پس از رسیدن به فضا نتوانستند محمولههای خود را مستقر کنند.
صبا سلوکی | ۲۰۲۲ سرشار از داستانهای موفقیتآمیز در پرتابهای فضایی بود، اما تعداد مأموریتهایی که طبق برنامه پیش نرفتند نیز کم نبود.
موشکها برای رسیدن به فضا و حرکت در آن، به هزاران مورد نیاز دارند و تنها یک مشکل میتواند موجب انفجار و بازگشت قطعههای آنها به زمین شود. سالی که گذشت، شاهد تعداد پرتاب بیسابقهای بودهایم. اما علیرغم پرتابهای تاریخی که بهخوبی انجام شد، عملیاتهایی بودند که یا هرگز به فضا نرسیدند یا پس از رسیدن به فضا نتوانستند محمولههای خود را مستقر کنند.
در زیر لیستی از بزرگترین شکستهای مأموریتهای فضایی در سال گذشته را مشاهده میکنید.
موشک آسترا در اولین پرتاب از ایستگاه فلوریدا، دچار شکستی فاجعهبار شد
آسترا که در سال ۲۰۱۶ تأسیس شد، با پرتاب موشک دومرحلهای LV ۰۰۰۸ خود، از فاز آزمایشی وارد فاز عملیاتی شد. اما این پرتاب در ۱۰ فوریه با یک چرخش و سقوط به پایان رسید.
هنگامی که موشک آسترا از ایستگاه نیروی فضایی کیپ کاناورال فلوریدا بلند شد، شروع به اوجگیری کرد و بهنظر عملکرد خوبی داشت. اما مشکل حدود سه دقیقه پس از پرواز رخ داد؛ پس از جدایی مرحله اول و دوم موشک، پخش اینترنتی جدایی از قسمت فیرینگ (محفظه پوششدهنده ماهواره) موشک را موفقیتآمیز اعلام کرد. بااینحال این فرایند بهشکل مطلوب رخ نداد.
فیرینگها تا زمانی که موتور مرحله بالایی آتش بگیرد، جدا نشدند و دو بدنه مخروطی دماغه را جدا و منفجر کردند. فیلمهای ثبتشده از دوربین روی مرحله دوم موشک نشان میداد که بدنه آن بهجای حرکت مناسب به سمت مقصد معین در فاصله ۵۰۰ کیلومتری، درحال چرخیدن به دور خود است. این رویداد بهمعنای شکست مأموریت و نابودی چهار ماهواره کیوبست برای ناسا بود.
سومین شکست متوالی برای موشک هایپربولا- ۱ رقم خورد
در جولای ۲۰۱۹، آیاسپیس اولین شرکت خصوصی چینی بود که با استفاده از سوخت جامد، موشک چهار مرحلهای هایپربولا- ۱ را به مدار زمین پرتاب کرد. اما از آن زمان بهبعد همه چیز بهخوبی پیش نرفت و سه شکست متوالی پرتاب برای این راکت رخ داد.
چهارمین هایپربولا در ۱۳ مه از مرکز پرتاب ماهواره جیگن در صحرای گبی بلند شد. طبق تصاویر همه چیز در اوایل بهنظر خوب میرسید. اما چین بهجای تأیید موفقیت پرتاب، سکوت کرد تا پس از گذشت مدتی، شرکت مستقر در پکن مفقودشدن موشک و محمولههای آن را تأیید کند.
چین بعدها فاش کرد که مشکل پرتاب این موشک، در سیستم کنترل وضعیت است. هایپربولا- ۱ چهارم بدون اعمال هیچ کنترلی بر جهتش، توسط فرمان خودتخریبی منهدم شد.
شکست دوم آسترا منجر به نابودی دو ماهواره ناسا شد
آسترا دومین شکست در سال ۲۰۲۲ را در ۱۲ ژوئن متحمل شد. این شکست باعث شد دو مکعب تروپیکس ناسا که با هدف نظارت و مطالعه وقوع طوفانها طراحی شده بودند، از بین بروند. بنابر اعلام «آماندا دورک فرای»، مدیر ارشد بخش تولید موتور آسترا، قسمت دوم موشک LV ۰۰۱۰ پس از پرتاب از کار افتاد و محمولهها نتوانستند به مدار برسند.
این دومین شکست نسل سوم راکتهای آسترا بود که موجب شد این شرکت در ماه اوت، مأموریت پرتابکننده را لغو کند و بهسوی نسل بعدی سیستم پرتاب به نام راکت۴ روی آورد.
موشک کوچک ماهوارهبر هند در نخستین آزمایش پروازش شکست خورد
هند در ۶ اوت ۲۰۲۲ یک موشک جدید به نام پرتابگر ماهواره کوچک (SSLV) را از مرکز فضایی ساتیش داون در سواحل جنوب شرقی خود پرتاب کرد. این پرواز افتتاحیه، در مراحل اولیه بهخوبی پیش رفت تا اینکه در مرحله چهارم و آخر به مشکل برخورد. مشکل نقص در حسگر اعلام شد که مانع از قرارگیری درست ماهوارهها در مدار شده بود.
رئیس سازمان تحقیقات فضایی هند پس از پرتاب در بیانیهای ویدئویی گفت: ماهوارهها بهجای قرارگیری در مدار دایرهای، در مداری بیضوی قرار گرفتند؛ یعنی جو خیلی سریع آنها را بهسوی زمین کشاند.
سازمان پژوهشهای فضایی هند، درحال بررسی مشکلات است و برای دومین پرواز آزمایشی موشک SSLV آماده خواهد شد.
بروز ناهنجاری درحین پرتاب موشک نیو-شپرد
موشک زیرمداری با قابلیت استفاده مجدد نیو-شپرد، متعلق به شرکت بلو اوریجین، بهخاطر پروازهای توریستی خود از غرب تگزاس، موردتوجه قرار گرفته است و توانست شش نفر را همزمان به بالای خط کارمان (مرز غیررسمی بین جو زمین و ابتدای فضا) بفرستد.
این موشک در ماه اوت، ششمین پرتاب توریستی خود را انجام داد، اما مأموریت علمی ۱۲ سپتامبر آنطور که انتظار میرفت، بهسرانجام نرسید. کمی قبل از رسیدن به ارتفاع ۹۰۰۰ متری، مشکلی در تقویتکننده نیو-شپرد رخ داد. سیستم فرار طبق برنامه عمل کرد و کپسول را از دردسر نجات داد.
کپسول توسط چتر نجات، سالم بر زمین فرود آمد و بازیابی شد، اما تقویتکننده از بین رفت. اداره فدرال هوانوردی شکست را بررسی کرد، اما موشک اکنون زمینگیر محسوب میشود.
فایرفلای پرتاب آلفا را موفقیتآمیز اعلام کرد، اما ماهوارهها به زمین بازگشتند
فایرفلای دومین تلاش خود برای پرتاب موشک آلفا با طول ۲۹ متر را در ۱ اکتبر از پایگاه نیروی فضایی وندنبرگ کالیفرنیا انجام داد.
موشک آلفا از زمین بلند شد و با موفقیت سه ماهواره را در مدار پایینی زمین قرار داد. بهنظر میرسید که مأموریت بهخوبی پیش میرود. پس از نخستین پرتاب موشک فایرفلای در سپتامبر ۲۰۲۱ که با بروز مشکل در یکی از موتورهای مرحله نخست آن پیش از موعد متوقف شد، این پرتاب یک بازگشت خوشایند بود.
فایرفلای اعلام کرده بود که پرتاب موفقیتآمیز بود، اما این مأموریت هم یکی دیگر از مواردی بود که محمولهها را در مدارهای پایینتر از حد موردنظر قرار داد و ورود مجدد ماهوارهها به اتمسفر زمین در ۵ اکتبر، بسیار زودتر از زمان مقرر به وقوع پیوست. البته این شرکت در مواجهه با این مشکل خوشبین عمل کرد و اظهار داشت که آنها فقط باید ترفندهای بسیار جزئی برای مأموریت بعدی بهکار ببرند.
شکست موشک اسکایرورا در نخستین پرتاب فضایی
اسکایرورا یکی از پروژههای پرتاب اروپایی بوده که هدف آن رسیدن به مدار است و قصد دارد موشک اسکایرورا ایکسال خود را در سال ۲۰۲۳ به فضا پرتاب کند. بهعنوان گامی در این راه، این شرکت در ۸ اکتبر اقدام به پرتاب یک موشک زیر مداری از سواحل ایسلند کرد. هدف از این پرتاب رسیدن به ارتفاع ۱۲۵ کیلومتری بود.
بااینحال، اولین راهاندازیها همیشه سختتر از بقیه هستند و موجب تجربیات جدید میشوند. مقامات این شرکت گفتند که موشک اسکایرورا به ارتفاعی که هدفش بود نرسید و مدت کوتاهی پس از بلندشدن خاموش شد و در ۵۰۰ متری زمین به دریای نروژ سقوط کرد. یک تلاش زیرمداری جدید نیز ممکن است در سهماهه دوم سال ۲۰۲۳، قبل از پرتاب مداری برنامهریزیشده انجام شود.
شکست راکت اپسیلون ژاپن درحین پرتاب ماهواره
اولین و تنها تلاش پرتاب ژاپن در سال ۲۰۲۲، پرتاب موشک اپسیلون از مرکز فضایی اوچینورا در ۱۱ اکتبر، برای مأموریتی بود که با عنوان نمایش فناوری نوآورانه ماهوارهای۳ شناخته میشود.
پس از دو مرحله اول همه چیز خوب بهنظر میرسید، اما پخش اینترنتی نشان داد که مشکلی در زمان شروع مرحله سوم بهوجود آمده است. درنتیجه، هدایتگرهای مأموریت، سیستم پایان پرواز اپسیلون را فعال کردند که موشک را از بین برد.
شکست قویترین موشک بالستیک کره شمالی
موشکها ماهوارهها را برای نظارت بر زمین به مدار، کاوشگرها را به ماه و اعماق فضا و فضانوردان را به ایستگاههای فضایی میفرستند. بااینحال، آنها بسیار شبیه به موشکهایی هستند که میتوانند بمبها را در فواصل وسیعی از فضا به زمین ارسال کنند. برنامه تسلیحات هستهای و سیستم پرتاب کره شمالی اغلب یادآور این جنبه تاریک است.
براساس گزارشها، آزمایش ۳ نوامبر یک موشک بالستیک قارهپیما در کره شمالی با شکست مواجه شد.
سیانان گزارش داد: «یک منبع دولتی کره جنوبی ادعا کرد که مقامات گمان میکنند این موشک، هواسونگ- ۱۷، پیشرفتهترین موشک بالستیک قارهپیمای کره شمالی است و این پرتاب آزمایشی با شکست مواجه شد.»
مرحله بالایی موشک چین شکست خورد
چین دومین موشک لانگ مارچ ۶ای خود را در ۱۱ نوامبر پرتاب کرد. این موشک اولین دسته از موشکهایی با سوخت جامد در تقویتکننده و سوخت جانبی جامد بود. این کشور همچنین ماهواره یونهای- ۳ را با موفقیت در مدار موردنظر خود قرار داد.
همه چیز بهنظر خوب بود، تا زمانی که مرحله بالایی موشکی که ماهواره را در مدار قرار میداد، دچار حادثهای شد و آن را به بارانی از زبالههای مداری تبدیل کرد. قطعهها در ابتدا حدود ۵۰ مورد ردیابی شدند، اما این مقدار تا ماه دسامبر به ابری متشکل از ۲۵۰ شیء متلاشی شد. این زبالهها میتوانستند برای دهههای آینده خطرات مختلفی برای فضاپیماهای موجود در مدار باشند و به تهدید عمومی ناشی از زبالههای فضایی در مدار پایین زمین افزودند. کشورهای درحال توسعه در زمینه فضا، برای جلوگیری از این رویدادها اقداماتی انجام میدهند.
پرتاب ناموفق نخستین موشک مداری جهان با سوخت متان
از سال ۲۰۱۴ که چین بخش فضایی خود را به روی سرمایههای خصوصی باز کرد، تعدادی از شرکتهای تجاری پرتاب چینی شروع به کار کردند. تاکنون، این شرکتها موشکهای سوخت جامد سادهتر و نسبتاً کوچکی را پرتاب کردهاند.
در ۱۴ دسامبر، زمانی که لنداسکیپ موشک پیشران با سوخت مایع موسوم به ژوک- ۲ خود را به فضا پرتاب کرد، این روند تغییر کرد. ژوک- ۲ اولین تلاش مداری برای پرتاب موشکی با سوخت متان در جهان بود که موفق شد شرکتهایی مانند بلواوریجین، اسپیسایکس و ائتلاف پرتاب و راهاندازی را شکست دهد.
بااینحال، ژوک- ۲ نتوانست کاملاً به مدار برسد. مرحله اول عملکرد خوبی داشت، اما مشکلی که بر مرحله دوم تأثیر گذاشت، باعث شد ۱۴ ماهوارهای که موشک حامل آنها بود نتوانند به سرعت مداری دست یابند و در اقیانوس سقوط کرد. بااینحال، این مأموریت نقطه عطفی برای راکتهای چینی خصوصی است که پرتاب موشکهای سوخت مایع و قابلاستفاده مجدد بیشتری را در آینده نزدیک دنبال میکنند.
شکست مرحله دوم راکت وگا- سی اروپا
دومین پرتاب موشک جدید وگا- سی اروپا برای انتقال دو ماهواره به مدار در ۲۰ دسامبر و از ایستگاه گویان فرانسه در نظر گرفته شد. درحالیکه مرحله اول موشک طبق برنامه پیش رفت، مرحله دوم آن، زفیرو- ۴۰، کمتر از سه دقیقه پس از انجام مأموریت با یک ناهنجاری مواجه شد.
نمایندگان آریان اسپیس در بیانیهای گفتند: «تقریباً ۲ دقیقه و ۲۷ ثانیه پس از بلندشدن، یک ناهنجاری در زفیرو- ۴۰ رخ داد؛ بنابراین مأموریت وگا- سی پایان یافت.» مأموران ایمنی، پرواز را اندکی پس از آن خاتمه دادند و وسیله نقلیه و محموله آن در اقیانوس اطلس سقوط کردند.
وگا- سی نسخه بزرگتر و قدرتمندتر از موشک وگا متعلق به آژانس فضایی اروپا است. وگا- سی با ارتفاع ۳۵ متر میتواند محمولههای حداکثر ۲۳۰۰ کیلوگرمی را در مداری به ارتفاع ۷۰۰ کیلومتر با خورشید همگام کند.
منبع: دیجیاتو