رمزگشایی از نام یک محله قدیمی پایتخت / برادر بهرام چوبین اینجا زندگی می‌کرد
محله نیاوران هم مانند دیگر محله‌های شمال شهر که روزگاری یکی از ۳۳ پارچه آبادی شمیران بودند، در روند توسعه شهر حال و هوای گذشته‌اش را از دست داده است. با وجود این، هنوز هم می‌شود با قدم زدن در پسکوچههای پر دار و دختر نیاوران، ردپایی از تاریخچه و هویت این محله کهن پیدا کرد.
درباره نامگذاری نیاوران روایت‌های متعددی وجود دارد؛ روایت‌هایی که سینه به سینه میان اهالی این آبادی شمیران نقل شده و هنوز هم در گوشه و کنار محله شنیده می‌شود. آبادی‌های شمیران پس از رشد و توسعه شهر در دهه ۴۰ چهره روستایی خود را از دست داد و به تدریج خیابان‌ها و آپارتمان‌ها در این محله‌ها جای باغ‌ها و مزارع را گرفتند، اما نیاوران یکی از آن محله‌هایی است که کم و بیش بافت سنتی خود را حفظ کرده و هنوز می‌شود در پسکوچههای آن دیواری کاهگلی به جا مانده از تاریخ و هویت گذشته آن پیدا کرد.البته نیاوران پیش از آنکه نیاوران شود، نام دیگری داشت.
برخی از تهران‌شناسان گفته‌اند نام قدیم این آبادی به دلیل وجود درختان گردو فراوان «گردوی» یا «گرده وی» بود. واژه «گردوی» برخی از اهالی قدیمی این آبادی را به یاد برادر بهرام چوبین انداخته و در وجه تسمیه نام قدیم این محله آورده‌اند که چون «گردوی» برادر بهرام چوبین، مدتی در این محدوده زندگی کرده است، نام این آبادی را گردوی گذاشته‌اند. اما اینکه این آبادی کهن را با نام «نیاوران» می‌شناسیم هم برای خود روایت جالبی دارد.
ماجرا به دوران فتحعلی‌شاه قاجار برمی‌گردد. می‌گویند وقتی شاه قاجار در این منطقه برای خود باغی ییلاقی دست و پا کرد، این محدوده نیزارهای فراوان داشت. نیزارهایی چنان انبوه که حتی ساکنان آبادی‌های اطراف برای جمع کردن نی به این منطقه می‌آمدند. به عقیده ساکنان قدیمی نیاوران، همین مسئله موجب شد به تدریج نام «نی‌آوران» ورد زبان شمیرانی‌ها شود.
منبع: همشهری
