آشنا: گردش راست به روحانی بعید نیست

گردش روحانی به راست یا راست به روحانی؟ این پیش‌فرضی بود که ابتدا مصطفی تاجزاده مطرح کرد و البته آن را بعید دانست. حالا حسام‌الدین آشنا، مشاور فرهنگی رئیس‌جمهوری به آن پاسخ داده است. تاجزاده گفته بود که روحانی باهوش‌تر از آن است که به راست گردش کند و آشنا در حساب توییتر خود در پاسخ به این سخن نوشته بود: «گفته‌اند روحانی باهوش‌تر از آن است که به راست گردش کند، می‌گویم احتمالا روحانی گردش به راست نمی‌کند ولی گردش راست به سمت روحانی بعید نخواهد بود».

گردش روحانی به مواضع جریان راست پس از پیروزی در انتخابات، از آن دست موضوعاتی است که اخیرا با هر بار موضع‌گیری یا سخنرانی او درباره موضوعات مختلف به مجالی برای چالش، به‌ویژه در فضای مجازی تبدیل می‌شود. این چالش به‌ویژه در پی برخی مواضع و سخنرانی‌های پساانتخاباتی روحانی جدی‌تر شد.

همچنین روحانی به‌خاطر برخی انتصابات، معرفی برخی از وزرا برای کابینه و نیز به‌تازگی انتصاب برخی استانداران غیر‌بومی مورد نقد بدنه‌ای است که به او رأی داده است. این انتخاب‌ها و انتصاب‌ها عمدتا از میان چهره‌هایی انجام شده است که سابقه اصلاح‌طلبی مشخص ندارند.

توجه‌نکردن در به‌کارگیری بدنه جوان رأی‌دهنده و فعال اصلاح‌طلب در ساختار دولت هم از دیگر انتقادهای مطروحه است. با‌این‌حال برخی از چهره‌های باسابقه اصلاح‌طلب مثل بهزاد نبوی اعلام کرده بودند که حتی مطرح‌کردن این که رأی دادیم تا پستی یا وزارتخانه‌ای بگیریم، درست نیست.

او همچنین اعلام کرده بود اصلاح‌طلبان برای رأی به روحانی شرط بیع نگذاشته بودند که حالا بگویند روحانی خلف وعده کرده است. تاجزاده هم در سخنانی به خبرگزاری ایلنا گفته بود که جمیع شرایط مانع از آن خواهد شد که روحانی به جریان راست گرایش پیدا کند.

او برای تبیین این شرایط گفته بود: به‌هر‌حال ۲۴ میلیون شهروند ایرانی به روحانی رأی داده‌اند. از طرفی انتخاب کسانی که در این انتخابات به رئیسی رأی دادند، هرگز روحانی نخواهد بود و هر چقدر هم روحانی گردش به راست کند، تأثیری در رأی آن‌ها ندارد... احساس نیاز روحانی به مردم در شرایط کنونی به‌قدری زیاد و اساسی است که ممکن نیست احساس کند که می‌تواند مستقل از این حمایت به کار خود بپردازد و احیانا بخواهد به سمت راست گردش کند».

او همچنین درباره علت این تغییر ظاهری در مشی رئیس‌جمهوری گفته بود: «مسئله این است که به‌هر‌حال زمان انتخابات، زمان رقابت است و شور و شوق انتخاباتی بر فضای سیاسی غالب می‌شود. در طرف مقابل مسائلی مطرح شده و حرف‌هایی عنوان می‌شود و این طرف هم لازم می‌داند که پاسخ دهد و به‌طور طبیعی مواضع تندو‌تیز و صریح می‌شود.

معتقدم روحانی باهوش‌تر از آن است که بخواهد به سمت راست بچرخد؛ چراکه می‌داند در صورت گردش به راست، چیزی به‌دست نمی‌آورد و صرفا پشتوانه عظیم مردمی‌اش را از دست خواهد داد و روحانی باید مراقب این مسئله باشد. شرایط کشور و موقعیت دولت نیز به‌گونه‌ای است که رئیس‌جمهوری تا پایان دوره چهارساله‌اش به حمایت مردم نیاز دارد و طبیعتا نمی‌تواند به سمت راست گرایش پیدا کند».

تلاش جامعه روحانیت برای بازگشت روحانی
تاجزاده از احساس نیاز روحانی به پشتوانه مردم سخن گفته و آن را دلیلی برای توجه‌نکردن او به جریان راست. در این میان، اما آشنا گزاره‌ای را مطرح کرده که هم مؤید سخنان تاجزاده است و هم در تضاد با آن.

مؤید است چراکه می‌گوید روحانی به راست گرایش پیدا نمی‌کند، اما در تناقض است چرا‌که می‌گوید ممکن است جریان راست به روحانی گرایش پیدا کند. اما چه چیزی سبب خواهد شد جریان راست به روحانی متمایل شود و چنانچه این تمایل وجود داشت، گزینه مورد حمایت این جریان در انتخابات طبیعتا روحانی می‌بود، که نبود.

پس آنچه ممکن است باعث چرخش راست به سمت روحانی بشود، تغییر احتمالی در خط مشی و مواضع روحانی خواهد بود. با‌این‌حال تاکنون نشانه‌ای دال بر گردش احتمالی راست به سمت روحانی دیده نشده است.

اخیرا جامعه روحانیت مبارز به دیدار حسن روحانی از اعضای این تشکل رفته اند و دغدغه‌های خود را با او در میان گذاشته‌اند. آن‌ها از روحانی خواسته بودند تا دوباره در جلسات جامعه روحانیت شرکت کند. اصولگرایان گفتند روحانی به شرط برگزاری جلسات در پاستور با این موضوع موافقت کرده است. بااین‌حال برخی دیگر از طیف‌های جریان راست، از جمله جریان پایداری و برخی چهره‌های آنان همچنان در طیف منتقدان روحانی هستند.

این انتقادات هم‌زمان با تحرکات طرف آمریکایی درباره برجام هم شدت و ضعف می‌گیرد، اما همیشه وجود دارد. احتمالا برای روشن‌شدن آنچه مدنظر آشنا بوده، زمان لازم است.