فاجعۀ زیستی که بزودی بیشتر از آن خواهید شنید!

فرادید| برد لیستر، وقتی پس از ۳۵ سال به جنگل‌های بارانی پورتوریکو بازگشت، متوجه شد ۹۸ درصد حشرات زمینی ناپدید شده‌اند.

به گزارش فرادید به نقل از گاردین، برد لیستر می‌گوید: "ما در چند سال اول متوجه شدیم که چیزی کم شده است. ما در جنگل رانندگی می‌کردیم و همزمان من و آندرس گفتیم که "پس پرنده‌ها کجا هستند؟ " هیچ چیز نبود. "

بازگشت او به جنگل بارانی لوکوییلو در پورتوریکو، پس از ۳۵ سال، کشفی هولناک را برای او برملا کرد. جمعیت حشراتی که زمانی غذای انبوهی را برای پرندگان در کل این پارک ملی کوهستانی فراهم می‌آوردند، سقوط کرده است. روی زمین، ۹۸ درصد آن‌ها رفته‌اند. در درختان پربرگ بالای سر، ۸۰ درصد حشرات محو شده‌اند. محتمل‌ترین مسئول این امر تا این لحظه، گرمایش جهانی است.

لیستر می‌گوید: "این موضوع بهت‌آور بود. پیشتر، زمین گل‌آلود و هم درختان و برگهایشان پوشیده از حشرات بودند. اما الان، تله‌هایی که کار می‌گذاشتیم بعد از ۱۲ ساعت خالی بودند یا حداکثر معدودی حشره در آن‌ها به دام افتاده بودند. "

او می‌گوید: "حقیقتاً شاهد یک سقوط واقعی در جمعیت حشرات در آن جنگل بارانی هستیم. ما دریافتیم که این موضوع بسیار بسیار آزاردهنده است. "

حشرات زمین در مجموع وزنی ۱۷ برابر تمام انسان‌های روی زمین دارند و چنان نقش اساسی‌ای در زنجیرۀ غذایی دارند که دانشمندان عقیده دارند که سقوط در جمعیت حشرات می‌تواند یک "آخرالزمان زیستی" را رقم بزند. وقتی که در ماه اکتبر نتایج تحقیق لیستر به چاپ رسید، یکی از متخصصان این یافته‌ها "فراشدیداً نگران‌کننده" خواند.

پورتوریکو از جمله معدود تحقیقاتی است که به این مسئلۀ حیاتی پرداخته‌اند، اما همین چند تحقیق نیز مسائلی را مطرح می‌کنند، که موجب نگرانی شدید است. شمار حشرات پرنده در ذخایر طبیعی آلمان، در ۲۵ سال گذشته، ۷۵ درصد کاهش داشته باشد. ناپدید شدن تقریباً کلی پرندگان در یکی از جنگل‌های اکالیپتوس استرالیا نیز به گردن فقدان حشرات انداخته شده که ناشی از گرما و خشکسالی است. لیستر و همکارش، اندرس گارسیا، نیز دریافتند که تعداد حشرات در یک جنگل خشک در مکزیک، نسبت به دهۀ ۱۹۸۰، ۸۰ درصد کاهش یافته است.

لیستر می‌گوید: "ما در عمل داریم نظام‌هایی که حیات بر آن استوار است و امکان تداوم وجود ما و دیگر اشکال حیات در این سیاره را فراهم می‌آورند، از بین می‌بریم. مشاهدۀ اینکه این چنین در حال ریشه‌کن کردن جهان طبیعی هستیم، هولناک است. "

بار اول در میانۀ دهۀ ۱۹۷۰، حشرات نبودند که لیستر را به جنگل بارانی لوکوییلو کشاندند. او می‌گوید: "من به مطالعۀ رقابت میان مارمولک‌های آنولس علاقمند بودم، آن‌ها متنوعترین گروه مهره‌داران در جهان هستند، و حتی در آن زمان نیز به پارادایمی برای زیست‌شناسی و مطالعات در حوضۀ تکامل بدل شده بودند. "

لیستر، که استاد دانشگاه رنسلائر پلی‌تکنیک در آمریکا است، از همان ابتدا محسور این جنگل شد. او می‌‍گوید: "اینجا هنوز هم زیباترین جنگلی است که تا به حال دیده‌ام. تقریباً سحرانگیز است. "

اهمیت سنجش تعداد حشرات، آن زمان در این بود که حشرات غذای اصلی مارمولک‌ها هستند، اما در آن زمان لیستر تنها از همین بعد به موضوع نگاه کرده بود. اما در بازگشت به این جنگل، پس از چند دهه، تفاوتی که روی داده چشمگیر است.

او می‌گوید: "چیزی که در جنگل توجه من را جلب کرد، عدم وجود پروانه‌ها بود. آن‌ها در کنارۀ کل جاده حضور داشتند، به خصوص وقتی که باران تمام می‌شد، صد‌ها و صد‌ها پروانه بیرون می‌ریختند. اما این بار حتی یک پروانه هم نتوانستیم ببینیم. "

پس اولین بازدید‌های لیستر از لوکوییلو، دیگر دانشمندان پیش‌بینی کرده بودند که حشرات استوایی، با توجه به اینکه در اقلیم بسیار باثباتی تکامل یافته‌اند، نسبت به گرمایش اقلیمی بسیار حساستر خواهند بود. او می‌گوید: "اگر فقط قدری از دمای بهینه برای حشرات استوایی بگذرید، سازگاریشان شدیداً به هم می‌ریزد. "

با رسیدن داده‌ها، این پیش‌بینی‌ها به طرز چشمگیری تایید شد. او می‌گوید: "تعداد دفعات بروز گرما‌های شدید، دما‌های بالای ۲۹ درجۀ سانتی‌گراد، افزایش بسیار زیادی داشته است. این تعداد از صفر در دهۀ ۷۰ میلادی، به حدود ۴۴ درصد روز‌ها رسیده است. " عواملی که در دیگر نقاط دنیا اهمیت دارند، نظیر نابودی محیط سکونت و استفاده از آفت‌کش‌ها، نمی‌توانند کاهش شدید جمعیت حشرات در لوکوییلو را توضیح دهند، چرا که این ناحیه سال‌های درازی است که ناحیۀ حفاظت‌شده است.

داده‌های مربوط به دیگر حیواناتی که از حشرات تغذیه می‌کنند، این یافته‌ها را تقویت می‌کنند. لیستر می‌گوید: "قورباغه‌ها و پرندگان نیز همزمان شاهد افت جمعیتی ۵۰ تا ۶۵ درصدی بوده‌اند. جمعیت یک پرندۀ چشم‌نواز سبزرنگ که به تودیان پورتوریکویی معروف است و تقریباً هیچ چیز جز حشرات نمی‌خورد، ۹۰ درصد کاهش داشته است.

تودیان پورتوریکویی

لیستر این تاثیرات را یک "آبشار تغذیه‌ای پایین به بالا" می‌نامد که در آن عواقب ناخواستۀ سقوط جمعیت حشرات، به مراحل بالای زنجیرۀ غذایی تسری می‌یابد.

او می‌گوید: "فکر می‌کنم که اغلب مردم دیدگاهی سیستمی نسبت به جهان طبیعی ندارند. اما همۀ این‌ها به هم متصل هستند و وقتی که بی‌مهرگان دچار افول شوند، کل شبکۀ غذایی آسیب خواهد دید و افول خواهد کرد. این یک تاثیر است که متوجه کل سیستم است. "

به گفتۀ لیستر برای فهم گسترۀ جهانی سقوط جمعیت حشرات، نیاز فوری به تحقیقات بسیار بیشتر در سکونتگاه‌های بسیار بیشتری وجود دارد.

مشکل اینجاست که تعداد تحقیقاتی که در دهه‌های پیشین بر جمعیت حشرات صورت گرفته و می‌توانند به عنوان پایۀ مقایسه‌ای مورد استفاده قرار گیرند، بسیار معدود است، اما این امر برای لیستر بهانه‌ای بیش نیست، و وی می‌گوید: "هیچ وقت همچون اکنون ضروری نیست که از خود بپرسیم چه چیزی در حال روی دادن است. "