سمی به‌نامِ نشستن

خیلی‌ها وقتی واژه «پشت میزنشینی» به گوش‌شان می‌رسد،‌ بی اختیار به یاد شغلی بی دردسر و بی ضرر و بی‌خطر می‌افتند البته به احتمال بسیار زیاد پشت میزنشین‌ها خودشان نمی‌دانند چه خطراتی ممکن است متوجه‌شان باشد.

جالب‌تر این‌که شاید بسیاری از افراد اصلا نمی‌دانند که به نوعی پشت میزنشین به حساب می‌آیند.

به‌هرحال، کافی است نگاهی به پژوهش‌های بسیار زیادی که در سال‌های اخیر انجام شده بیندازید تا ببینید که متاسفانه ستاره بخت واقبال پشت میزنشین‌ها برای زندگی طولانی بسیار کم‌فروغ است؛ و کدام شاغل پشت میزنشینی است که با شنیدن چنین حکمی هراسان نشود، اما اگر کمی «همت» از خود نشان دهید و از جا بلند شوید و حرکتی به خود بدهید،‌ لازم نیست چندان هم نگران این ماجرا باشید. هرچند تجربه و آمار نشان داده که مشکل اساسی نداشتن همین همت است.

اکنون در سایه پژوهش‌های انجمن سرطان آمریکا، موسسه کوپر و دانشگاه تگزاس،‌ دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که هنوز می‌توان به زندگی طولانی باکیفیت حتی پشت میز هم امیدوار بود؛ به شرط آن‌که ورزش و فعالیت منظم جسمانی فراموش‌مان نشود.

درست است که پژوهش‌های پیشین همگی تاکید می‌کردند که نشستن طولانی مدت با افزایش خطر ابتلا به بیماری‌های خطرناکی مانند چاقی، دیابت نوع دو،‌ بیماری‌های قلبی ـ عروقی، برخی انواع سرطان و نیز مرگ زودرس مرتبط است، اما در میان این پژوهش‌ها، کمتر تحقیقی به بررسی تاثیر مثبت فعالیت‌های جسمانی منظم بر این سبک ناسالم زندگی پرداخته بود. و این همان نکته‌ای است که پژوهش جدید بر آن انگشت گذاشته است.

این پژوهش که بتازگی‌ منتشر شده مقولات مرتبط زندگی بی‌تحرک، فعالیت جسمانی‌ و تناسب اندام را در میان ۱۳۰۴ مرد در بین سال‌های ۱۹۸۱ و ۲۰۱۲، یعنی چیزی بیش از ۳۰ سال به‌دقت بررسی کرده است. نتیجه نهایی این پژوهش نشان می‌دهد ورزش «قطعا» می‌تواند اثر بسیار قابل‌توجهی در رفع بیشتر عوارض منفی ناشی از نشستن‌های طولانی مدت داشته باشد.

در واقع این پژوهش در گام نخست نتایج هولناک سایر پژوهش‌های پیشین را تائید کرده است. به عبارت دیگر نشان داده که هرچه زمان بی‌تحرکی یا کم تحرکی فرد بیشتر باشد، خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و عوارض مرتبط با آن مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا‌ و تری‌گلیسیرید بالا‌ افزایش خواهد یافت و البته باید به این سیاهه چاقی را نیز افزود (یعنی شاخص توده بدنی بالا،‌ انباشت چربی در ناحیه شکم یا همان چاقی شکمی، و افزایش درصد چربی بدن).

اما هنگامی که این محققان در گام بعدی بررسی‌های خود بر مساله حفظ تناسب اندام تمرکز کردند،‌ دریافتند بیشتر عوارض منفی ناشی از بی‌تحرکی یا کم‌تحرکی در میان افرادی که از طریق ورزش و فعالیت بدنی تناسب اندام خود را دوباره بازیافته‌اند یا آن را حفظ کرده‌اند، تقریبا به‌‌تمامی از بین رفته است.

توجه داشته باشید نشستن بیش از ۱۰ ساعت در هفته (اشتباه نکنید «۱۰ ساعت در هفته»! نه ۱۰ ساعت در روز) به‌تنهایی می‌تواند فرد را از زندگی طولانی محروم سازد؛ زیرا سبب افزایش تری‌گلیسیرید‌/‌ کلسترول HDL می‌شود و فرد را به مقادیر بالای آن مبتلا می‌کند.

به این ترتیب زمینه بسیار مساعدی برای ایجاد «مقاومت بدن در برابر انسولین» یا همان عامل اصلی ابتلا به دیابت نوع ۲ فراهم می‌شود،‌ و همان‌طور که همه می‌دانند دیابت مادر بسیاری از بیماری‌های مهلک است.

همه این‌ها یعنی این‌که هیچ راه فراری از ورزش و فعالیت بدنی وجود ندارد؛ به خصوص اگر از جمله افرادی هستید که ساعاتی طولانی در شبانه‌روز پشت میز یا روی صندلی یا کاناپه می‌گذرانید (چه در اداره، چه در مغازه، چه پشت فرمان، ‌چه سر کلاس درس،‌ و چه در منزل).

محققان توصیه می‌کنند برای زدودن آثار منفی این سبک خطرناک زندگی «دست‌کم» هفته‌ای ۱۵۰ دقیقه ورزش متوسط، یا ۷۵ دقیقه ورزش سنگین انجام دهید.

منبع: سلامتی