یارگیری منطقه‌ای علیه کره‌شمالی

سایه تهدید همچنان بر فراز کره‌شمالی و شبه‌جزیره کره گسترده است. لفاظی‌های آتشین و اقدامات خصمانه همچنان ادامه دارد. گویی شبه‌جزیره به یک «جرقه» بند است تا انبان باروت آمیخته با خشم و ترس منطقه را به هوا بفرستد.

به گزارش دنیای اقتصاد، سایه تهدید همچنان بر فراز کره‌شمالی و شبه‌جزیره کره گسترده است. لفاظی‌های آتشین و اقدامات خصمانه همچنان ادامه دارد. گویی شبه‌جزیره به یک «جرقه» بند است تا انبان باروت آمیخته با خشم و ترس منطقه را به هوا بفرستد. به گزارش خبرگزاری اسپوتنیک، ژاپن و آمریکا روز گذشته رزمایش دریایی خود را در اقیانوس آرام با حضور ناو هواپیمابر کارل وینسون آغاز کردند.

همچنین دو ناوشکن ژاپنی به نام آشیگارا و سامیدار در این رزمایش مشترک حضور دارند. علاوه بر نشان دادن چنگ و دندان اما پیگیری بحران شبه‌جزیره در فاز دیپلماتیک هم ادامه دارد. قرار است دیپلمات‌های ارشد ژاپن، کره‌جنوبی و آمریکا در توکیو یک نشست سه جانبه درباره مساله هسته‌ای کره‌شمالی و بی‌ثباتی در منطقه برگزار کنند.

«کیم هونگ - کیون»، نماینده ویژه کره‌جنوبی در امور امنیت و صلح شبه‌جزیره کره، «جوزف یون» و «کنجی کاناسوگی»، همتایان آمریکایی و ژاپنی وی در مذاکرات سه جانبه در روز سه‌شنبه در توکیو حضور خواهند یافت. محوریت مذاکرات این دیپلمات‌ها تمرکز بر اتخاذ تدابیری برای جلوگیری از فعالیت‌های هسته‌ای و موشکی پیونگ‌یانگ است که می‌تواند ثبات و صلح را در منطقه تهدید کند.

از سوی دیگر، این بار استرالیا در سیبل تهدید کره‌شمالی قرار گرفت. کره‌شمالی تهدید کرد اگر استرالیا به پیروی کورکورانه و سرسختانه از آمریکا ادامه دهد، دست به حمله اتمی می‌زند. به گزارش راشاتودی، این اظهارات دولت کره‌شمالی پس از آن مطرح شد که جولی بیشاپ، وزیر امور خارجه استرالیا گفت پیونگ‌یانگ تهدید جدی برای صلح و ثبات در منطقه محسوب می‌شود.

سخنگوی وزارت خارجه کره‌شمالی گفت: «اگر استرالیا از اقدامات آمریکا برای منزوی کردن و به حاشیه کشاندن کره‌شمالی پیروی کند و هرکاری را که واشنگتن در قبال پیونگ‌یانگ انجام می‌دهد، به کار بگیرد، این اقدام نوعی «خودکشی» است و در آستانه حمله اتمی از سوی نیروهای کره‌شمالی قرار می‌گیرد.»

همزمان یارگیری‌های منطقه‌ای علیه کره‌شمالی نیز ادامه دارد. وزیر دفاع نیوزیلند، کره‌شمالی را به داشتن نیات شیطانی متهم کرد و گفت: «نیوزیلند از هرگونه اقدام آمریکا علیه پیونگ‌یانگ حمایت می‌کند.» به گزارش روزنامه نیوزیلند هرالد، «گری براونلی»، وزیر دفاع نیوزیلند در پاسخ به سوالی درباره اینکه آیا در کنار آمریکا در مواجهه با کره‌شمالی می‌ماند، گفت: «ما در کنار آمریکا و اقداماتش می‌مانیم و از هرکاری که برای مقابله با کره‌شمالی انجام می‌دهد، حمایت می‌کنیم.»

جهانی سازی و تشدید بحران‌های امنیتی
در گذشته قدرت‌های جهانی یا آن دسته از کشورهایی که به جایگاه ابرقدرتی می‌رسیدند به‌دلیل فواصل جغرافیایی از این امکان برخوردار بودند که جایگاه ابرقدرتی خود را تا مدت‌ها حفظ کنند اما امروزه روند جهانی سازی و فناوری‌های مدرن نه‌تنها فواصل جغرافیایی را کمتر کرده بلکه بر میزان و شدت تهدیدها هم افزوده است.

این جهانی سازی هم فرصت‌های مشترک به‌دنبال داشته و هم تهدیدات مشترک. زبیگنیو برژینسکی بر این باور است که کاهش بی‌نظیر فواصل جغرافیایی با مخابرات مدرن و افزایش ناگهانی قدرت تخریب سلاح‌های مرگبار به یکباره بر سپر حفاظتی سنتی کشورها خط بطلان کشیده است.

او معتقد است این فناوری پیشرفته ممکن است نه‌تنها در دست بازیگران فقیری مثل کره‌شمالی بلکه به دست بازیگران غیردولتی یا فروملی هم بیفتد. برژینسکی که روزگاری مشاور امنیت ملی کارتر بود در کتاب «انتخاب: سلطه یا رهبری» بر چند نکته مهم در فضای کنونی بین‌المللی تاکید می‌کند:

الف) فقر و انزوا برابر با دسترسی به سلاح هسته‌ای: برژینسکی معتقد است ابزار و تجهیزات نظامی خشونت بار روز به روز بیشتر در دسترس قرار می‌گیرند و این به‌دلیل رشد انقلاب فناورانه‌ای است که آمریکا پیشگام آن است.

او معتقد است فقر و انزوا، کشورها را بیشتر به سوی دستیابی به سلاح هسته‌ای سوق می‌دهد. کره‌شمالی به‌عنوان یکی از مصادیق سخن او نمونه‌ای قابل توجه است. برخی تحلیل‌ها و آمارها بر این باور هستند که وضعیت اقتصاد امروز کره‌شمالی اگر بدتر از وضعیت دهه 1970 این کشور نباشد بهتر هم نیست.

موسسه Asan - یک موسسه آمریکایی- با انتشار مقاله‌ای درباره کره‌شمالی اعلام کرد که سرانه صادرات کره‌شمالی بیشتر از میزان اوج صادرات این کشور در اواخر دهه 1970 نیست. قدرت به داشتن تسلیحات نظامی نیست. این کشور هیچ آمار و ارقام رسمی از وضعیت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی خود ارائه نمی‌دهد. تمام آمار بر اساس آن چیزی است که یا در رسانه‌های این کشور درج می‌شود یا برخی مقام‌های متواری شده این کشور اعلام می‌کنند.

بر همین اساس، گفته شده از جمعیت 25 میلیون نفری این کشور 2/ 1 میلیون نفر عضو ارتش هستند.این کشور همچنین دارای یک زرادخانه عظیم (نظامی- هسته‌ای) است. کره‌شمالی سالانه 3میلیارد دلار خرج برنامه‌ اتمی‌اش می‌کند این در حالی است که گفته می‌شود این کشور در مجموع یک میلیارد دلار صادرات زغال‌سنگ به چین دارد.

به ارقام انتشار یافته دولتی در کره‌شمالی اعتماد نیست اما تصاویر انتشار یافته از این کشور و اطلاعات مقام‌های عالی‌رتبه متواری شده نشان می‌دهد که کره‌شمالی در زمره کشورهای «جهان چهارم» است؛ چیزی همپای افغانستان یا بدتر از این کشور در حالی که افغانستان دچار جنگ چند دهه‌ای خانمانسوز است اما کره‌شمالی فاقد چنین مساله‌ای است.

برژینسکی معتقد است «هر چه کشور یا گروهی که به‌دنبال استفاده از این سلاح‌ها است فقیرتر و منزوی‌تر باشد احتمال بیشتری وجود دارد که به سلاح‌های کشتار جمعی با دقت و قابلیت کمتر روی آورد.»

ب) آغاز عصر جنگ‌های غیررسمی: برژینسکی بر این باور است که جنگ «تمام‌عیار» میان کشورهای توسعه یافته‌تر دیگر احتمال وقوع ندارد یا احتمال وقوع آن بسیار کم است.

او معتقد است در شرایط امروزی جهان جنگ تمام عیار دیگر رخ نخواهد داد. البته او یک شرط می‌گذارد و می‌گوید: «جنگ‌های تمام عیار اقداماتی نامعقول و نسنجیده‌اند که تنها کشورهای فقیرتر از عهده آن برمی‌آیند.» بر همین اساس، او می‌افزاید امروز بر خلاف دهه‌ها یا قرون گذشته دیگر رسما به کشوری اعلان جنگ داده نمی‌شود بلکه حملات به صورت ناگهانی است.

آخرین اطلاعیه رسمی مبنی بر اعلان جنگ در سپتامبر 1939 بود که سفرای بریتانیا و فرانسه پس از حمله نازی‌ها به لهستان به این کشور اعلان جنگ دادند اما پس از آن جنگ‌ها حالتی غیررسمی گرفت به این معنا که نباید انتظار اعلان جنگ رسمی از کشوری را داشت.

بر اساس این استدلال برژینسکی خط مشی دولت فعلی آمریکا روی رهیافت برژینسکی می‌چرخد. او می‌افزاید جنگ آمریکا علیه طالبان در سال 2011 و علیه صدام در سال 2003 مصادیقی از این رهیافت هستند.

ج) پایان جهان: بحث «پایان» در رویکردهای استراتژیست‌ها و متفکران آمریکایی بسیار برجسته است. یک بار پس از فروپاشی شوروی و حاکم شدن نظام تک‌قطبی و استیلای لیبرال دموکراسی بود که فرانسیس فوکویاما سخن از «پایان جهان» به معنای حاکم شدن نظام لیبرال دموکراسی بر زبان آورد.

بار دیگر برژینسکی بود که در حدود سال‌های 2005 در کتاب خود از «پایان جهان» سخن به میان آورد اما پیش از تعریف این عبارت در ذهن او بهتر است به جمله‌ای اشاره کنیم. برژینسکی می‌گوید آمریکا تنها کشوری است که چهار بعد قدرت را دارد و بنابراین شایسته بیشترین امنیت است. او می‌گوید آمریکا خود را الگوی دیگران می‌بیند بنابراین دارای برتری جهانی است. این «الگو» بودن و «برتری جهانی» به آمریکا «رسالت اخلاقی» داده است تا پاسدار نظم و امنیت جهانی باشد.

این مشاور سابق امنیت ملی آمریکا می‌گوید در روندی که طی آن کشورهای فقیرتر و بازیگران فروملی می‌کوشند به سلاح‌های ویرانگر و هسته‌ای دست یابند می‌توانند جهان را به ویرانی بکشانند. در اینجاست که او از «پایان جهان» سخن به میان می‌آورد.

البته این پایان نه آن پایانی است که در «کتاب مقدس» از آن سخن به میان آمده و نه آن پایانی که به اراده خداوند منوط است. بلکه این پایان نوعی «خودکشی هسته‌ای» است که می‌تواند به پایان زندگی بشر بینجامد. چنین است که تهدید هسته‌ای کره‌شمالی و احتمال وقوع جنگی هسته‌ای می‌تواند پیامدهایی فاجعه بار داشته باشد.

اگرچه برژینسکی می‌گوید جنگ‌ها دیگر هسته‌ای نیست بلکه نبردهای غیرهسته‌ای مرگبار است. مصداق آن انفجار «مادر بمب‌ها» در افغانستان است که مرگبارترین بمب غیرهسته‌ای در جهان است.