۱+۱۰ هنرپیشه زن برتر تاریخ سینما

انتخاب بهترین بازیگران زن تاریخ سینما کار سختی است. جنجال‌ها و آب و تاب‌ها و مخلوط شدن هنر بازیگری با شائبه‌های ظاهری و چهره و روابط کار را بسیار دشوار ساخته است.

در این مطلبی که اینجا می‌خوانید اکثر انتخاب‌ها بازیگرانی هستند که چهره‌شان عامل اصلی موفقیتشان نبوده و عموما از مختصات مورد علاقه سینمای تجاری هالیوود دور هستند. انتخاب این بازیگر‌ها تجلیل از هنرشان به عنوان بازیگرانی است که برپایه توانایی‌های حرفه‌ای‌شان انتخاب شده‌اند.

به هرحال این لیستی است از بهترین بازیگران زن تاریخ سینما که هنرشان در گذر از زمان هنوز کهنه نشده است؛ و خب دنبال چهره‌هایی مثل مریلین مونرو و گرتاگاربو و مارلن دیتریش و سوفیا لورن و بریژیت باردو در این فهرست نباشید. هرچند به نظرم مریلین مونرو حداقل در یک فیلم یعنی در شاهزاده و دختر نمایش توانایی‌های حیرت انگیزی از خود به عنوان یک بازیگر حرفه‌ای به نمایش گذاشته بود.

یک: مریل استریپ. اعجوبه بازیگری. از سال ۱۹۷۷ تا به امروز ۴۵ سال است که در حرفه بازیگری در بالاترین سطح ممکن می‌درخشد. با قدرتی یکسان در کمدی و درام. او ۷۳ ساله است و تا به امروز ۲۲ بار کاندیدای اسکار در نقش‌های اصلی و مکمل شده است و سه بار هم برای فیلم‌های انتخاب سوفی و بانوی آهنین (اسکار نقش اول) و کریمر علیه کریمر اسکار نقش دوم برده است. تعداد گلدن گلوب‌ها و بفتا‌ها و امی‌ها و تونی‌هایش دیگر از شماره فزون هستند.

دو: کیت بلانشت. بازیگر مقتدر استرالیایی که در حرکتی آرام برپایه تعهد حرفه‌ای و کفایت هنری‌اش والبته تیزهوشی آشکار به صدر بازیگران زن معاصر صعود کرده و به عنوان یکی از بهترین پدیده‌های بازیگری تاریخ سینما ارزیابی می‌شود. بلانشت ۵۳ ساله است و یک جایزه نقش اول برای فیلم جاسمین غمگین و یک اسکار نقش دوم برای فیلم هوانورد در کارنامه دارد و امسال هم مدعی جدی اسکار برای فیلم تار قلمداد می‌شود.

سه: بت دیویس. از نابغه‌های بازیگری در دوران کلاسیک که در زمانی که چهره و اندام ملاک اصلی موفقیت بازیگران زن محسوب می‌شد با تکیه بر هنر خود به عنوان یک بازیگر درخشید. او بیش از نیم قرن در سطح اول بازیگری سینما درخشید و دو جایزه اسکار نیز به دست آورد؛ که مربوط به همان دوران اولیه بازیگری‌اش در دهه سی هستند. اوج مهارت او به عنوان بازیگر در فیلم‌هایی مثل همه چیز برای ایو و بر بیبی جین چه گذشت مشخص هستند.

چهار: اینگرید برگمن. چهره خاص و فریبنده او نباید ما را از مهارت‌های او به‌عنوان یک بازیگر نخبه غافل کند. این بازیگر سوئدی وقتی در انتهای دهه سی به آمریکا آمد همان ابتدا از هرگونه دست بردن در فیزیولوژی چهره‌اش ابا کرد و در مقابل تبدیل شدن به یک ایکن‌هالیوودی مقاومت کرد. سرعت انتقال و تیزهوشی نهفته در بازی‌اش او را به ستاره بسیاری از شاهکار‌های آمریکا و ایتالیا و فرانسه و سوئد بدل کرد. برنده دو اسکار نقش اول برای فیلم‌های چراغ گاز و آناستازیا و یک اسکار نقش دو برای قتل در قطار سریع‌السیر شرق. کازابلانکا، بدنام، سفر در ایتالیا و سونات پاییزی از دیگر کار‌های مهم او هستند.

پنج: کاترین هپبورن. پدیده خاص بازیگری سینمای دهه سی که با اتکا بر قابلیت‌ها و تعهدحرفه‌ای‌اش بیش از نیم قرن در سینما درخشید و رکورد چهار جایزه اسکار را برجای گذاشت. اولین اسکارش را سال ۱۹۳۴ در سن ۲۷ سالگی دریافت کرد و آخری‌اش را در سن ۷۵ سالگی در سال ۱۹۸۲. درخشش او از کمدی‌های بزن بکوب مثل نگهداری از بیبی تا کمدی رمانتیک‌هایی مثل تعطیلات و داستان فیلادلفیا و فیلم‌های دراماتیکی مثل ناگهان تابستان گذشته و برکه طلایی. او نماد استقلال و برابری خواهی زنان در سینما بوده است.

شش: باربارا استنویک. یکی از بهترین و ماهرترین بازیگران زن تاریخ سینما که هرگز به آنچه استحقاقش را داشت در جوایز اسکار نرسید. او یک حرفه‌ای به تمام معنا و یک اعجوبه بازیگری بود که به سادگی سخت‌ترین نقش‌هارا در عرصه‌های کمدی و درام ایفا می‌کرد. استلا دالاس، غرامت مضاعف، لیدی ایو، گلوله آتش، چای تلخ ژنرال ین، برخورد در شب از فیلم‌های مشهور این بازیگر تکرار ناشدنی هستند. موفقیت او نه بر پایه چهره که به خاطر جوشش درونی او به عنوان یک بازیگر بود.

هفت: جولیت بینوش. اوچهل سال است که در صدر جدول بازیگران اروپایی می‌درخشد و توانایی لایزالی در ایفای نقش‌های متنوع دارد. او آن قدر خوب و راحت است که گاه ارزش‌های بازیگری‌اش نادیده گرفته می‌شود. فیلم‌هایی مثل آبی، کپی برابر اصل، بیمار انگلیسی،‌های لایف، ساعات تابستانی، شکلات، پروازبادکنک قرمز از مهم‌ترین آثار این بازیگر ۵۵ ساله فرانسوی هستند.

هشت: نیکول کیدمن. این بازیگر بلند قامت استرالیایی در گذر ایام و بالا رفتن سن توانست به خوبی ارزش‌های خود به عنوان یک بازیگر همه فن حریف را حفظ کند و نشان دهد که چه بازیگر ممتازی است. او یک اسکار برده و مجموعه‌ای از جایزه‌های گلدن گلوب و امی را در ویترین افتخاراتش دارد. او ۵۵ ساله است.

۹: ایزابل هوپر. بازیگر کوچک اندام که با چهره بی‌تفاوت و خونسرد خود طی پنجاه سال گذشته در شماری از بهترین آثار سینمای معاصر بخصوص در سینمای فرانسه درخشیده و حضورش در هر فیلمی‌به عنوان نشانه استاندارد کیفی آن فیلم به شمار می‌رود. حضورش در درام‌های جنایی و روانشناسانه سینماگرانی مثل شابرول و‌هانکه و ورهوون نمایشی از توانایی‌های بی نظیر این نابغه عرصه بازیگری هستند.

۱۰: آنا مانیانی. پدیده بی‌همتای بازیگری در سینمای ایتالیا که برخلاف ستاره‌های پرشمار این سینما اعتبار خود را نه از جاذبه‌های جنسیتی که بر پایه توانایی‌های خاص بازیگری‌اش به دست آورد. او به نوعی مریل استریپ ایتالیایی‌هاست. رم شهر بی دفاع، بلیسیما، خالکوبی گل سرخ، ماما روما، کالسکه طلایی از مهم‌ترین آثار این بازیگر همه فن حریف محسوب می‌شوند.

‌انتخاب ویژه

ادری هپبورن‌: این بازیگر بلژیکی‌الاصل در محدوده خاصی از فیلم‌های سینمایی می‌درخشید. بخش اعظم کارهایش شامل کمدی رمانتیک‌های استادانه‌ای هستند که نوابغی مثل بیلی وایلدر و ویلیام وایلر و استنلی دانن بر مبنای خصوصیات فیزیکی او به عنوان یک بازیگر ظریف طناز شکل می‌دادند. هرچند فیلم‌های متفاوتی مثل وحشت در تاریکی و ساعت بچه‌ها و نابخشوده هم در کارنامه کاری‌اش هستند. به هرحال او به عنوان یک ستاره کمدی رمانتیک‌ها کار خود را در حد اعلای کیفیت و تعهد حرفه‌ای عرضه می‌کرد. نمی‌شود فهرستی از بهترین‌های تاریخ سینما تشکیل داد و از اسم او گذشت.

‌یک لیست جایگزین: این فهرست به راحتی می‌توانست جایگزین فهرست قبلی باشد. کاترین دونوو، الیزابت تیلور، لیو اولمن، مونیکا ویتی، الیویا دو‌هاویلند، جین فاندا، جولین مور، ژان مورو، ستسوکو‌هارا، کیم مین هی.

منبع: روزنامه هفت صبح