نشست مهم برجامی آمریکا و اروپا

با نزدیک شدن به ضرب‌الاجل ترامپ، برای تصمیم‌گیری در مورد برجام، کشور‌های اروپایی تلاش‌های خود را شدت بخشیده‌اند تا با اتخاذ تصمیمی، هم مانع خروج آمریکا از توافق هسته‌ای شوند و هم به نوعی رضایت ایران را جلب کنند.

به گفته مارک دوبویتز، رئیس بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها، قرار است طی روز‌های آینده نشستی میان آمریکا و کشور‌های تروییکای اروپایی شامل آلمان، بریتانیا و فرانسه برگزار شود. از سوی دیگر عباس عراقچی هم در سخنانی تاکید کرد که توافق هسته‌ای متعلق به همه کشورهاست نه آمریکا.

با نزدیک شدن به ضرب‌الاجل ۱۲ مه که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا برای تصمیم‌گیری درمورد برجام تعیین کرده است، رهبران کشور‌های اروپایی به تکاپو افتاده‌اند تا با اتخاذ تصمیمی، هم مانع از خروج آمریکا از توافق هسته‌ای شوند و هم به نوعی رضایت ایران را جلب کنند.

در این خصوص قرار است طی روز‌های آینده نشستی میان آمریکا و کشور‌های اروپایی طرف برجام (E۳) برگزار شود؛ ماک دوبوویتز، رئیس بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها در پیامی توییتری از برگزاری چنین نشستی خبر داد و نوشت: «نشست‌های مهمی میان آمریکا و گروه ۳ (انگلیس، فرانسه و آلمان) در هفته جاری در واشنگتن برای رایزنی درباره توافق هسته‌ای با ایران برگزار می‌شود.»

به گزارش «ایسنا» وی در ادامه نوشت: «این فرصتی است تا اختلافات باقی‌مانده برای یک اصلاح واقعی (درباره توافق هسته‌ای) پیش از ضرب‌الاجل ۱۲ مه حل‌وفصل شود.» دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا که قرار است بار دیگر در ۱۲ ماه مه تصمیم خود را درباره ادامه تعلیق تحریم‌های ایران اعلام کند پیش از این به کشور‌های اروپایی هشدار داد که اگر آنچه وی نقاط ضعف توافق هسته‌ای می‌داند را اصلاح نکند واشنگتن از توافق خارج خواهد شد.

این درحالی است که علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی روز دوشنبه اعلام کرد در صورت خروج آمریکا از برجام، جمهوری اسلامی می‌تواند غنی‌سازی اورانیوم در سایت هسته‌ای فردو را ظرف ۴ روز به ۲۰ درصد برگرداند. به گزارش «ایرنا» رئیس اندیشکده دفاع از دموکراسی در ادامه مدعی شده که از لحاظ فنی، ترامپ بدون اعمال بی‌درنگ تحریم‌های ثانویه می‌تواند ادعا کند که از برجام خارج شده است. دوبوویتز در این زمینه افزود: «در حقیقت از آنجا که هر بانک یا شرکت برای از سرگیری فعالیت تجاری خود در ایران به ۶ ماه زمان نیاز دارد، ترامپ می‌تواند از این فرصت استفاده کرده و با تداوم بی‌ثبات‌سازی اقتصاد ایران، اروپاییان را برای اصلاح برجام به معنای واقعی ترغیب کند.»

از جمله شروطی که ترامپ در تاریخ ۱۲ ژانویه (۲۴ دی ماه) برای باقی ماندن این کشور در توافق هسته‌ای تعیین کرده عبارتند از: حذف بند‌هایی که به موجب آن‌ها محدودیت‌های اصلی این توافق با گذر زمان منقضی می‌شوند، مهار برنامه موشک‌های هسته‌ای دوربرد ایران و صدور مجوز برای بازدید از سایت‌های نظامی ایران به این بهانه واهی که در گذشته از آن‌ها برای فعالیت‌های مخفیانه هسته‌ای استفاده شده و ممکن است این کشور هنوز آن‌ها را برای همین منظور به‌کار گیرد.

وی وعده داد اگر اروپایی‌ها تا دوازدهم مه (۲۲ اردیبهشت ماه) با این خواسته‌ها موافقت نکنند، تحریم‌های اقتصادی سختی را بر جمهوری اسلامی اعمال خواهد کرد.

پاسخ قاطع ایران
همزمان هفته‌نامه نیوزویک در مطلبی به واکنش قاطع ایران در قبال تهدیدات دونالد ترامپ برای خروج از برجام پرداخت. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، نیوزویک در مطلبی نوشت: «حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران اخیرا درخصوص نقض برجام به دونالد ترامپ (رئیس‌جمهوری آمریکا) هشدار داد و گفت: در صورت خروج آمریکا از توافق هسته‌ای، این کشور متضرر خواهد شد و بهای آن را خواهد پرداخت. وی تاکید کرد در این صورت پاسخ قاطعی در انتظار ناقضان برجام خواهد بود.»

مقامات ایرانی درحالی به احتمال خروج ترامپ از برجام واکنش نشان دادند و آمریکا را تهدید کردند که «جان بولتون» مشاور امنیت ملی جدید ترامپ به تازگی کار خود را در کاخ سفید آغاز کرده است. وی به اتخاذ مواضع خصمانه و سرسختانه به ویژه در قبال ایران معروف است.

در ادامه این مطلب آمده است: «پیام تهران به آمریکا بی‌شک نشان‌دهنده این امر بود که ایران از مشاور امنیت ملی تازه از راه رسیده کاخ سفید هیچ بیمی ندارد.» به موجب توافق هسته‌ای ایران و کشور‌های ۱+۵ تهران متعهد شد در قبال رفع کامل تحریم‌های بین‌المللی اعمال محدودیت‌هایی بر برنامه هسته‌ای‌اش را بپذیرد. به‌رغم پایبندی ایران به برجام، طرف آمریکایی همواره به نقض این توافق اصرار می‌ورزد.

ترامپ پس از ورود به کاخ سفید ادعا کرد این توافق سرشار از «معایب وحشتناک» است و باید اصلاح شود. با این حال، تهران اعلام کرده است این توافق مذاکره‌ناپذیر است. روحانی روز دوشنبه در اظهاراتی درخصوص نقض عهد طرف آمریکایی گفت: «رئیس‌جمهور جدید آمریکا که ادعا‌های بسیاری دارد و فراز و نشیب‌های بسیاری در حرف و عمل از خود نشان داده، ۱۵ ماه است تلاش می‌کند برجام را نقض کند؛ اما ساختمان برجام آن‌قدر محکم است که با چنین لرزه‌هایی تکان نمی‌خورد.»

هشدار رئیس‌جمهوری ایران به ترامپ درحالی صورت گرفت که جان بولتون نخستین روز کاری خود در کاخ سفید را آغاز کرد. کارشناسان معتقدند ورود وی به دولت ترامپ احتمال اتخاذ مواضع سرسختانه‌تر در قبال ایران را افزایش می‌دهد. بولتون در زمان ریاست‌جمهوری جرج بوش به‌عنوان سفیر آمریکا در سازمان ملل مشغول به‌کار بود و از طرفداران جنگ عراق به شمار می‌رود.

نیوزویک در ادامه نوشت: «با توجه به اینکه ترامپ از زمان آغاز فعالیت‌های انتخاباتی خود به‌عنوان نامزد ریاست‌جمهوری آمریکا همواره تاکید کرده بود برجام «بدترین توافق تاریخ» است، به نظر می‌رسد بولتون با هدف متقاعد کردن وی برای خروج از این توافق نیاز به تلاش زیادی نداشته باشد.» مشکل اصلی ترامپ با این توافق گنجانده نشدن مساله برنامه موشکی ایران در آن است. ترامپ می‌خواهد با اعمال محدودیت بر برنامه‌های موشکی تهران این توافق را به اصطلاح اصلاح کند.

با این حال، مقامات ایرانی به هیچ‌وجه زیر بار مذاکره بر سر فعالیت‌های موشکی خود نمی‌روند. مقامات ایرانی اعلام کردند برنامه‌های موشکی این کشور تنها جنبه دفاعی دارد. با در نظر گرفتن تمام موارد، این تهران است که اکنون موضع قدرتمندانه‌تری اتخاذ کرده است. ایران اعلام کرده در صورت فروپاشی برجام قادر است ظرف ۴۸ ساعت با رفع محدودیت‌های کنونی برنامه هسته‌ای خود را مجددا آغاز کند. روحانی در اظهارات روز گذشته‌اش تاکید کرد ایران برای تمامی موارد احتمالی خود را آماده کرده است.

انزوای آمریکا
از دیگر سو، سیدعباس عراقچی، معاون سیاسی وزیر امور خارجه با بیان اینکه برجام فقط متعلق به آمریکا نیست که هر تصمیمی بخواهد بگیرد، گفت: «توافق هسته‌ای متعلق به جامعه بین‌المللی و همه کشور‌هایی است که مذاکره کردند.» همچنین بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی، درمورد تهدید‌های آمریکا مبنی بر خروج از برجام گفت: «آنان هر بار یک حرف می‌زنند، هنوز مشخص نیست، ولی اگر بخواهند از برجام خارج شوند، این موضوع مسائل و مشکلات سیاسی و بین‌المللی برای آن‌ها به‌دنبال خواهد داشت.»

به گزارش «ایرنا» وی افزود: «۲۲ اردیبهشت ماه مهلتی است که ترامپ باید اسقاطیه‌های تحریم را امضا کند، در دوره‌های قبلی هم همین طور بود، رئیس‌جمهوری آمریکا پیش از این می‌گفت: این کار را نمی‌کنیم، اکنون هم چندین بار است که این صحبت‌ها را می‌کند، ولی قطعا اگر ترامپ برجام را تمدید نکند در عرصه سیاسی در انزوا قرار می‌گیرد.»