با این رژیم غذایی ویژه، سلول‌های سرطان مغز خودکشی می‌کنند!

با حذف اسید آمینه‌های خاص از رژیم غذایی موش‌های مبتلا به نوع کشنده سرطان مغز به نام گلیوبلاستوما (Glioblastoma)، پژوهشگران دریافتند که سلول‌های مخرب از طریق فرایندی به نام فروپتوز (Ferroptosis) نابود می‌شوند.

افزون بر این، موش‌هایی که رژیم غذایی محدود شده را دنبال کردند، بیشتر پذیرای دارو‌هایی بودند که همان نوع مرگ سلول‌های سرطانی را تحریک می‌کند. این نتایج، یک منبع بالقوه برای پژوهش‌های بیشتر به منظور مبارزه با سرطان در انسان‌ها را شکل داده است.

مرگ سلولی در بدن ما بخشی طبیعی از عملکرد بدن محسوب می‌شود. به طور معمول، طی فرایندی به نام آپوپتوز (Apoptosis)، سلول‌هایی که غیرطبیعی هستند یا دیگر نیازی به آن‌ها نیست، از بین می‌روند و دوباره جذب می‌شوند. اما این فرآیند می‌تواند در سلول‌های سرطانی مسدود شود، از این رو، بدن شرایط سخت‌تری برای خلاص شدن از آن‌ها را تجربه خواهد کرد که امکان تکثیر و در معرض خطر قرار گرفتن سلامت انسان را فراهم می‌کند.

فروپتوز نوع دیگری از مرگ سلولی است که نسبتا به تازگی کشف شده و ماده معدنی آهن نقشی کلیدی در آن ایفا می‌کند. فعال شدن این فرایند قبلا با روشی برای مبارزه با سرطان پیوند خورده بود.

مرگ سلول‌های گلیوبلاستوما با حذف اسید آمینه‌های سیستئین و متیونین از رژیم غذایی

در مطالعه‌ای جدید، تیمی پژوهشی از دانشکده پزشکی دانشگاه کارولینای شمالی و دانشگاه کلمبیا کشف کردند که فروپتوز می‌تواند به طور خاص برای نابودی سلول‌های دخیل در شکل‌گیری گلیوبلاستوما وارد عمل شود. این یافته قابل توجه است، زیرا گلیوبلاستوما دارای نرخ مرگ و میر ۱۰۰ درصدی بدون هیچ درمان شناخته شده است. همچنین، گلیوبلاستوما نوعی سرطان با سرعت پیشرفت زیاد است و متوسط دوره بقای افراد مبتلا به آن فقط ۱۶ ماه است.

تیم پژوهشی در مطالعه خود یک رژیم غذایی که در آن مصرف سیستئین و متیونین، دو اسید آمینه گوگردی، محدود شده بود را برای موش‌ها در نظر گرفتند. محدودیت مصرف این دو اسید آمینه قبلا نشان داده بود که با فروپتوز و مرگ سلول‌های سرطانی در سرطان ریه و سرطان پانکراس و همچنین سارکوما مرتبط است.

پژوهشگران نه تنها دریافتند که این رژیم غذایی احتمال مرگ سلول‌های گلیوبلاستوما از طریق فروپتوز را افزایش می‌دهد، بلکه آن‌ها به این نکته اشاره داشتند که سلول‌ها بیشتر در معرض دارو‌های شیمی درمانی قرار می‌گیرند، به این معنی که می‌توان دوز‌های کمتر برای دارو‌ها در نظر گرفت. تمام موش‌هایی که رژیم غذایی ویژه را دنبال می‌کردند، بهبود دوره‌های بقای خود نسبت به گروه کنترل را تجربه کردند. موش‌هایی که ترکیب رژیم غذایی و شیمی درمانی را دنبال می‌کردند نیز بهترین عملکرد را داشتند.

سیستئین در غلات کامل، گوشت گاو، تخم مرغ و ماکیان به میزان زیاد وجود دارد، در شرایطی که از منابع غذایی اصلی متیونین می‌توان به آجیل برزیلی، ماهی، گوشت خوک و همچنین گوشت گاو، تخم مرغ و ماکیان اشاره کرد. مشخص نیست که بیماران انسانی مبتلا به گلیوبلاستوما نیز به واسطه دنبال کردن یک رژیم غذایی با محتوای محدود شده این اسید آمینه‌ها نتایجی به خوبی آنچه در موش‌ها رخ داد را شاهد باشند، اما پژوهشگران قصد دارند این مساله را بررسی کنند.

به گفته دکتر دومینیک هیگینز، پژوهشگر ارشد این مطالعه، اکنون باید روشی برای حذف این اجزا (سیستئین و متیونین) از رژیم غذایی پیدا کنیم، در شرایطی که خللی در تامین انرژی مورد نیاز بیمار، به ویژه یک بیمار مبتلا به سرطان که نیاز‌های متفاوتی نسبت به یک بیمار معمولی دارد، وارد نشود. هیگینز و همکارانش در حال طراحی مطالعه‌ای هستند که در آن بیماران مبتلا به گلیوبلاستوما پیش از انجام عمل جراحی برداشتن تومور یک رژیم غذایی محدود شده را دنبال کنند. پس از عمل جراحی، پژوهشگران تومور‌ها را آنالیز خواهند کرد تا تاثیر رژیم غذایی بر آن بررسی شود.

این مطالعه در نشریه Nature Communications منتشر شده است.