آیا ابرتورم محتمل است؟

به گفته یک کارشناس اقتصادی در اقتصاد ایران به دلیل نداشتن بدهی خارجی احتمال ابرتورم وجود ندارد. وحید شقاقی‌شهری درباره شرایط اضطرار در سال آینده و احتمال درگیری اقتصاد ایران با ابرتورم تاکید کرد: در ابتدا باید از ابرتورم تعریف مشخصی داشته باشیم.

اگر طی چندماه پی‌درپی نرخ تورم ماهانه کشور بالای ۵۰درصد باشد در این شرایط به ابرتورم رسیده ایم. او ادامه داد: در اقتصاد ایران در حوزه تورم، احتمال ابرتورم وجود ندارد به این دلیل که بدهی خارجی نداریم. اما این موضوع به منزله آن نیست که نرخ تورم در ایران بالا نیست.

این استاد دانشگاه با اشاره به نرخ بالای تورم در ایران اظهار کرد: تورم ۴۵ تا ۵۰درصد تورم بالایی محسوب می‌شود و به طور قطع اگر نتوانیم انضباط بودجه‌ای و بانکی را پیاده‌سازی کنیم و همچنان صندوق‌های بازنشستگی هم با همین ناترازی پیش بروند و شرایط تحریم هم ادامه داشته باشد و ناترازی‌های ارزی را تشدید کند، احتمالا در سال‌های آینده هم تورم بالا را تجربه می‌کنیم.

این روند بستگی به این دارد که چه اصلاحاتی شکل بگیرد و چه اتفاقاتی در سال‌های آینده رخ دهد. او گفت: بدهی خارجی ایران کمتر از ۹میلیارد دلار بوده و به‌راحتی قابل‌تسویه است؛ اما نسبت بدهی داخلی (دولت و شرکت‌های دولتی) به تولید ناخالص داخلی حدود ۳۳درصد است که آن هم عدد پایینی است. با این دو شاخص می‌توان گفت کشورمان درگیر ابرتورم نخواهد شد.

او با بیان اینکه آثار افزایش نرخ دلار آغاز شده است و تخلیه تورم ۴۰ درصدی دلار شاید ۶ماه هم زمان ببرد، گفت: اثر افزایش نرخ دلار در ابتدا خود را در بازار طلا نشان می‌دهد و پس از آن آثار افزایش نرخ دلار را می‌توان در بازار خودرو و مسکن و بازار سرمایه دید. در مرحله دوم آثار آن را می‌توان در بازار کالا و خدمات دید و این اثر را می‌توان دو تا ۶ ماه در بازار کالا و خدمات مشاهده کرد.

البته در برخی از کالا‌ها بالاتر از ۶ ماه هم زمان می‌برد. این کارشناس اقتصادی ادامه داد: باید منتظر باشیم تا افزایش ۴۰درصد نرخ دلار آثار خود را بر بازار‌های مختلف نشان دهد و در فصل بهار اثرات افزایش ۴۰درصدی تورم دلار را ببینیم. شقاقی‌شهری با بیان اینکه احتمالا در سال آینده دو موتور تورمی اقتصاد ایران خاموش می‌شود، اظهار کرد: امسال شوک بزرگ تورمی ۱۲درصدی حذف ارز ترجیحی را تجربه کردیم که احتمالا سال آینده این شوک را نخواهیم داشت. دوم اینکه امسال تورم وارداتی را داشتیم که تورم حاصل از افزایش قیمت کالا‌های وارداتی از جمله مواد غذایی و انرژی بود که احتمالا در سال آینده هم این عامل تورم را نخواهیم داشت و عملا دو موتور تورم‌ساز ۱۴۰۱ در سال آینده خاموش خواهند بود.

او ادامه داد: اگر تورم ۵ تا ۶موتور داشته باشد، سال آینده دو موتور آن خاموش خواهد بود. کسری بودجه، ناترازی بانک‌ها، کسری حساب سرمایه، کسری حساب تجاری غیرنفتی، و انتظارات تورمی از موتور‌های تورم‌زای دیگر هستند و از بین این موتورها، موتور ارز ترجیحی و موتور تورم وارداتی خاموش شدند.

ممکن است از موتور‌های باقی‌مانده موتور ناترازی بانک‌ها در سال آینده قدرت کمتری داشته باشد یا اینکه ممکن است اثر انتظارات تورمی کاهش پیدا کند. شقاقی شهری افزود: در حالت خوش‌بینانه احتمالا نرخ تورم در سال آینده حدود ۳۰درصد باشد که این عدد تقریبا بدون گشایش روابط خارجی احتساب می‌شود. اما اگر تحریم‌ها تشدید شوند احتمال افزایش نرخ تورم بالای ۳۰ درصدی هم وجود دارد.

منبع:ایلنا