کشف جزئیاتی از سکه‌های قاچاق‌شده در همدان

پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون؛ نتیجه مطالعه و بررسی مجموعه سکه‌های ساسانی توقیف شده از قاچاقچیان اشیاء عتیقه را اعلام کرد.

این سکه‌های ساسانی را نیروی انتظامی از قاچاقچیان اشیاء عتیقه در شهرستان نهاوند استان همدان در سال ۱۳۹۸ کشف و ضبط کرد و سپس به موزه میراث فرهنگی همدان تحویل داد که بعد‌ها گروه زبان‌های باستانی و متون کهن پژوهشکده زبان‌شناسی، کتیبه‌ها و متون، طرحی را با عنوان «مطالعه و بررسی مجموعه سکه‌های ساسانی توقیفی به‌دست‌آمده از نهاوند» با هدف مستندسازی و سامان‌بخشی سکه‌های این مجموعه انجام داد و برای هر یک از این سکه‌ها، شناسنامه‌ای تدوین کرد.

آزاده حیدرپور ـ عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و مجری این طرح ـ درباره سکه‌های ساسانی توقیف‌شده گفت: این سکه‌ها در طول زمان، دچار آسیب‌دیدگی‌هایی از قبیل شکستگی، رسوب‌گرفتگی، تورق سطوح و ... شده بودند که پروژۀ پاک‌سازی و رسوب‌زدایی آن‌ها توسط همکاران آزمایشگاه موزۀ همدان انجام شد و این سکه‌ها در حال حاضر در مخزن موزۀ همدان نگهداری می‌شوند.

به گفته او، سکه‌های ساسانی یکی از منابع بسیار مهم برای شناخت هنر، سیاست و اقتصاد دورۀ ساسانی و حاوی اطلاعات با ارزشی دربارۀ خط، زبان، شمار سال‌های حکومت یک پادشاه، اوضاع اقتصادی زمانی که سکه ضرب شده و همچنین اتفاقات تاریخی که موجب ضرب آن سکه شده... هستند.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری با بیان این‌که مهم‌ترین ویژگی سکه‌های ساسانی، تاریخ ضرب آن‌هاست، اظهار کرد: در زمان ساسانیان با جلوس هر پادشاه بر تختِ سلطنت، مبدأ تاریخ پادشاهی اوآغاز و با پایان سلطنت تاریخ پادشاهی او، به پایان می‌رسید.

حیدرپور همچنین گفت: سال‌های ضرب پشت سکه‌ها، خطا‌ها و ابهاماتی را که در تاریخ‌نگاری سال‌های حکومت شاهان وجود دارد، اصلاح می‌کند، مثلاً در کتب تاریخی ذکر شده که «ملکه پوراندخت» یک سال و چهار ماه بر ایران حکومت کرده است، درحالی که وجود سکه‌هایی با سال‌های ضرب یک تا سه، فرمانروایی سه ساله او را تصدیق می‌کند.

او در ادامه یادآور شد: طرح پژوهشی مطالعه و بررسی مجموعه سکه‌های ساسانی توقیفی به‌دست‌آمده از نهاوند، با هدف مستندسازی و سامان‌بخشی سکه‌های این مجموعه انجام شده و برای هر یک از سکه‌ها، شناسنامه‌ای با توجه به داده‌های اطلاعاتی به‌دست‌آمده از استان همدان تدوین شده است.

مجری طرح «مطالعه و بررسی مجموعه سکه‌های ساسانی توقیفی به‌دست‌آمده از نهاوند» افزود: این شناسنامه‌ها علاوه‌بر مشخصات سکه‌ها، استنساخ (نسخه‌برداری)، حرف‌نویسی و ترجمۀ کتیبه‌های رو و پشت سکه‌ها را در بر دارد و تنظیم شناسنامه‌ها به ترتیب پادشاهان و بر اساس سال ضرب سکه‌ها صورت گرفته است.

عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری با بیان این‌که در این مجموعه بیشترین تعداد سکه به ترتیب به «خسرو دوم»، «هرمز چهارم» و «خسرو اول» تعلق دارد، اظهارکرد: سکه‌های مجموعۀ توقیفی نهاوند به لحاظ تنوع ضرابخانه‌ها و سال ضرب سکه‌ها در آن حائز اهمیت است.

حیدرپور گفت: داده‌های این پژوهش بر پایۀ گاه‌نگاری شاهان و ضرابخانه (الفبایی-سال ضرب) تنظیم و همچنین نمودار‌هایی بر اساس سال‌های ضرب سکه و تعداد آن در مجموعۀ نهاوند تدوین شده است.

منبع: ایسنا