تصویری حیرت‌انگیز از گردباد و تاج خورشیدی؛ شلیک خورشید به سمت کیهان
یک عکاس آماتور نجومی در آریزونا، ویدئویی از رویداد گردبادمانندی در خورشید ثبت کرد و عکسی از آن ساخت که به گفته خودش، تصویری دراماتیک به کروموسفر خورشید و تاج خورشیدی است.
عکاسی نجومی آماتور به طور فزاینده‌ای در جامعه نجوم محبو و محبوب‌تر می‌شود، چرا که پیشرفت در فناوری‌های تلسکوپ و دوربین به افراد مختلف از هر طبقه امکان می‌دهد تا آسمان را با جزئیات شگفت‌انگیز مشاهده کنند. از جمله این اجرام آسمانی، خورشید است که با تجهیزات حفاظتی مناسب می‌توان آن را تماشا و از آن عکاس کرد.
اندرو مک‌کارتی که مالک و اداره کننده استودیوی «Cosmic Background» که در حال حاضر در آریزونا زندگی می‌کند، ۱۸ مارس ۲۰۲۳ تصویری از چیزی که به نظر گردبادی در سطح خورشید است، توییت کرد.
در حالی که این ویژگی چندان بزرگ به نظر نمی‌رسد، مک کارتی پشته‌ای از ۱۴ زمین را برای مقایسه در داخل ویدیویی اگنجانده تا اندازه عظیم این گردباد هیولامانند را نشان دهد. اما در حالی که گردبادها در زمین عادی هستند، چه اتفاقی در سطح خورشید می‌افتد تا چنین پدیده منحصر به فردی رخ بدهد؟
مک کارتی گفت: «این یک برجستگی خورشیدی در کروموسفر یا رنگین‌کره خورشید است. توده‌ای از پلاسما که در یک حلقه مغناطیسی گیر کرده است، آن را از فتوسفر دور کرده و بیش از صد هزار مایل به فضا می‌کشد. مواد خورشیدی از برجستگی به سمت خورشید می‌بارند.»
مک کارتی گفت که این سکانس با استفاده از یک تلسکوپ اصلاح‌شده تصویربرداری شده است که می تواند اتمسفر خورشید را در چیزی که به عنوان نوار هیدروژن-آلفا شناخته می شود با استفاده از صدها هزار تصویر در طی چند ساعت رصد کند. البته او این تصویر را تصادفی ضبط نکرده، بلکه روزانه به طور مرتب خورشید را زیر نظر داشته است.
همراه با ویدئوی گردباد خورشیدی، مک کارتی با همکار جیسون گوئنزل تصویر خیره‌کننده ۱۴۰ مگاپیکسلی از خورشید با گردباد قابل مشاهده در قسمت بالایی تصویر تهیه کرد که به قول او، نگاهی دراماتیک به کروموسفر خورشید و تاج خورشیدی است.
اگرچه خورشید ساختاری یکنواخت در سطح به نظر می‌رسد، اما مانند زمین و سایر اجرام آسمانی دارای لایه‌هایی است. فوتوسفر سطح مرئی خورشید است که ما روزانه و در رصدهای نجومی می‌بینیم. ضخامت آن تقریبا ۱۰۰ کیلومتر است که در مقایسه با قطر خورشید (تقریبا ۱۴۰۰۰۰۰ کیلومتر) بسیار ناچیز است و دامنه دمایی آن بین ۳۷۰۰ تا ۶۲۰۰ درجه سانتیگراد است.
کروموسفر لایه‌ای نامنظم است که در بالای فتوسفر قرار دارد و تقریبا ۲۵۰۰ کیلومتر ضخامت دارد و محدوده دمایی آن بین ۶۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ درجه سانتیگراد است. برجستگی‌های خورشیدی، ویژگی‌های بزرگ و درخشانی هستند که از خورشید سرچشمه می‌گیرند، مانند ویژگی گردبادمانندی که مک کارتی تصویر کرده و دارای محدوده دمایی ۴۷۰۰ تا ۵۰۰۰۰ درجه سانتیگراد است.
تاج خورشیدی اتمسفر بیرونی خورشید را تشکیل می‌دهد و بیشترین درجه حرارت را در ۲ میلیون درجه سانتیگراد نشان می‌دهد. تاج فقط در هنگام خورشید گرفتگی قابل مشاهده است و به گفته مک‌کارتی داده‌های رصدخانه خورشیدی و هلیوسفر و تصویر گوئنزل از خورشید گرفتگی کامل در سال ۲۰۱۷ برای تشکیل این تصاویر ترکیب شده‌اند.
حتما عکس‌های نجومی فوق‌العاده اندرو مک کارتی و جیسون گونزل را در سایت‌های cosmicbackground.io و thevastreaches.com تماشا کنید و لطفا از نگاه مستقیم به خورشید، چه در زمان کسوف یا نه، بدون محافظ چشم و فیلترهای مخصوص یا تلسکوپ خورشیدی مناسب خودداری کنید.
