تجاوز، بارداری و ترس از زندان!
در امارات عربی متحده، به زندان افتادن زنان مهاجر به دلیل برقراری روابط جنسیِ خارج از ازدواج به امری رایج بدل گشته است. یک پیشخدمت فیلیپینی پس از اینکه مورد تجاوز قرار گرفت، به دنبال راهی برای فرار از این کشور بود که سرانجام هم موفق شد.
به گزارش فرادید به نقل از بی بی سی انگلیسی، روستای محل زندگیِ «مانیکا» چیز خاصی نداشت؛ خبری از کلینیک، مدرسه و چراغ‌های راهنمایی و رانندگی در این روستا نبود. در واقع جز چند جاده‌ی خاکی و چند خانه‌ی بتنی، دیگر چیزی در این روستا یافت نمی‌شد. البته مانیکا با این شرایط سر ناسازگاری نداشت، بلکه عدم وجود آینده‌ای مناسب او را از درون می‌آزرد.
مانیکا صاحب سه فرزند خردسال بود و شوهرش حتی از پس تامین تغذیه‌ی مناسب هم برنمی‌آمد. مانیکا با خود فکر می‌کرد که اگر چند سالی را در خلیج فارس مشغول به کار شود، می‌تواند درآمد خوبی کسب کند و آینده‌ای متفاوت را برای فرزندانش رقم بزند.
از محل زندگی او تا پایتخت فیلیپین، مانیلا، با اتوبوس 10 ساعتی راه بود. مانیکا از آنجا با یک موسسه کاریابی قرارداد امضا کرد و به امارات متحده عربی سفر کرد. قرار بود که مانیکا به عنوان پیشخدمت برای یک خانواده در امارات مشغول به کار شود.
فروشگاه‌ها و آسمان‌خراش‌های دوبی و ابوظبی با روستای محل زندگی او کاملا تفاوت داشت. فقر در روستای محل زندگی او حرف اول و آخر را می‌زد و مانیکا با دیدن مناظر شهری امارات مایل بود تا در آنجا شروع به کار کند. او اما به تدریج دلش برای فرزندانش تنگ شد و رنج کار و خباثت کارفرمایانش شرایط را برای او سخت و سخت‌تر می‌کرد.
در خانه‌ای که مانیکا کار می‌کرد، یک راننده پاکستانی نیز مشغول به کار بود. چند ماه پس از اینکه مانیکا به امارات رفت، صاحب‌خانه برای یک روز از خانه بیرون رفت و مانیکا با آن راننده در خانه تنها ماند.
او می‌گوید: «من در آشپزخانه مشغول نظافت بودم. بعد او به آشپزخانه آمد... او با چاقویی که در دست داشت خودش را به من تحمیل کرد... هیچ کاری از دستم برنمی‌آمد. من تنها بودم. حتی اگر جیغ هم می‌زدم، فایده‌ای نداشت، چون کسی نبود به دادم برسد.»
مانیکا ماجرای تجاوز راننده پاکستانی را به کسی نگفت. سه ماه از آن روز تلخ گذشت و او متوجه شد که باردار شده است. برقراری روابط جنسی خارج از چارچوب ازدواج طبق قوانین امارات متحده عربی جرم محسوب می‌شود. مانیکا به هیچ طریقی نمی‌توانست اثبات کند که مورد تجاوز قرار گرفته است و از طرفی هم، بارداریِ او به عنوان سندی برای مجرم بودنش تلقی می‌شد.
ترس از به زندان افتادن مانیکا را مجبور کرد که تا جایی که می‌تواند این مسئله را از دیگران پنهان کند. مانیکا می‌گوید: «می‌دانستم که ممکن است آن‌ها مرا به زندان بیندازند... به همین خاطر ترسیده بودم.»
گروه‌های حقوق بشری بر سر نحوه رفتار با پیشخدمتان در کشورهای حوزه خلیج فارس ابراز نگرانی کرده‌اند
طبق قوانین اسلامی که اساس حقوق جزای امارات را تشکیل می‌دهد، روابط جنسی خارج از ازدواج به عنوان زنا طبقه بندی شده که خلاف قوانین دینی و قانونی امارات است. البته هیچ آماری از روسپیگریِ تحت قوانین زنا در دست نیست. با این حال، سنگینی این قوانین بیش از هر کس بر دوش هزاران زن مهاجر آفریقایی و آسیایی افتاده که برای آشپزی و نظافت به خانه‌ی ثروتمندان اماراتی رفته‌اند. طبق تحقیق انجام شده توسط بی بی سی عربی، سالانه صدها مهاجر زن به دلیل زنا روانه‌ی زندان‌های امارات متحده عربی می‌شوند.
بر اساس گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر، قوانین اجرا شده در امارات با قوانین بین‌المللی حقوق بشر مغایرت دارد. گروه‌های حقوق بشری می‌گویند که این قوانین به شکلی نامتناسبی برای زنان در مقایسه با مردان اجرا می‌شود.
کارگران زن به دلیل برقراری روابط جنسی خارج از ازدواج، به شلاق و یا حتی سنگسار محکوم می‌شوند، با این حال هیچ شواهدی دال بر اجرای این احکام در امارات متحده در دست نیست. در تحقیق انجام شده توسط بی بی سی اما مشخص شد که آن دسته از زنان غل و زنجیر می‌شوند. در ویدیویی که به شکل مخفیانه در یکی از دادگاه‌های امارات گرفته شده، زنی فیلیپینی را می‌بینیم که با زنجیری به پاهایش در راهرو بالا و پایین می‌کند.
شرلا مصبح، فعال حقوق بشری اهل ایالات متحده است که نزدیک به 20 سال برای محافظت از زنان آسیب‌پذیر در امارات زندگی کرد. او می‌گوید: «در ابوظبی شاهد بودم که پای زن اهل اتیوپی را ساعاتی پس از زایمان به تخت بیمارستان زنجیر کرده بودند. آن زن نیز مانند مانیکا مورد تجاوز قرار گرفته بود.»
روثنا بگوم، پژوهشگر دیده‌بان حقوق بشر، در گزارشی از زن اندونزیایی نوشت که این زن برای جلوگیری از تجاوز کارفرما، از بالکن به پایین پریده و در بیمارستان بستری شده است، اما دست و پاهای این زن به تخت‌های بیمارستان غل و زنجیر شده است. بگوم می‌گوید: «غل و زنجیر کردن زنان به اتهام فرار و یا زیر پا گذاشتن قوانین زنا اقدامی رایج در امارات متحده است.»
بی بی سی از دولت امارات درخواست کرده تا در مورد قوانین زنا و نحوه رفتار با کارگران مهاجر با آن‌ها به گفتگو بنشیند، اما دولت امارات تاکنون هیچ پاسخی در این ارتباط نداده است.
برای زنانی مانند مانیکا که ناخواسته به دلیل روابط جنسی غیرقانونی باردار شده‌اند، تنها راه فرار از کشور امارات است. اما این تازه آغاز مشکلات مانیکا است، چرا که او اسیر قوانین امارات متحده عربی است.
پیشخدمت‌ها تحت قوانین «کفالت» در امارات مشغول به کار می‌شوند. بر اساس این قوانین، حق کارِ، تعویض شغل و بازگشت مهاجر به کشور مبدا کاملا به کارفرما بستگی دارد، چرا که کارفرما تمام امور ورود آن پیشخدمت به خاک امارات را انجام می‌دهد. وابستگی کامل مهاجرین به قوانین کفالت از یک طرف و عدم وجود قوانین حفاظتیِ مناسب از طرف دیگر، باعث شده تا کارگران خانگی مورد استثمار و سو استفاده قرار گیرند.
از مقیاس این سو استفاده هیچ اطلاعاتی در دست نیست. سازمان دیده‌بان حقوق بشر در سال 2014 با 99 نفر از 146 هزار پیشخدمت احتمالی مشغول به کار در امارات متحده مصاحبه کرد.
اکثر پیشخدمت‌ها از ساعت‌ها کار اضافیِ بدون مزد سخن گفتند. در برخی از موارد، آن‌ها بالجبار 21 ساعت در روز کار می‌کردند و برخی دیگر نیز از عدم دریافت حقوقشان گلایه می‌کردند. عده‌ای دیگر از این زنان نیز می‌گفتند که از غذا و استراحت محروم بوده و در خانه‌ی کارفرمایشان محدود شده‌اند. از آن 99 پیشخدمت زن، 24 نفر گفتند که مورد سو استفاده‌های جنسی و فیزیکی قرار گرفته‌اند. تقریبا تمام آن پیشخدمت‌ها گفتند که کارفرمایشان پاسپورتشان را از آن‌ها گرفته، این در حالی است که چنین کاری خلاف قوانین امارات متحده عربی است.
نتیجه‌گیری سازمان دیده‌بان حقوق بشر از آن شرایط چنین بود: «وضعیت زندگی برخی از زنان چیزی شبیه برده‌داری تحتِ قوانین بین‌المللی بود. برخی از پیشخدمت‌ها گفتند که کارفرماهایشان فکر می‌کنند که آن‌ها را خریده‌اند.»
مانیکا در تابستان سال 2014 دیگر نمی‌توانست بارداری خود را از کارفرمایش پنهان کند. به همین دلیل، به کارفرمایش التماس کرد تا اجازه بازگشتش به فیلیپین را بدهد. کارفرمای مانیکا نیز به حق و حقوقش طبق قوانین کفالت رجوع کرد و گفت: «چرا باید تو را به خانه بفرستم؟ هنوز تا اتمام قراردادت وقت زیادی مانده.»
اگر مانیکا بچه‌اش را در خاک امارات به دنیا می‌آورد، باید مانند بسیاری دیگر با غل و زنجیر در دادگاه حاضر می‌شد. او سرانجام پس از هفت ماه توانست راهی جالب برای فرار از امارات پیدا کرد.
او با کمک فیسبوک با مجری یک برنامه رادیویی مشهور در فیلیپین مکاتبه کرد. مانیکا شماره‌ی تلفنی که مخفیانه در آشپزخانه نگهداری می‌کرد را به آن مجری داد. مجری تاک شوی معروف کمی بعد با مانیکا تماس گرفت.
مانیکا خود را در حمام خانه کارفرمایش حبس کرده بود و روی خط زنده‌ی یک تاک شو مشهور فیلیپینی رفته بود. او خطاب به هزاران شنونده فیلیپینی گفت: «من مورد تجاوز قرار گرفته و باردار هستم... واقعا می‌خواهم به کشورم برگردم، اما آن‌ها اجازه نمی‌دهند.»
مجری رادیو پاسخ داد: «مانیکا، آیا خانواده تو در فیلیپین از این ماجرا خبر دارند؟»
مانیکا گفت: «نه، آن‌ها نمی‌دانند.»
مجری به شنوندگان برنامه‌اش گفت: «این دردناک‌ترین بخش داستان زندگی اوست. شوهر او در فیلیپین است و چیزی در این مورد نمی‌داند.»
بازی مانیکا جواب داد. بازتاب عمومی ماجرای مانیکا باعث شد تا مقامات فیلیپین به مقامات امارات متحده عربی فشار بیاورند. چند هفته بعد، یک پیشخدمت اندونزیایی جایگزین مانیکا شد. کارفرمای مانیکا پاسپورتش را به او پس داده و بلیت هواپیما برایش تهیه کردند تا مانیکا سرانجام به فیلیپین برگردد.
مانیکا از همان موسسه کاریابی در مانیلا با خانواده‌اش تماس گرفت. او می‌گوید: «شوهرم باورش نمی‌شد. او عصبانی شده بود. او مرا سرزنش می‌کرد و می‌گفت که من برای همین به خارج رفته‌ام. اما کمی فکر کرد و گفت که به خانه بیایم.»
مانیکا در کنار پدرش سوار اتوبوس شد و راهی سفر طولانی به روستایشان شد. این البته همان بازگشت رویایی نبود که فکرش را می‌کرد. مادرش گفت: «اگر شوهرت این فرزند را نمی‌پذیرد، اشکالی ندارد. این بچه را به ما بده. ما خودمان سرپرستی او را به عهده می‌گیریم.»
مدتی بعد شوهر مانیکا آرام شده بود و گفت: «چرا بچه‌ات را به مادرت بدهی؟ خودمان می‌توانیم بزرگش کنیم.»
مانیکا یکی از پنج زنی است که در مستند ساخته شده بی بی سی عربی حاضر است. این مستند در مورد زنانی است که خارج از چارچوب ازدواج در امارات متحده عربی باردار می‌شوند. نام این مستند «باردار در غل و زنجیر» است که قرار است روز 30 اکتبر در جشنواره‌ی فیلم بی‌بی‌سی عربی در لندن به نمایش درخواهد آمد.
مانیکا زمان گفتگو با بی‌بی‌سی در خانه‌اش در فیلیپین بود و هشت ماه از بارداری‌اش می‌گذشت. آزمایش‌های پزشکی نشان داد که او صاحب پسر شده است.
ترجمه: وبسایت فرادید
مترجم: سبحان شکری
