٢ مرد به جای ٢ زن

عیسی کلانتری و علی‌اصغر مونسان با حکم روحانی به ریاست سازمان‌های حفاظت محیط‌ زیست و میراث فرهنگی منصوب شدند. پیش از این معصومه ابتکار و زهرا احمدی‌پور در سمت معاونت رئیس‌جمهور ریاست این دو سازمان را عهده‌دار بودند.

به گزارش شرق، حسن روحانی، رئیس‌جمهور روز گذشته با صدور احکامی تکلیف این دو معاونت مهم خود را تعیین کرد. پیش از این او اسامی ١٧ نفر از وزرای پیشنهادی خود برای وزارتخانه‌های کشور را به مجلس اعلام کرده بود و چهار روز پیش نیز با صدور سه حکم معصومه ابتکار، شهیندخت مولاوردی و لعیا جنیدی را به‌ترتیب به‌عنوان معاون امور زنان و خانواده، دستیار ویژه در امور حقوق شهروندی و معاونت حقوقی منصوب کرده بود.

در روزهایی که گذشت، بحث‌ها و گمانه‌زنی‌های بسیاری پیرامون اینکه چه کسانی به ریاست دو سازمان حفاظت محیط‌ زیست و میراث فرهنگی مي‌رسند، در گرفته بود. به‌عنوان مثال تا یک هفته پیش، هم صحبت از عیسی کلانتری برای محیط ‌زیست و هم مونسان برای میراث فرهنگی بود، اما ناگهان برخی خبرها به‌نقل از منابع آگاه به دست خبرنگاران این دو حوزه رسید که حکایت از آن داشت که صدور حکم این دو نفر «تقریبا» منتفی شده است؛ یکی از دلایل مهم نیز مخالفت یا دست‌کم عدم استقبال فعالان دو حوزه محیط‌ زیست و میراث فرهنگی با این دو گزینه پیشنهادی بود.

حتی نزدیکان رئیس‌جمهور نیز صحبت‌ها و مذاکراتی با گزینه‎های جایگزین احتمالی انجام دادند، گفته می‌شد دولت و مجموعه مشاوران رئیس‌جمهور دنبال انتصاب گزینه‌هایی بودند که مورد قبول مجموعه متخصصان و فعالان این دو حوزه تخصصی و حساس باشند. اما احکامی که روز گذشته حسن روحانی صادر کرد، نشان داد جمع‌بندی‌ها به نتیجه‌ای بهتر از همان دو گزینه‌ای که پیش‌تر نامشان طرح شده بود، نرسید.

کلانتری و محیط‌ زیست
عیسی کلانتری که روز گذشته مسئولیتش را با حکم روحانی در سمت ریاست سازمان حفاظت محیط ‌زیست آغاز کرد، جایگزین معصومه ابتکار می‌شود که در این مدت، منتقدان و مخالفان بسیاری داشت. به‌ویژه آنکه موضوع محیط‌ زیست به دلیل تشدید بحران‌های مرتبط بیش از همیشه برای افکار عمومی و رسانه‌ها واجد اهمیت شده است و هر اتفاقی پیرامون آن به‌سرعت به موضوع روز رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی بدل می‌شود.

کلانتری که در سال‌های دور و در دولت‌های هاشمی‌رفسنجانی و محمد خاتمی سمت وزیر کشاورزی را عهده‌دار بود، در چهار سال دولت یازدهم ریاست ستاد احیای دریاچه ارومیه را برعهده داشت که به‌وضوح اصلی‌ترین وعده و موضوع محیط‌زیستی دولت حسن روحانی بود. بر همین اساس و با نگاهی به روند و سرعت عقب‌نشینی و خشک‌شدن دریاچه ارومیه در سال‌های پیش از تشکیل این ستاد، می‌توان در مجموع عملکرد و برنامه‌های این ستاد برای احیای دریاچه را امیدوار‌کننده و مثبت خواند. به‌ویژه آنکه تا پیش از آن تقریبا هیچ برنامه و تصمیم مدون و مشخصی برای اینکه با این دریاچه چه باید کرد، وجود نداشت.

عیسی کلانتری علاوه بر این در چهار سال گذشته در مجموعه مصاحبه‌ها و سخنرانی‌هایی که داشت، بارها و بارها از موضوع کم‌آبی و خطراتی که در این زمینه ایران را تهدید می‌کند، سخن گفته بود. سخنانی که البته بازتاب‌های گسترده‌ای هم در افکار عمومی داشت. اگرچه برخی از کارشناسان این حوزه آمار و ارقام طرح‌شده از سوی او را بزرگ‌نمایی و اغراق می‌دانستند اما برخی دیگر این هشدارها را برای متوجه‌کردن مردم و مسئولان نسبت به موضوع بااهمیت کم‌آبی و بی‌آبی در فلات ایران، لازم و مفید می‌دانستند.

عیسی کلانتری اردیبهشت سال ٩٤ که آن زمان سمت مشاور معاون‌اول رئیس‌جمهوری در امور آب، کشاورزی و محیط‌ زیست را داشت، در مراسمی در بنیاد ملی امید ایرانیان سخنانی را به این شرح بیان کرد: «در سال‌های گذشته وزارت نیرو جرئت اعتراف به واقعیت را نداشت؛ اما حالا بحران خشک‌سالی به اندازه‌ای رسیده که مسئولان متوجه قهقرای کشور شده‌اند، زیرا درحال‌حاضر ٧٠‌ درصد جمعیت کشور با سرانه زیر ٩٠٠ مترمکعب آب در‌ سال زندگی می‌کنند و این از نظر استانداردهای جهانی یعنی رخ‌دادن فاجعه‌اي بزرگ. ایران با بهره‌برداری از ٩٧‌ درصد آب‌های سطحی خود عملا تمام رودخانه‌های خود را خشک کرده و دیگر آبی در طبیعت باقی نمانده است».

او ادامه داد: «این موضوع به معنای آن است که اگر به همین وضع ادامه دهیم، حدود ٧٠‌ درصد ایرانیان یعنی جمعیتی معادل ٥٠‌ میلیون نفر برای زنده‌ماندن ناچار به مهاجرت از کشور هستند».

کلانتری حتی «بحرانی‌ترین وضع خشک‌سالی جهان» را در ایران توصیف کرده بود و در بخشی از صحبت‌های خود «سدسازی بی‌حساب‌وکتاب» را عامل خشک‌شدن رودخانه‌ها خواند و در صحبت‌های خود به‌شدت از ساخت سد گتوند که با «هزینه کلان آب شیرین را به آب شورتر از دریا» تبدیل کرد، انتقاد کرد. او همچنین گفته بود «آب، نفت نیست. بلایی را که ما سر نفت آوردیم، نمی‌توانیم سر آب بیاوریم زیرا حیاتمان و موجودیت کشور به آب بستگی دارد».

این بخش از حرف‌های کلانتری طبیعتا مورد استقبال و حمایت فعالان و دوستداران محیط ‌زیست واقع شد. اما بخشی دیگر از پیشینه و مواضع او مورد انتقاد شدید همین فعالان و متخصصان محیط‌ زیست است. کلانتری به عنوان یکی از حامیان تولید محصولات کشاورزی دست‌کاری‌شده ژنتیکی (تراریخته) شناخته می‌شود. موضوعی که مورد انتقاد جدی اهالی محیط‌ زیست است. کلانتری بهمن‌ماه سال گذشته در یک نشست خبری درباره همین محصولات در سخنان خود در دفاع از این‌گونه محصولات این‌طور گفت: «ما عادت داریم با اطلاعات کم، تصمیمات کلان بگیریم، چرا ما باید از پیشرفت و فناوری‌های مدرن بترسیم؟ مدل‌های قدیمی تحقیقات کشاورزی امروزه پاسخ‌گوی نیاز جوامع نیستند و کشوری مثل ایران که با بی‌آبی مفرط روبه‌رو است، مجبور به استفاده از فناوری‌های نوین است».

او همچنین ادامه داد: «پشت‌پرده مخالفت با محصولات تراریخته احتمالا دلایل اقتصادی است، تولید ارگانیک بحث انحرافی است و عده‌ای قصد دارند درهای کشور را روی واردات بیشتر باز کنند».

موضوع دیگری که ریاست او بر سازمان محیط ‌زیست را به محل چالش و سؤال بدل کرده، پیشینه دولتی سابق و سمت غیردولتی همین امروز اوست، وزیر کشاورزی سابق و رئیس خانه کشاورز کنونی. او در این جایگاه یکی از اصلی‌ترین حامیان افزایش محصولات کشاورزی است؛ موضوعی که به باور فعالان محیط ‌زیست در تعارض جدی با موضوع «حفاظت از محیط ‌زیست» قرار دارد. بااین‌حال عیسی کلانتری از روز گذشته به سمت ریاست این سازمان منصوب شد و باید دید در چهار سال آینده چگونه این سازمان حساس و همیشه زیر ذره‌بین افکار عمومی و رسانه‌ها را مدیریت خواهد کرد.

مونسان و میراث فرهنگی
علی‌اصغر مونسان که تا روز گذشته رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش بود، روز گذشته به سمت معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری و صنایع دستی منصوب شد. در سال‌های گذشته - از ٩٢ تا همین دیروز - بارهاوبارها در رسانه‌های رسمی و غیررسمی اعلام شد که او خواهرزاده حسن روحانی است و به‌همین‌دلیل در این دولت مسئولیت گرفته است. بااین‌حال اگرچه در برخی از رسانه‌ها او را از اهالی شهر سرخه - شهر پدری و مادری روحانی - معرفی کرده‌اند، اما در زندگی‌نامه رسمی مونسان، او متولد تهران اعلام شده است.

به غیر از این، روابط‌عمومی سازمان منطقه آزاد کیش در اطلاعیه‌ای که آذرماه سال ١٣٩٢ منتشر کرد، به صورت کامل «هرگونه نسبت فامیلی او و آقای روحانی را تکذیب کرده و همه خبرها دراین‌باره را نادرست خواندند». بااین‌حال این خبر تأییدنشده حتی دیروز و هم‌زمان با صدور حکم جدید برای او دوباره دست‌به‌دست شد و زبان‌به‌زبان چرخید.

در وب‌سایت رسمی آقای مونسان که در سال ۱۳۴۹ در تهران به دنیا آمده است، در بخش زندگی‌نامه او آمده است: «علی‌اصغر مونسان دانشجوی دکترای رشته عمران در دانشگاه صنعتی شریف، فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد مدیریت ساخت از دانشگاه صنعتی امیرکبیر، کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی از سازمان مدیریت صنعتی و کارشناسی عمران از دانشگاه صنعتی شریف هم‌اکنون رئیس هیئت‌مدیره و مدیرعامل سازمان منطقه آزاد کیش است. مونسان پیش از این عضو هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت توسعه فضاهای فرهنگی شهرداری تهران بود.

همچنین مسئولیت‌هایی از جمله عضو هیئت‌مدیره و مدیرعامل سازمان مهندسی و عمران شهر تهران، عضو هیئت‌مدیره و مدیرعامل شرکت آتی‌ساز (بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی)، عضویت در هیئت‌مدیره و معاونت اجرائی شرکت هریس (ستاد اجرائی فرمان امام (ره)، عضویت در هیئت‌مدیره و معاونت اجرائی شرکت دی (بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی) و مدیر نمونه شهرداری تهران در سال ١٣٩١ از دیگر سوابق اجرائی وی است. مونسان در حوزه‌های مختلف نظیر توسعه زیرساخت و سرمایه‌گذاری توسعه فضاهای فرهنگی تجارب اجرائی و مدیریتی در کارنامه دارد. وی همچنین دارای سوابق علمی و پژوهشی متعدد در حوزه‌های فنی و مدیریتی است و هم‌اکنون مدرس دانشگاه است».

فارغ از این قسمت از سابقه و کارنامه مونسان، به این بخش‌ها هم که در بخش زندگی‌نامه وب‌سایت او نیامده باید اشاره کرد: «مونسان در سال ۹۳ با حکم وزیر ورزش وقت دولت یازدهم، به سمت عضو هیئت‌مدیره باشگاه پرسپولیس انتخاب شد و در سال ۱۳۹۵ نیز به‌عنوان چهره سال صنعت ساختمان در گروه «مدیران دولتی» برگزیده شد».

همین قسمت دوم و جایزه‌ای که او برد، یکی از محل‌های مناقشه و مورد پرسش و اعتراض فعالان حوزه «میراث فرهنگی» با انتخاب اوست. آنها معتقدند این مدیر دولتی رویه و رویکردی مبتنی بر ساخت‌وساز دارد و اين با روح وظایف سازمان میراث فرهنگی که وظیفه‌اش حفاظت از میراث فرهنگی و تاریخی کشور است منافات دارد. بااین‌حال برخی نیز معتقدند تجارب او در چهار سال مدیریت منطقه آزاد کیش به‌عنوان یکی از جذابیت‌های مهم گردشگری ایران که سالانه بیشتر از یک‌میلیون گردشگر را به سمت خود جذب می‌کند، در زمینه بخش گردشگری این سازمان می‌تواند مفید واقع شود.

حسن روحانی با احکامی که صادر کرد، روز گذشته دو معاونت خود را که پیش از این مسئولیتشان در دست دو زن بود از آنها گرفت و سکان مدیریتشان را به دو مرد سپرد؛ موضوعی که این بعد آن نیز انتقاد گروهی از حامیان او را به دنبال داشت.