پاییز کم‌نوسان در بازار ارز

کاهش بهای سکه در آذر ۹۶ نتوانست مانع از ثبت بهترین بازدهی پاییزی این فلز گرانبها از اوایل دهه ۹۰ شود؛ همزمان در بازار ارز، دلار نتوانست حتی به رشدی بالاتر از پاییز ۹۵ برسد.روز پنج‌شنبه، در آخرین روز آذرماه، دلار با ۷ تومان افزایش به بهای ۴ هزار و ۱۸۷ تومان رسید.

با ثبت این رشد، میزان بازدهی دلار در آذرماه به ۳/ ۲ و در پاییز به ۴/ ۷ درصد رسید. رشد آذرماهی این ارز بسیار کمتر از همین مقطع زمانی در سال ۹۵ بود. دلار در آذر ۹۵ حدود ۸ درصد افزایش قیمت را به ثبت رسانده بود. دلار در پاییز ۹۵ نیز رشد ۱/ ۱۱ درصدی را ثبت کرده بود.

جدا از این، شاخص ارزی در پاییز سال‌های ۹۰، ۹۱ و ۹۳ نیز بازدهی بیشتر و حتی دورقمی را به ثبت رسانده بود. به این ترتیب، با توجه به محدود شدن دامنه نوسانات و بازدهی دلار در سه ماه سوم سال‌جاری می‌توان از یکی از پاییزهای متفاوت دهه ۹۰ سخن گفت. یکی از دلایل کاهش نوسانات دلار در پاییز تعدیل متناسب قیمت در ماه‌های مختلف این فصل بود.

قیمت دلار در سه ماه پاییز ۹۶ به‌طور متوسط حدود ۵/ ۲ درصد افزایش قیمت را ثبت کرد؛ این در حالی بود که رفتار ارزی در پاییز ۹۵ متفاوت بود. دلار در آن مقطع مهر بسیار کم‌نوسانی داشت و بیشتر تقاضای این ارز به یکباره در آذر تخلیه شد. یکی از دلایل تغییر نوسانات دلار را می‌توان ناشی از تغییر رفتار بازارساز دانست. بازارساز به‌نظر می‌رسد در سال‌جاری همزمان با مدیریت مناسب قیمت اجازه داد قیمت دلار متناسب با تقاضای موجود در بازار به آرامی تعدیل شود.

در‌حالی‌که در آخرین روز آذرماه، دلار رنگ افزایش به خود گرفته بود، سکه تمام بهار آزادی راه کاهشی را برای حرکت انتخاب کرد و با هزار تومان افت به قیمت یک میلیون و ۳۹۱ هزار تومان رسید. به گفته فعالان، نزول بهای اونس در بازارهای جهانی و کاهش حجم معاملات دو دلیل عمده‌ای بودند که فلز گرانبهای داخلی را کاهشی کردند.

با افت روز پنج‌شنبه، سکه در آذرماه مجموعا ۱/ ۲ درصد از ارزش خود را از دست داد. با این حال، روند کاهشی آذرماه در رکوردزنی پاییزی این فلز گرانبها بی‌تاثیر بود. سکه در پاییز ۹۶ بیش از ۱۲ درصد افزایش را تجربه کرد که در فصول پاییز دهه ۹۰ کم‌سابقه بود. تنها در سه ماه سوم سال ۹۱ سکه توانسته بود رشد بالاتری را به ثبت برساند.

بالا رفتن شدید تقاضا و توجه بیشتر دلالان به این بازار، مهم‌ترین عاملی بود که زمینه‌ساز افزایش دامنه‌دار سکه در ماه‌های مهر و آبان شد؛ با این حال، با آغاز حراج سکه در بانک کارگشایی و نزول نسبی بهای اونس در بازارهای جهانی به‌تدریج، سکه نیز کمی تعدیل قیمت را تجربه کرد.

روز کم‌معامله ارزی

روز پنج‌شنبه بازار شرایط متفاوتی نسبت به روزهای عادی داشت؛ زلزله چهارشنبه شب تهران موجب شد فضای بازار در روز انتهایی هفته خلوت‌تر از روزهای ابتدایی هفته باشد. در این شرایط، بیشتر معاملات در فضای مجازی صورت می‌گرفت و دامنه نوسانات قیمت نیز محدود بود. در این روز دلار در معاملات نقدی در بازه محدود ۴هزار و ۱۸۷ تا ۴ هزار و ۱۹۰ تومان نوسان کرد. در معاملات فردایی قیمت دلار همچنان زیر سطح معاملات نقدی نوسان کرد و در نهایت ابتدای محدوده ۴ هزار و ۱۸۰ تومان به کار خود پایان داد.

در این روز بازارساز نیز عرضه خاصی نداشت؛ در این میان، برخی معامله‌گران انتظار دارند بازارساز در دومین روز دی‌ماه با افزایش عرضه ارز زمینه افت قیمت را فراهم کند. این در حالی است که عده‌ای در انتظار ورود تقاضای جدید به بازار و افزایش نوسانات هستند. دلیل دیگری که تصورات کاهشی را در بازار تقویت می‌کند، به پایین بودن نرخ فردایی نسبت به قیمت نقدی مربوط بود.

پایین رفتن قیمت معاملات فردایی نسبت به نرخ نقدی نشان‌دهنده آن بود که بازیگران تصور می‌کنند احتمال کاهش بیشتر قیمت در روزهای آتی بیشتر از رشد است. این اتفاق در حالی در بازار ارز رخ داد که از اواسط تابستان به‌طور مدام قیمت در معاملات اعتباری بالاتر از سطح نقدی بود. این روند در روزهای اخیر تغییر کرده و قیمت نقدی برای سه روز متوالی بالاتر از سطح آتی معامله شد.

سومین پاییز کم‌نوسان دلار

در آخرین روز آذرماه قیمت دلار روی نقطه ۴ هزار و ۱۸۷ تومان قرار گرفت تا میزان بازدهی این ارز در پاییز به ۴/ ۷ درصد برسد. این بازدهی در حالی به ثبت رسید که شاخص ارزی در پاییز ۹۵ رشد ۱/ ۱۱ درصدی را به ثبت رسانده بود. رشد دلار در سه ماه سوم سال ۹۶ از پاییز سال‌های ۹۱،۹۰ و ۹۳ نیز کمتر بود. دلار در پاییز ۹۰ و ۹۱ به ترتیب حدود ۲۱ و ۲۷ درصد افزایش قیمت را به ثبت رسانده بود.

با آغاز دولت یازدهم و با شروع دور جدید مذاکرات هسته‌ای، دامنه نوسانات دلار کاهش یافت و آرام‌ترین پاییز دهه ۹۰ نیز در این سال به ثبت رسید. دلار در سه ماه سوم سال ۹۲ به رشد ۲/ ۰ درصدی اکتفا کرد. سال ۹۳ نوسانات ارزی بار دیگر به بازار بازگشت و این ارز در پاییز این سال ۷/ ۱۰ درصد رشد قیمت را به ثبت رساند.

نکته جالب در مورد پاییز سال یاد شده نوسان شدید قیمت‌ها در آذرماه بود که به ۱/ ۸ درصد رسید. در واقع، دلار در ماه‌های مهر و آبان نوسان خاصی نداشت و به یکباره در آذرماه با نوسان شدید قیمت‌ها مواجه شد. پس از نوسان آرام قیمت‌ها در سال ۹۴، الگوی نوسانی پاییز ۹۳ در سال ۹۵ نیز تکرار شد. در پاییز ۹۵ نیز دلار در ماه‌های مهر و آبان نوسانات نسبتا زیادی نداشت، ولی به یکباره در آذر۹۵، ۷/ ۷ درصد رشد کرد. پس از نوسانات شدید آذر سال‌های ۹۳ و ۹۵، نوسانات نرخ ارز در پاییز سال ۹۵ تغییر کرد.

نوسانات پاییز ۹۶ دلار

دلار در پاییز ۹۶ روند نسبتا منظم و قابل‌پیش‌بینی داشت. برخلاف پاییزهای گذشته، قیمت دلار در هر سه ماه پاییز نوسانات یکسانی داشت. در واقع در‌حالی‌که در پاییز سال‌های ۹۳ و ۹۵ نوسانات آذرماهی بسیار شدیدتر از مهر و آبان‌ماه بود، در سال ۹۶ بیشترین نوسان پاییز مربوط به مهرماه بود که آن هم تنها به حدود ۳ درصد رسید.

دلار در آبان‌ماه ۲درصد رشد کرد و در آذر نیز به رشد ۳/ ۲درصدی اکتفا کرد.دلار که با قیمت ۴ هزار و ۹۳ تومان به کار خود در آبان‌ماه پایان داده بود، در اولین روز آذرماه تا قیمت ۴ هزار و ۱۲۰ تومان بالا رفت. روند افزایشی دلار تا بیست و دومین روز آذرماه ادامه یافت و قیمت تا نزدیکی ۴ هزار و ۲۳۰ تومان صعود کرد.

با این حال، با نزدیک شدن به هفته پایانی آذرماه، نوسانات قیمت کاهش یافت و دلار بیشتر در جهت کاهشی حرکت کرد. دلار در بیست و پنجمین روز آذرماه از مرز ۴ هزار و ۲۰۰ تومان پایین رفت و روی قیمت ۴ هزار و ۱۹۰ تومان قرار گرفت. پس از این قیمت نقدی دلار مقاومت زیادی برای نزول به زیر سطح ۴ هزار و ۱۷۰ تومان کرد و در نهایت در محدوده ۴ هزار و ۱۸۰ تومان به کار خود پایان داد.