(تصاویر) کشف یک سرنخ بزرگ؛ دایناسور‌ها چطور به استرالیا رسیدند؟

فسیلِ تقریباً ۱۰۰ میلیون‌ساله جمجمه یک ساروپاد که به‌طرزی استنثنائی سالم مانده و در استرالیا کشف شده است ممکن است نشان دهد که دایناسور‌ها برای سفر از آمریکای جنوبی به استرالیا خیلی سریع سراسر قطب جنوب را پیموده‌اند.

این جمجمه که تقریباً سالم مانده است به گونه‌ای با عنوان دیامانتیناسورس ماتیلدا (دی. ماتیلدا) تعلق دارد. ساروپاد‌ها به گردن‌های بی‌نهایت درازشان معروف‌اند، طوریکه گردنِ آن‌ها می‌توانند درازتر از طولِ یک اتوبوس مدرسه رشد کند. دی. ماتیلدا یک تایتانوسور هم بود؛ آن‌ها گروهی از دایناسور‌های ساروپاد بودند که درست تا پایانِ دوران کرتاسه (۱۴۵ تا ۶۶ میلیون سال قبل)، قبل‌از پرندگانِ فاقدِ تواناییِ پرواز منقرض شدند.

دیرینه‌شناسان این گونه را در سال ۲۰۱۸ در کویینزلند در استرالیا کشف کردند و اسم آن را «آن» گذاشتند. دی. ماتیلدا به اندازه یک زمین تنیس (۲۳.۷۷ متر) بود و وزنی در حدود ۲۵ تن داشت که سه برابر وزنِ یک تیرانوسور رکس است. فسیل‌ها به‌طرز قابل‌توجهی شبیه به استخوان‌هایی هستند که در آرژانتین پیدا شده که محققان را واداشته که فکر کنند ساروپاد‌ها از طریقِ قطب جنوب از آمریکای جنوبی به استرالیا سفر کرده‌اند.

استفان پروپات، دیرینه‌شناس از دانشگاه کرتین در پرِث، استرالیا، می‌گوید: «ما با آنالیز بقایای دایناسور‌ها شباهت‌هایی را بینِ جمجمه «آن» و جمجمه یک تایتانوسور به نامِ سارمیِنتوسور موساکیویی پیدا کردیم که همان‌وقتی که دیامانتیناسور در کوییزلند زندگی می‌کرد، در آمریکای جنوبی زندگی می‌کرده است.»

«ما فکر می‌کنیم که ساروپاد‌ها در اواسط عصر کرتاسه از طریقِ قطب جنوب از استرالیا به آمریکای جنوبی سفر کرده‌اند.» در دورانِ گرم‌خانه‌های عصر کرتاسه، قطب جنوب پوشیده از جنگل‌ها و مناطق سرسبز بود. بعد از پیدا شدنِ فسیلِ نخستین دایناسورِ گردن‌دراز در قطب جنوب در سال ۲۰۱۱، دانشمندان دیگر می‌دانستند که ساروپاد‌ها در مکانی که اکنون تبدیل به خشکی‌های سرد و یخ‌زده شده است، گشت‌وگذار می‌کردند. برخی دانشمندان همان‌موقع این نظریه را مطرح کرده بودند که این جانورانِ غول‌پیکر از قطب‌جنوب به عنوان پلی بینِ قاره‌ای استفاده کرده‌اند. در آن زمان استرالیا، نیوزیلند، قطب جنوب و آمریکای جنوبی به هم پیوسته بودند و آخرین بقایایِ ابرقاره گوندوانا را شکل داده بودند.

حالا در مطالعه‌ای که نتایج آن در روز ۱۲ آوریل منتشر شده است، محققان جمجمه ساروپادی که در بهترین حالتِ ممکن تاکنون در استرالیا پیدا شده است با سایر دایناسور‌ها در سراسر جهان مقایسه کردند.

محققان با استفاده از تصویربرداریِ دقیق از بقایایِ «آن»، شباهت‌های قابل‌توجهی بینِ جمجمه او و جمجمه سارمینتوسور که در سال ۲۰۱۶ در استان چوبوت در آرژانتین پیدا و توصیف شد، کشف کردند. پروپات می‌گوید: «این شباهت‌ها شاملِ جزئیاتِ محفظه مغز، استخوان‌هایی که پشتِ انتهای جمجمه در نزدیکی مفصل فک را قرار دارند و شکلِ دندان‌ها می‌شود.»

محققان قبل‌ازاین هم نسبت به شباهت این دو دایناسور گمانه‌زنی‌هایی کرده بودند و تاکنون شواهدِ کافی برای حمایت از این نظریه نداشتند. پروپات می‌گوید: «جمجمه این دو دایناسور در جزئیات و استخوان به استخوان به هم شبیه است.»

برطبق این مطالعه، کشف جمجمه دایناسور پدیده به‌شدت نادری است. به جز چند دندان، جمجمه آن دومین جمجمه ساروپادی است که بعد از کشفِ بخشی از جمجمه‌ای که به دی. ماتیلدا تعلق داشت و در سال ۲۰۱۶ پیدا شد، در استرالیا کشف شده است. علتش آن است که ساروپاد‌ها سر‌های کوچکی نسبت به بدن‌شان داشتند که از استخوان‌های ظریف و کوچکی تشکیل شده بود که خیلی سریع‌تر از سایر اعضای بدن‌شان متلاشی و تجزیه می‌شد.

متیو لامانا، دیرینه‌شناس در موزه تاریخ‌طبیعیِ کارنگی که از نویسندگان مطالعه سال ۲۰۱۶ است، می‌گوید: «شباهتِ بینِ جمجمه‌های دیامانتیسور و سارمینتوسور که هم‌زمان با او در آمریکای جنوبی زندگی می‌کرد، بسیار خیره‌کننده است که پشتیبانی بیش‌تری از این نظریه می‌کند که این تایتانوسور‌ها در اواسطِ کرتاسه، احتمالاً از طریقِ قاره قطب جنوب، بین استرالیا و آمریکای جنوبی تردد کردند.»

منبع: راهنماتو