نخستین کشف یک سیاره - ستاره شکست خورده!

یک سیاره بیگانه تازه کشف شده فرآیند همجوشی هسته‌ای را در هسته خود نشان می‌دهد و ستاره شناسان می‌گویند این سیاره موسوم به «HD ۲۰۶۸۹۳ c» در واقع در مرز میان یک سیاره و یک ستاره کوتوله قهوه‌ای قرار دارد که اصطلاحا به آن «ستاره شکست خورده» می‌گویند.

به نقل از اسپیس، یک گروه بین المللی از دانشمندان، سیاره فراخورشیدی جدیدی یافته‌اند که به لطف تلسکوپ فضایی گایا (Gaia) به شکل مستقیم تصویربرداری شده است و به نظر می‌رسد روند همجوشی هسته‌ای در هسته آن وجود دارد.

گروه تیم به سرپرستی پروفسور ساشا هینکلی در دانشگاه اکستر انگلستان، این سیاره فراخورشیدی را کشف کردند که در فاصله ۳۰۰ میلیون مایلی (۴۸۳ میلیون کیلومتری) از ستاره HD ۲۰۶۸۹۳ که حدود ۱۳۰ سال نوری از زمین فاصله دارد و حدود ۳۰ درصد بزرگتر از خورشید ماست، می‌چرخد.

این ستاره یک قرص از مواد و گرد و غبار در اطراف خود دارد و کاندیدای خوبی برای یافتن سیارات فراخورشیدی جدید در نظر گرفته شده است.

مأموریت گایا از سوی آژانس فضایی اروپا، اندازه‌گیری‌های بسیار دقیقی از مکان ستارگان در هنگام حرکت در آسمان انجام می‌دهد و با داده‌های نجومی که ارائه می‌کند، وجود سیارات فراخورشیدی را می‌تواند با اندازه‌گیری لرزش ستارگان استنباط کند.

ستاره شناسان با پیگیری داده‌های گایا، از ابزار گرانش در تلسکوپ بسیار بزرگ (VLT) در صحرای آتاکاما در شمال شیلی استفاده کردند تا مستقیماً حضور این سیاره تازه کشف شده معروف به HD ۲۰۶۸۹۳ c را تأیید کنند.

علاوه بر این، این رصد همچنین به پژوهشگران اجازه داد تا طیف نوری جو این سیاره را تجزیه و تحلیل کنند.

ستاره شناسان می‌گویند نور ظاهری این سیاره نشان می‌دهد که هسته این سیاره غول پیکر در حال همجوشی هسته‌ای با استفاده از دوتریوم -ایزوتوپ هیدروژن حامل یک نوترون- است.

این سیاره فراخورشیدی تازه کشف شده احتمالاً ۱۳ برابر بزرگتر از سیاره مشتری است. اندازه عظیم و شواهد همجوشی هسته‌ای در هسته آن به این معنی است که در مرز بین یک سیاره و یک ستاره کوتوله قهوه‌ای قرار دارد و در واقع یک جرم کیهانی جالب است که به همان شیوه ستارگان عادی شکل می‌گیرد، اما جرم لازم برای حفظ همجوشی هسته‌ای در تمام سطح خود را ندارد.

اعضای گروه پژوهشی می‌گویند که این کشف می‌تواند بینش جدیدی برای دانشمندان فراهم کند تا بین سیاره‌های عظیم و کوتوله‌های قهوه‌ای تمایز قائل شوند.

هینکلی در بیانیه‌ای گفت: کشف HD ۲۰۶۸۹۳ c لحظه‌ای واقعاً مهم برای مطالعه سیارات فراخورشیدی است، زیرا کشف ما ممکن است اولین کشف مستقیم یک سیاره فراخورشیدی توسط گایا باشد.

این کشف نشان می‌دهد که گایا می‌تواند راه را برای کشف سیارات فراخورشیدی بالقوه نشان دهد که سپس می‌توانند مستقیماً با مشاهدات بعدی، چه روی زمین یا توسط یک تلسکوپ فضایی مانند تلسکوپ فضایی جیمز وب ناسا شناسایی شوند.

هینکلی این کشف را اوایل ماه جاری در کنفرانس انجمن نجوم آمریکا در سیاتل ارائه کرد.

این مطالعه جدید توسط مجله Astronomy & Astrophysics برای انتشار پذیرفته شده است و هم اکنون در پایگاه ArXiv در دسترس است.

منبع: ایسنا