تورم داغ زمستان سرد؛ رکوردزنی رشد ماهانه قیمت‌ها رکورد در نیم‌سال

پس از آنکه مرکز آمار ایران در اقدامی کم‌سابقه گزارش مربوط به شاخص بهای مصرف‌کننده دی ماه را با یک روز تاخیر منتشر کرد، این گزارش از تورم داغ در ابتدای زمستان سال جاری حکایت دارد. بر این اساس درحالی‌که نرخ تورم ماهانه در آذرماه عدد ۹/ ۱درصد را به ثبت رسانده بود، این عدد در دی‌ماه به ۳/ ۴درصد افزایش یافت.

با در نظر نگرفتن آمار تورم خرداد و تیرماه به‌دلیل اثر حذف ارز ترجیحی، تورم ماهانه دی‌ماه از آبان سال‌۹۹ به این سو، بی‌سابقه است. مطابق بررسی‌ها، «حمل‌ونقل» و «سبزیجات» دو بخشی بودند که در دی‌ماه تورم ماهانه نزدیک به ۱۲درصد را ثبت کردند.

بررسی آمار تورم نقطه به نقطه نیز نشان می‌دهد که این شاخص در دی ماه به سطح ۳/ ۵۱درصدی رسیده و برای خوراکی‌ها سطحی نزدیک به ۷۰درصد را به ثبت رسانده است؛ تورم کالا‌های غیرخوراکی و خدمات نیز از ۴۰درصد گذشت.

با توجه به شرایط انتظارات تورمی، صعود تورم در دی‌ماه یک زنگ هشدار برای سیاستگذاران محسوب می‌شود. در میان گروه‌های مختلفی که در دی‌ماه افزایش قیمت داشته‌اند، دو کالای مهم گوشت قرمز و دارو نیز به چشم می‌خورند.

گزارش‌ها حاکی از آن است که سرعت رشد قیمت‌ها در دی به بیش از دو برابر آذرماه رسیده است و در این افزایش قیمت، انواع گوشت و دارو نقش قابل‌توجهی داشته‌اند. در‌حالی‌که مرکز آمار در اقدامی نادر و کم‌سابقه، گزارش شاخص بهای مصرف‌کننده را با یک روز تاخیر منتشر کرد، اطلاعات این گزارش از شتاب‌گیری زمستانی سطح قیمت‌ها حکایت دارد.

بر این اساس در‌حالی‌که تورم ماهانه آذر ۹/ ۱ درصد به ثبت رسیده بود، این عدد در دی‌ماه تا سطح ۳/ ۴ درصد رشد کرد تا افزایش بیش از دوبرابری سرعت رشد قیمت‌ها به ثبت برسد.

با در نظر نگرفتن تورم ماهانه ناشی از حذف ارز ترجیحی، تورم ماهانه دی‌ماه از آبان سال ۹۹ بی‌سابقه به شمار می‌رود. از سوی دیگر نرخ تورم نقطه به نقطه دی‌ماه از سطح ۵۰ درصد عبور کرد و در ۳/ ۵۱ درصد ایستاد. این دومین بار است که در سال جاری تورم نقطه‌ای به محدوده ۵۰ درصد وارد می‌شود.

بررسی‌ها نشان می‌دهد در نخستین ماه زمستان، سبزیجات، حمل‌و‌نقل، گوشت قرمز و ماکیان بالاترین تورم را تجربه کرده‌اند. از سوی دیگر در یک سال گذشته بالاترین افزایش قیمت با روغن‌ها و چربی‌ها، شیر، پنیر، تخم‌مرغ، گوشت قرمز و گوشت ماکیان مرتبط بوده است.

تخت‌گاز تورم در زمستان

مرکز آمار ایران در اقدامی نادر، گزارش مربوط به تورم دی‌ماه را با یک روز تاخیر منتشر کرد. جزئیات این گزارش حاکی از آن است که سرعت رشد قیمت‌ها با افزایش ملموسی مواجه شده است. بر این اساس در‌حالی‌که فصل پاییز با تورم ۹/ ۱ درصدی آذرماه به پایان رسیده بود، شروع فصل زمستان طوفانی ثبت شد و نرخ تورم ماهانه دی‌ماه در عدد ۳/ ۴ درصد ایستاد.

این عدد با در نظر نگرفتن تورم ماهانه خردادماه و تیرماه سال جاری، از آبان‌ماه سال ۹۹ بی‌سابقه به شمار می‌رود. اوضاع در تورم نقطه به نقطه نیز به همین روال است. تورم نقطه به نقطه در‌حالی‌که در پایان پاییز ۵/ ۴۸ درصد به ثبت رسیده بود، در آغاز زمستان عدد ۳/ ۵۱ درصد را به ثبت رساند. یعنی هر خانوار برای تهیه مجموعه یکسانی از کالا‌ها و خدمات، نسبت به دی‌ماه سال گذشته مجبور است ۳/ ۵۱ درصد بیشتر هزینه کند.

این در حالی است که در سه‌ماهه پاییز نرخ تورم نقطه به نقطه سطحی پایین‌تر از پنجاه درصد را تجربه می‌کرد. تورم میانگین نیز از قافله افزایش جا نماند و در دی‌ماه عدد ۳/ ۴۶ درصد را به ثبت رساند. این عدد در مقایسه با ماه گذشته افزایش ۳/ ۱ واحد درصدی را تجربه کرده است.

رشد شانه‌به شانه کالا‌ها

گزارش مرکز آمار تورم کالا‌ها را با جزئیات بیشتری تقسیم‌بندی و تورم آن‌ها را منتشر می‌کند. بر این اساس تورم برای دو گروه عمده کالا‌های «خوراکی، آشامیدنی و دخانیات» و کالا‌های «غیرخوراکی و خدمات» محاسبه و منتشر می‌شود. آمار‌ها حاکی از آن است که در دی‌ماه سال جاری قیمت کالا‌های خوراکی با افزایش ۱/ ۴ درصدی مواجه شده است.

این در حالی است که در آذرماه این عدد صفر به ثبت رسیده بود. این افزایش قابل‌توجه به خوراکی‌ها محدود نبود و در همین دوره زمانی تورم ماهانه کالا‌های غیرخوراکی و خدمات از سطح ۳/ ۳ درصدی به ۵/ ۴ درصد افزایش یافت.

آمار‌ها در بخش تورم نقطه به نقطه نیز از روند مشابهی برخوردار بود و هر دو گروه کالا‌ها با افزایش تورم مواجه شده‌اند. بر این اساس کالا‌های خوراکی در دی‌ماه تورم ۲/ ۶۹ درصدی را تجربه کردند که در مقایسه با تورم نقطه به نقطه آذر حدود ۴ واحد درصد افزایش داشته است. در بخش کالا‌های غیرخوراکی و خدمات نیز مسیر افزایشی قیمت‌ها با سرعت بیشتری تداوم یافت و نرخ تورم از سطح ۹/ ۳۸ درصدی آذرماه به ۲/ ۴۱ درصد رسید.

خوراکی‌ها، صدرنشینان تورم

با اینکه در محاسبه تورم، سبدی از کالا‌ها و خدمات به عنوان نماینده سبد مصرفی خانوار در نظر گرفته می‌شود، اما تغییرات قیمتی کالا‌ها و خدمات یکسان نیست و هر کالا و خدمات سطح متفاوتی از تورم را تجربه می‌کند. با توجه به همین واقعیت، مرکز آمار در گزارش خود، علاوه بر آمار‌های تفصیلی، خلاصه‌ای از تحولات قیمتی را ارائه و گروه‌هایی را که شاهد بیشترین تغییر قیمت بوده‌اند معرفی می‌کند.

در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به گروه «سبزیجات» و به طور دقیق، پیاز، بادمجان و کاهو بوده است. جایگاه بعدی به گروه «انواع گوشت» و به طور مشخص به گوشت گوسفند، گوشت گاو یا گوساله و انواع ماهی تعلق دارد.

در آخر در این بخش گروه «میوه و خشکبار» نیز شاهد افزایش قابل‌توجهی بود. در گروه عمده «کالا‌های غیرخوراکی و خدمات»، گروه «حمل و‌نقل»، گروه «هتل و رستوران» و گروه «بهداشت و درمان» و به طور مشخص انواع دارو، بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل تجربه کردند.

جزئیات بیشتر از رالی قیمت دی‌ماه

بررسی تورم نقطه به نقطه کالا‌های مختلف در دی‌ماه حاکی از آن است که در بخش خوراکی‌ها، گروه روغن و چربی‌ها افزایشی ۷/ ۲۴۸ درصدی را طی یک سال گذشته تجربه کرده‌اند. از سوی دیگر، گروه شیر، پنیر و تخم‌مرغ نیز با تورم ۹/ ۸۲ درصدی در جایگاه بعدی قرار می‌گیرد. گوشت قرمز و گوشت ماکیان نیز در ۱۲ ماهه منتهی به بهمن‌ماه سال جاری افزایشی معادل ۹/ ۷۳ درصد را تجربه کرد.

در نهایت گروه نان و غلات نیز شاهد افزایش قیمت ۷۲ درصدی بود. از سوی دیگر و در بخش کالا‌های غیرخوراکی و خدمات بالاترین تورم مربوط به هتل و رستوران بود. این گروه تورم ۴/ ۷۸ درصدی را ثبت کرد. بهداشت و درمان نیز در دی‌ماه ۸/ ۵۳ درصد تورم نقطه به نقطه را تجربه کرد. سومین گروهی که در این بخش بالاترین تورم نقطه‌ای را تجربه کرده است، گروه حمل‌و‌نقل است.

بر این اساس این گروه در این مدت ۹/ ۴۶ درصد افزایش قیمت را به ثبت رسانده است. بررسی افزایش قیمت ماهانه گروه‌های مختلف کالایی نشان می‌دهد حمل‌و‌نقل ۹/ ۱۱ درصد، سبزیجات ۷/ ۱۱ درصد و در نهایت ماهی‌ها و صدف‎داران با ۳/ ۷ درصد بالاترین تورم ماهانه را به ثبت رساندند.

منبع: دنیای اقتصاد