(تصاویر) با ۱۵ نوع پهپاد دنیا آشنا شوید؛ از پهپاد‌های بزرگ جاسوسی تا پهپاد کامیکازه!

کدام وسیله پرنده محبوب می‌تواند به کوچکی چند سانتیمتر، به بزرگی یک هواپیما باشد و هم کودکان، هم شرکت‌های خصوصی، هم برای تفریح و هم توسط ارتش‌ها به پرواز در می‌آید؟ اگر پاسختان پهپاد‌ها باشد کاملاً حق با شماست. این روز‌ها پهپاد‌ها به بخشی جدا نشدنی و کلیدی در حوزه‌های مختلف تبدیل شده اند، از فیلمسازی و عکاسی تا جنگ‌های مدرن.

جنگ روسیه و اوکراین و پیش‌تر از آن، جنگ آذربایجان و ارمنستان و درگیری‌های خاورمیانه نشان داده بود که پهپاد‌ها می‌توانند نقش تعیین کننده‌ای در نبرد‌های آینده داشته باشند. اما پهپاد‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام محدودیت ها، قابلیت‌ها و ویژگی‌های متفاوتی دارند. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با انواع پهپاد‌ها آشنا کنیم.

در دنیای واقعی، انواع مختلفی از پهپاد‌ها طراحی و تولید شده است که هر کدام برای انجام هدف خاصی طراحی شده اند. توانایی انجام چنین گستره‌ای از اهداف عملیاتی و همزمان حفظ ایده بدون سرنشین بدون یک پرنده، چیزی است که پهپاد‌ها را منحصربفرد ساخته است. پهپاد‌ها نمونه بی نقصی از نوعی از تکنولوژی هستند که امکان استفاده از آن توسط همگان وجود دارد و دستکم نمونه‌های تجاری آن را می‌توان به سادگی سر هم کرده و برای اهداف عمدتاً غیرنظامی به کار گرفت.

اما اخیراً استفاده از قابلیت‌های نظامی پهپادهاست که نقش این پرنده‌های بدون سرنشین را برجسته ساخته است. نظرتان در مورد استفاده از پهپاد در جنگ‌های امروزی هر چه که باشد، تردیدی نیست که این پرنده‌های بدون سرنشین توانسته اند ماهیت پرواز و حملات تاکتیکی هوایی را تغییر دهند.

۱- پهپاد‌های تک روتوره

این پهپاد‌ها با فاصله‌ای فراوان، بنیادین‌ترین و اولیه‌ترین پهپاد‌ها هستند. همانطور که نامش نشان می‌دهد، این پهپاد تنها یک روتور یا تیغه دارد که در برخی از نمونه ها، زیرا قسمت دم پهپاد قرار می‌گیرد و اغلب قدرت پیشرانه‌ای بسیار کارآمدتر از همتایان چند روتوری خود تولید می‌کند. بدین ترتیب پهپاد‌های تک روتوره بهترین گزینه برای مدت پرواز طولانی هستند. اما طراحی این پهپاد نقص‌هایی نیز دارد.

اول از همه اینکه طراحی تیغه واحد در ترکیب با ماهیت عمدتاً بنزین سوزشان باعث می‌شود که پهپاد‌های تک روتوره گاهی اوقات گرانقیمت‌تر از همتایان خود باشند. دیگر اینکه تیغه‌های بزرگ‌تر روتور بدین معناست که شانس بالاتری برای صدمه دیدن کنترلگر در هنگام کار با آن‌ها وجود دارد. علاوه بر این ها، این پهپاد‌ها اغلب ثبات زیادی نداشته و اگر چه می‌توانند روی مناطقی پرسه بزنند، به پرواز درآوردن و هدایت کردن آن‌ها در آسمان دشوارتر از پهپاد‌های دارای چند روتور است که حفظ توازن و ایربورن نگه داشتن آن‌ها ساده‌تر است. قیمت این پهپاد‌ها از ۲۵ هزار تا ۳۰۰ هزار دلار متفاوت است.

۲- پهپاد‌های چند روتوره

در حالی که پهپاد‌های تک روتوره شبیه هلیکوپتر هستند و توانایی انجام و تداوم پرواز با یک روتور را دارند، این پرنده‌های کوچک چند روتور دارند که روی نقاطی استراتژیک از بدنه نصب شده اند.

این روتور‌های اضافی باعث می‌شوند که پهپاد ساده‌تر بتواند تعادل خود را حفظ کرده و پرسه بزند. اما وقتی پای انواع متفاوت پهپاد‌های تجاری به میان می‌آید، به عنوان یک قانون کلی، هر چه تعداد روتور‌ها بیشتر باشد، مدت ماندن پهپاد در آسمان و پرواز آن کاهش می‌یابد. بدین ترتیب، این پهپاد‌ها ثبات خوبی دارند و اغلب در حدود نیم ساعت پرواز خود عملکرد خوبی دارند.

علاوه بر این، اکثر پهپاد‌های چند روتوره توانایی حمل محموله‌های سنگین را ندارند، زیرا حمل چنین محموله هیی توازنی که روتور‌های متعدد ایجاد می‌کنند را به هم می‌زند. قیمت پهپاد‌های چند روتوره بسیار متفاوت است، اما می‌تواند از ۵ هزار دلار شروع شده و تا ۶۵ هزار دلار برسد.

۳- پهپاد‌های بال ثابت

ندشتن روتور و داشتن سبک بال ثابت این پهپاد‌ها باعث شده که بسیار شبیه‌تر از دیگر پهپاد‌های به سبک هلیکوپتر به هواپیما‌های قابل کنترل باشند. به جای روتورها، این بال‌های آن هاست که لیفت عمودی ایجاد کرده و پهپاد را از زمین بلند می‌کند و این بدان معناست که آن‌ها تنها به انرژی کافی برای تداوم حرکت به جلو نیاز دارند که باعث می‌شود پهپاد‌های ایده آلی برای پرواز در مسافت‌های طولانی باشند.

برخی پهپاد‌های بال ثابت را می‌توان با بنزین تامین نیرو کرد. در حالی که پهپاد‌های چند روتوره نمی‌توانند برای مدت طولانی در هوا بمانند، پهپاد‌های بال ثابت می‌توانند تا ۱۶ ساعت مداوم نیز در هوا بمانند. اما این پهپاد‌ها نمی‌توانند به شکل پهپاد‌های روتوردار شبیه هلیکوپتر‌ها در هوا پرسه بزنند که همان ایستادن روی یک نقطه و پیمایش آن است. نداشتن روتور، همچنین، باعث می‌شود که فرود آمدن این پهپاد‌ها در مقایسه با انواع دارای روتور دشوارتر باشد. این پهپاد‌ها باید به شکلی بسیار دقیق و با مراقبت برای یک فرود نرم با شکم به زمین آورده شوند و به کنترلگر‌های بسیاری حرفه‌ای نیاز دارند. این نوع پهپاد‌ها از ۲۵ هزار تا ۱۲۰ هزار دلار قیمت دارند.

۴- پهپاد‌های بال ثابت هیبریدی

این نوع از پهپاد‌ها تلاش دارند بهترین قابلیت‌های هواپیما‌های بال ثابت و روتور- پایه را داشته باشند که به پهپاد‌هایی تبدیلشان می‌کند که ویژگی‌های هر دو نمونه پهپاد قبلی را داشته باشند. پهپاد بال ثابت هیبریدی دارای چندین روتور است که به انتهای بال‌های ثابت آن وصل شده است. بسیاری از این پهپاد‌ها در واقع بر اساس طرح‌های هواپیما‌هایی ساخته شده که از دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ وجود داشته اند.

اما تکنولوژی که این هواپیما‌ها را خلق کرده بسیار پیچیده و پیاده سازی عملی آن دشوار بوده است به طوری که پیش از ظهور پهپادها، این پروژه‌ها همواره به بایگانی می‌رفت. این پهپاد‌ها هنوز در مراحل آزمایشی بوده و در مقایسه با نمونه‌های تک روتوره، چند روتوره و بال ثابت، کمتر در دسترس بوده اند. اما چندین کمپانی به توسعه پهپاد‌های بال ثابت هیبریدی پرداخته و در آینده بیشتر از آن‌ها خواهیم دید و شنید.

۵- پهپاد‌های کوچک

برخلاف چهار نمونه قبلی پهپاد‌ها که به آن‌ها اشاره کردیم، پهپاد‌هایی که ممکن است ده‌ها یا صد‌ها هزار دلار قیمت داشته باشند، پهپاد‌های کوچک اغلب قیمتی حدود ۱۰۰ دلار دارند. منظور از کوچک در این فضا، معمولاً طول بین ۵۰ تا ۲۰۰ سانتیمتر است. این پهپاد‌ها عمدتاً در حوزه ورزش و سرگرمی به کار رفته و معمولاً نمی‌توانند بسیاری از کارکرد‌های پهپاد‌های تجاری را داشته باشند.

برای مثال، وقتی به خوبی سوار شوند، دوربین‌های روی پهپاد‌های چند روتوره با ثبات بالا می‌توانند تصاویر و ویدیو‌های هوایی خارق العاده‌ای را ثبت کنند. در مقایسه، پهپاد‌های کوچک معمولاً بسیار سبک بوده و ثبات لازم برای گرفتن یک عکس بی نقص را ندارند. اما این پهپاد‌های کوچک می‌توانند بهترین و ارزان قیمت‌ترین گزینه‌ها برای اهداف سرگرمی و کودکان باشند.

۶- ریز پهپاد‌ها

در حالی که پهپاد‌های کوچکتر ممکن است به معنای سرگرمی باشند، اما برای ارتش‌هایی که از پهپاد‌ها استفاده می‌کنند، ریز پهپاد‌ها یا میکرو پهپاد‌ها کارکرد بسیار بیشتری دارند. مشهورترین نمونه ریز پهپاد‌های امروزی که عملیاتی شده، پهپادی به نام Black Hornet یا زنبور سیاه است که توسط ارتش بریتانیا به کار گرفته شده است. از زمان معرفی شان در سال ۲۰۱۳، این پهپاد‌های ریز با ابعاد ۲.۵ در ۱۰ سانتیمتر توسط ارتش بریتانیا برای دیدن آن سوی دیوار‌ها و دیگر سازه‌ها و همچنین گشت زنی و نظارت در افغانستان به کار گرفته شده اند.

در حالی که دوربین‌ها عمدتاً کاربرد و شرایط بکارگیری روی پهپاد‌های کوچک سرگرم کننده را ندارند، اما میکرودوربین‌های خاصی که روی این پهپاد‌های ریز نصب می‌شود می‌توانند اطلاعات مهمی را جمع آوری نمایند. در هنگام استراحت، ریز پهپاد‌های Black Hornet را می‌توان در یک کمربند ویژه نگهداری کرد. این پهپاد‌ها می‌توانند با هر بار شارژ باتری تا حدود ۲۵ دقیقه پرواز کنند و برد آن‌ها حدود یک مایل است. علاوه بر این، برخی از این نوع پهپاد‌ها دارای دوربین‌های مادون قرمز هستند.

۷- پهپاد‌های تاکتیکی

این پهپاد‌ها آنقدر بزرگ هستند که نتوان آن‌ها را در جیب قرار داد، اما همزمان کوچکتر از آن‌هایی هستند که برای اهداف نبرد در کلیت آن و وظایف بزرگ‌تر به کار گرفته می‌شوند. محبوب‌ترین پهپاد تاکتیکی در ارتش ایالات متحده از نوع Raven است که طول آن ۴.۵ فوت (کمتر از ۱.۴ متر) و وزن آن حدود ۲ کیلوگرم است. این نوع از پهپاد‌ها اغلب برای وظایف جاسوسی و پایش به کار می‌روند.

همانند زنبور سیاه، کلاغ‌های آمریکایی نیز توانایی نصب شدن دوربین‌های مادون قرمز رویشان را دارند که به آن‌ها کمک می‌کند تصویری دقیق از منطقه، حتی در طول شب، را در اختیار سربازان قرار دهند. این پهپاد‌ها دارای تکنولوژی جی پی اس داخلی بوده و اگر چه پهپاد‌هایی نسبتاً ساده به شمار آمده و بسیاری از قابلیت‌های پهپاد‌های پیشرفته‌تر را ندارند، اما بسیار در دسترس بوده و استفاده از آن‌ها برای سربازن بدون نیاز به آموزش‌های ویژه امکانپذیر است.

۸- پهپاد‌های جاسوسی

با یک پهپاد دیگر در کلاس نظامی، بار دیگر سایز پهپاد بزرگ‌تر می‌شود و دیگر نمی‌توان آن‌ها را با دست نگه داشت. به جای پهپاد‌های نظامی قبلی، این پهپاد‌ها حدود ۱۶ فوت (کمتر از ۵ متر) طول داشته و از روی زمین به پرواز در می‌آیند و اسم رسمی آن‌ها پهپاد‌های Medium Altitude Long Endurance (MALE) یا High Altitude Long Endurance (HALE) است که به معنای پهپاد‌های با ارتفاع متوسط و طول پرواز طولانی یا ارتفاع بالا و طول پرواز طولانی هستند. این پهپاد‌ها در میان معمول‌ترین پهپاد‌های به کار گرفته شده توسط ارتش‌های مختلف در سراسر جهان قرار دارند.

پهپاد Heron که توسط یک کمپانی هوافضای اسراییلی ساخته شده، از این نوع پهپاد برای اهداف پایش و جاسوسی برای ارتش‌های ایالات متحده، کانادا، ترکیه، هند، مراکش و استرالیا رونمایی کرده است. این پهپاد می‌تواند بیش از ۱ تن وزن داشته و با ارتفاع کروز تا ۳۵،۰۰۰ پایی به مدت تا ۵۲ ساعت بی وقفه در آسمان بماند. ارتش آلمان نیز از نوع دیگری از پهپاد‌های جاسوسی به نام LUNA استفاده می‌کند که ارزان‌تر از پهپاد اسراییلی بوده، اما توانایی پرواز بی وقفه کوتاه تری دارد.

۹- پهپاد‌های تهاجمی بزرگ

به احتمال زیاد وقتی از پهپاد‌ها در معنای نظامی آن استفاده می‌کنید، این پهپادی است که به ذهنتان می‌رسد و منظورتان از پهپاد خواهد بود. انواع مختلف این پهپاد‌های تهاجمی بزرگ مانند Predator و Reaper که توسط ارتش ایالات متحده استفاده می‌شوند، حدود ۳۶ فوت (حدود ۱۱ متر) طول داشته و توانایی شلیک به اهداف با موشک‌های هوا به سطح و بمب‌های هدایت لیزری را دارند.

این پهپاد‌ها می‌توانند برای ۱۴ ساعت متوالی روی یک منطقه با وسعت هزاران مایل گشت زنی کرده و عملیات تهاجمی انجام دهند. از این پهپاد‌ها برای عملیات‌هایی در پاکستان و دیگر کشور‌ها و برای هدف قرار دادن اهداف بسیار مهم و خاص استفاده شده است. ایالات متحده مشهورترین استفاده کننده از پهپاد‌های تهاجمی بزرگ است، اما تنها کشور نیست. دیگر کشور‌های عضو ناتو مانند بریتانیا، اسپانیا و فرانسه نیز از این پهپاد‌ها در اختیار داشته و چین نیز نسخه خاص خود به نام CH-۴ را تولید کرده که توسط مصر و عراق خریداری شده است.

۱۰- پهپاد‌های بزرگ غیرتهاجمی

در مقایسه با پهپاد‌های تهاجمی بزرگ، این پهپاد‌ها با هدف استفاده در نبرد تولید نمی‌شوند و در واقع تجهیزات تهاجمی مانند موشک و بمب برای شلیک کردن به اهداف متخاصم (جز در موارد نادر) ندارند. این پهپاد‌ها عمدتاً برای اهداف جاسوسی و جمع آوری اطلاعات در مقیاس بزرگ به کار برده شده و در واقع نمونه بزرگ‌تر و پیشرفته‌تر و کارآمدتر ریزپهپاد‌های Black Hornet و Raven با هدفی مشابه، اما در مقیاسی وسیع‌تر و پیچیده‌تر هستند.

برای مثال، پهپاد جاسوسی Global Hawk که توسط کمپانی آمریکایی Northrop Grumman تولید می‌شود، عمدتاً برای گشت زنی بر فراز مناطق جنگی به کار برده می‌شود، اما هدف از به پرواز درآوردن آن حمله به اهداف دشمن نیست. از این پهپاد برای اهداف جمع آوری اطلاعات مانند اسکن کردن تماس‌های تلفنی استفاده می‌شود. این که این پهپاد‌ها در عملیات‌های تهاجمی به کار برده نمی‌شوند بدین معنا نیست که گرانقیمت نیستند. برای مثال قیمت پهپاد جاسوسی Global Hawk می‌تواند به ۱۳۱ میلیون دلار برسد و این هزینه‌های زیرساخت زمینی را نیز شامل نمی‌شود.

۱۱- پهپاد‌های طعمه

یکی از مهم‌ترین نکاتی که در مورد پهپاد‌های نظامی به یاد داشت این است که این پهپاد‌ها بسته به شرایط می‌توانند کارکرد‌های مختلفی داشته باشند. برای مثال، در حالی که برخی پهپاد‌ها را می‌توان برای جاسوسی و جمع آوری اطلاعات به کار گرفت و برخی دیگر قابلیت تهاجمی دارند، برخی دیگر به عنوان طعمه و هدف به کار گرفته می‌شوند. اما اینکه این عملیات طعمه چطور باشند بسته به ماهیت هر عملیات متفاوت خواهد بود. برای مثال، برخی پهپاد‌های طعمه می‌توانند ماموریت هایشان را با شبیه سازی رفتار یک موشک نزدیک شونده انجام دهند. این کار می‌تواند باعث جذب آتش از واحد‌های ضد هوایی مستقر روی زمین شود و توجه آن‌ها را از پهپاد‌های تهاجمی واقعی یا موشک‌هایی که شلیک شده اند دور نگه دارد.

۱۲- پهپاد‌های کامیکازه

پهپاد‌های کامیکازه می‌توانند جزو پهپاد‌های تهاجمی نیز باشند، اما این پهپاد‌ها عمدتاً پیچیدگی متفاوت و کمتری نسبت به پهپاد‌های بزرگ تهاجمی داشته و یک بار مصرف هستند. این پهپاد‌های نظامی در مقایسه با پهپاد‌های نظامی بزرگ و پیچیده ارزان قیمت‌تر و ساده‌تر بوده و بعد از بلند شدن، به صورت کنترل از راه دور یا هوشمند، به هدفی که برای آن‌ها مشخص شده حمله‌ای انتحاری می‌کنند.

در واقع پهپاد‌های کامیکازه می‌توانند برای مدتی در آسمان پرسه زده و سپس به سمت هدف تعیین شده شیرجه بروند و با مواد منفجره‌ای که روی آن‌ها نصب شده، انفجاری بزرگ را در هنگام برخورد با هدف ایجاد کنند. از این پهپاد‌ها به طور ویژه در جنگ اوکراین توسط روسیه استفاده شده است.

۱۳- پهپاد‌های GPS

تا به اینجای مطلب اکثر پهپاد‌های عمده برای مصارف تجاری و نظامی را بررسی کرده ایم و اکنون به سراغ چند نوع ویژه از پهپاد‌ها می‌رویم. این بخش را با پهپاد‌هایی که با هدف استفاده از GPS طراحی شده اند آغاز می‌کنیم.

این پهپاد‌ها با اتصال به ماهواره‌ها از طریق GPS کار کرده و سپس از این قابلیت به عنوان ابزاری برای کشیدن نقشه بقیه ماموریت پروازی، خلق داده‌هایی که بتوانید بعد‌ها استخراج کنید و استفاده از آن‌ها برای اهداف شخصی استفاده کنید. این پهپاد‌ها قدرت باتری بسیار زیادی می‌طلبند. بدین ترتیب بهترین پهپاد‌های GPS دار طوری برنامه ریزی می‌شوند تا پس از کاهش ذخیره باتری یا رسیدن به برد عملیاتی خود، بتوانند به شکل اتوماتیک به پایگاه خود بازگردند.

۱۴- پهپاد‌های عکسبرداری

پیش‌تر به پهپاد‌هایی که قابلیت عکس گرفتن داشتند اشاره کرده ایم. در حالی که پهپاد‌های اندک دیگری می‌توانند به شکل محدود عکسبرداری کرده و چندین نوع پهپاد می‌توانند همین کار را برای اهداف نظامی انجام دهند، اما اگر به دنبال گرفتن عکس‌های حرفه‌ای هستید باید یک پهپاد تجاری طراحی شده برای عکس گرفتن را خریداری کنید. همانطور که در بالا نیز گفته شد، بدست آوردن میزان ثباتی که برای گرفتن عکس‌ها و ویدیو‌های خوب و باکیفیت لازم است مستلزماستفاده از پهپاد‌هایی است که روتور‌های متعددی دارند.

همچنین داشتن دوربین‌های حرفه‌ای نصب شده روی پهپاد‌ها نیز برای داشتن تصاویر و ویدیو‌های هوایی باکیفیت ضروری است. با پهپاد‌های مجهز به دوربین‌های ۴ K می‌توان تصاویر با رزولوشن بالا گرفت و برخی پهپاد‌های عکسبرداری و فیلمبرداری نیز از ثبات دقیق و حالت‌های پروازی خودکار برای گرفتن عکس روی فضا‌های وسیع استفاده می‌کنند.

۱۵- پهپاد‌های مسابقه‌ای

هر چیزی که موتور داشته باشد به سرعت توسط انسان‌ها برای مسابقات سرعت به کار گرفته می‌شود و پهپاد‌های مسابقه‌ای نیز از این موضوع مستثنی نیستند، پهپاد‌هایی که برای اهداف سرگرمی به کار گرفته می‌شوند. پهپاد‌های مسابقه‌ای می‌توانند به سرعت حدود ۱۰۰ کیلومتر بر ساعت برسند و تمام قدرت آن‌ها روی یک هدف متمرکز شده است در حالی که طول پرواز آن‌ها به اندازه همتایانشان در دسته‌های پهپادی دیگر نیست. این پهپاد‌ها از سریع‌ترین پهپاد‌ها بوده و قیمت آن‌ها در حدود ۳۰۰ دلار است.

منبع: روزیاتو