بنزین عادی بزنیم یا سوپر؟

این سوال همواره اذهان بسیاری را به خود مشغول کرده است: "آیا استفاده از بنزین معمولی در ماشینی که نیاز به بنزین سوپر دارد سبب آسیب‌دیدگی آن می‌شود یا خیر؟

به گزارش صبحانه، به شخصه بارها شاهد آن بوده‌ام که این سوال سبب سر منشا تردید و درگیری لفظی بسیاری از افراد بوده است. به همین دلیل با یک مهندس سیستم‌های سوخت ملاقات کردم تا یک بار برای همیشه پاسخی برای این سوال بیایم.

شایان ذکر است که امروزه با افزایش اختلاف قیمتی بنزین سوپر و معمولی شاهد طرح شدن هر چه بیشتر این سوال بوده‌ایم که ایا استفاده از بنزین معمولی به جای بنزین سوپر باعث صرفه‌جویی در هزینه‌ها می‌شود یا خیر. اختلاف قیمت این بنزین‌ها مبلغ قابل توجهی است و همانطور که می‌دانید هرقدر باک بنزین خودروی شما بزرگ‌تر باشد، باید مبلغ بیشتری برای هر بار پر کردن کامل باکتان بپردازید. بنابراین طبیعی است که وسوسه شوید از بنزینی ارزان‌تر استفاده کنید.

اولین و مهم‌ترین موضوعی که نیاز به توضیح دارد، تفاوت بین بنزین سوپر و معمولی است.

همه چیز از اکتان شروع می‌شود. جدا از فرمول‌های پیچیده شیمی، شما با در نظر گرفتن عدد اکتان، خواهید فهمید که سوختتان قبل از احتراق، تا چه حد در برابر فشارهای قوی مقاوم است. یک مثال از چنین سوخت‌هایی، سوخت دیزل است. احتراق سوختی که در موتور به واسطه جرقه شمع‌ها صورت نگیرد، ضربه‌ای نامیده می‌شود و می‌تواند باعث اسیب شدید موتور شود.

موتورهایی که می‌توانند فشار بالا را تحمل کنند، نیروی بیشتری تولید می‌کنند و از انجا که پیستون‌های آن‌ها مخلوط هوا و سوخت را به شدت فشرده می‌کنند، به ضربه حساس‌ترند و به همین دلیل سوخت سوپر برای این موتورها مناسب‌تر است. برعکس این موضوع هم صدق می‌کند؛ یعنی استفاده از بنزین سوپر در ماشینی که از سوخت معمولی استفاده می‌کند، نه تنها هیچ اثری بر عملکرد ماشین ندارد بلکه تنها باعث هدر رفتن پول شما می‌شود.

بنابراین هرگز تصور نکنید که استفاده از سوخت سوپر برای یک ماشین که به سوخت معمولی نیاز دارد، معجزه خواهد کرد. البته کامپیوترها و سیستم‌های مدیریت موتورهای مدرن، می‌توانند کمبود خیلی چیزها از جمله اکتان را در سوخت جبران کنند پس آیا باید تصور کنیم که موتورهای مدرن بوسیله بنزین معمولی آسیب نمی‌بینند؟ برای روشن شدن پاسخ این سوال، به سراغ یکی از مهندس مکانیک خبره‌ای رفتم که تخصص کافی در تمامی بخش‌‌های سوخت رسانی اعم از فیلتر سوخت تا انژکتور را دارد.

بسیاری از افراد باور دارند که استفاده از سوخت معمولی باعث چند ریال صرفه‌جویی می‌شود. اما اگر واقع‌بین باشیم در کوتاه‌مدت این مبلغ چندان به چشم نمی‌آید. در توضیح آن باید به ماشین‌های جدیدی اشاره کرد که به سنسورهای ضد ضربه مجهز هستند و ضربه‌های موتور را به حداقل می‌رسانند.

این سنسورهای سوای فواید ذاتی خود، باعث کم‌تر شدن توان خودرو نیز می‌گردند؛ چراکه کالیبراسیون آنها بر اساس استفاده از سوخت سوپر تنظیم شده است. بنابراین هزینه مصرفی در ازای هر کیلومتر، در طولانی مدت و هم در کوتاه مدت و با یا بدون استفاده از سوخت معمولی یا سوپر همچنان یکسان خواهد بود. مثلا تصور کنید زمانی که تفاوت بین بنزین سوپر و عادی 0.25 دلار برای هر گالن باشد، تفاوت پرکردن باک خودرویی مانند شورولت مالیبو، تنها 2.50 دلار خواهد بود که ارزان‌تر از یک فنجان قهوه است.

در عین حال، شواهد و قرائن از سایش اجزای موتور در خودروهایی حکایت دارند که علیرغم نیازشان به بنزین سوپر، از بنزینی معمولی برای تغذیه آنها استفاده شده است. اما این شواهد از دقت بالایی برخوردار نیست؛ چراکه هزینه‌های چنین آزمایش عظیمی بسیار هنگفت است. به عنوان مثال صدها خودرویی را تصور کنید که باید صدهزار کیلومتر را به طور آزمایشی بپیمایند. واقعا در مخیله نمی‌گنجد."

او همچنین ادامه داد:
"بنابراین با سبک و سنگین کردن همه چیز در می‌یابیم که عاقلانه ترین تصمیم، استفاده از سوخت مناسب هر خودرو است."

یکی دیگر از دلایل ضرورت استفاده از سوخت مناسب هر خودرو، جلوگیری از مخلوط شدن گازهای خروجی از سیلندر با سوختی است که وارد آن می‌شود؛ چراکه تفاوت کالیبراسیون، میزان گازهای خروجی را تغییر می‌دهدو بنابرین استفاده از هر نوع سوخت دیگری، تاثیری منفی بر عملکرد خودروی شما می‌گذارد. همچنین این مسئله، سبب افزایش آلایندگی خودرو شما نیز می‌شود که بی‌ارتباط با آلودگی بیشتر محیط‌زیست نیست.

لذا نباید با تصور عملکرد درست سنسورهای ضد ضربه، سوختی نامناسب را به کار ببریم و سبب مرگ زودهنگام خودروی خود شویم. ضمنا از یاد نبرید که حتی اگر پولی هم از این راه ذخیره کنید، مجبور به پرداخت چند برابر آن از بابت هزینه‌های تعمیر موتور خواهید شد؛ چرا هر موتوری به گونه‌ای است که راندمان و عملکرد مناسبی را با استفاده از سوخت مناسب خود ارائه کند. بنابرین تغییر این سوخت، سبب کاهش توان این موتور می‌گردد.

در پایان اضافه می‌کنم که تمامی نتیجه‌گیری‌ها، با فرض اختلاف فعلی قیمت بنزین سوپر با معمولی بوده است. بنابرین هیچ بعید نیست که با افزایش این اختلاف، دقیقا عکس نتیجه‌گیری‌های فعلی ما صادق باشد. هرچند که در اینصورت به یکی از دشمنان محیط‌زیست بد می‌شود؛ چراکه هنوز اثرات استفاده طولانی مدت از سوخت‌های معمولی مشخص نیست و ممکن است نتایج مرگباری را به دنبال داشته باشد.

علی ای حال می‌توان نتیجه گرفت که حتما و قطعا باید از سوختی مناسب و توصیه شده برای خودروی خود استفاده کنید. مگر اینکه کاملا ورشکسته باشید! ولی با این حال منطق حکم می‌کند که ریسک کردن، آن هم تنها به دلیل اختلافی چند هزارتومانی به هیچ عنوان صلاح نیست. بنابرین جهت حفظ سلامت قلب تپنده خودروی خود در طولانی مدت، از هر آن سوختی استفاده کنید که با آن سازگار است.