تیر خلاص به جان بولتون

محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران، با ورودش به نیویورک در روز پنج‌شنبه و ارائه پیشنهاد یک رژیم بازرسی هسته‌ای جامع در قبال رفع تحریم‌های آمریکا، مرحله جدیدی را در بازی فراگیر که بین ایران و ایالات‌متحده ـ. از زمانی که دو کشور تقریبا در ماه گذشته نزدیک به ورود به جنگ شدند ـ. آغاز کرد.

به گزارش تابناک به نقل از نشریه فارن‌پالیسی در میانه تشدید تحریم تجاری آمریکا، حملات [منسوب به ایران]به تانکر‌های نفت و ساقط کردن یک هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی توسط نیرو‌های نظامی تهران، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با صدایی رسا اعلام کرد که می‌خواهد اختلافات را در پای میز مذاکره حل کند، که به معنی گوشمالی برای مشاوران تندرویی است که خط‌مشی تهاجمی ترامپ را نسبت به ایران ترسیم کرده‌اند.

هرچند هیچ مذاکره رسمی درحال انجام نیست ـ. و بعید است پیشنهاد ظریف پذیرفته شود ـ. وزیر امورخارجه ایران روشن کرد، تهران مایل به مصالحه است و حتی «احتیاط» رئیس‌جمهور آمریکا را ستایش می‌کند؛ این داستان یک شکست دیگر برای مشاور امنیت ملی ترامپ، جان بولتون است.

به گفته سه منبع مطلع در کاخ سفید ـ. که نخواستند نامشان فاش شود ـ. بولتون که اکنون تقریبا ۱۶ ماه است به‌عنوان مشاور امنیت ملی کاخ سفید فعالیت می‌کند، اغلب خود را در معرض شکست در مباحث سیاست‌گذاری دیده و این امر موجب شده است که این کارمند سابقه‌دار واشنگتن از کار خود به‌عنوان مشاور عالی سیاست خارجی ترامپ، ناامید شود.

این مساله همچنین آخرین شاهد سرخوردگی رو به رشد ترامپ است. مارک گرومبریج که قبل از جدایی از بولتون به خاطر حمایتش از ترامپ، بیش از یک دهه به‌عنوان مشاور بولتون کار کرده بود، می‌گوید: «در مسائل کلیدی، او برنده نیست.» بولتون در سال‌جاری میلادی برای مداخله در ونزوئلا فشار آورد و این‌طور عنوان کرد که نیکولاس مادورو، رئیس‌جمهور درگیر نزاع، درحال ساقط شدن است، اما در این مورد هم اشتباه کرد.

او همچنین به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در انتقال کشتی‌ها و تجهیزات نظامی ایالات‌متحده به خاورمیانه به شمار می‌رود که یک دوره تنش‌آلود را به وجود آورد که موجب نابودی یک هواپیمای بدون سرنشین آمریکایی توسط نیرو‌های ایران شد.

این امر منجر به تصمیم لحظه آخری ترامپ مبنی بر عدم تلافی‌جویی شد (موضوع تحسین ظریف از ترامپ در روز پنج‌شنبه) - معکوس‌سازی روندی که گفته می‌شود در تضاد با توصیه‌های بولتون به ترامپ و وزیر امورخارجه مایک پمپئو بوده است. در سایر مسائل حساس هم بولتون به هیچ‌وجه موفق نبوده است.

هنگامی که در اواخر ماه گذشته، ترامپ با کیم‌جونگ‌اون رهبر کره‌شمالی دیدار کرد، بولتون برای دیدار با همتایانش در مغولستان به سر می‌برد. در عوض، همراه رئیس‌جمهور در سفر تاریخی‌اش به منطقه غیرنظامی شده دو کره، مجری فاکس‌نیوز، تاکر کارلسون بود که اخیرا بولتون را «کرم ساختاری اداری» توصیف کرده و هشدار داده «بولتون» که در گذشته از تغییر رژیم در کره‌شمالی و ایران دفاع کرده، بخشی از گروهکی است که ایالات‌متحده را به جنگ با عراق برد.

در ماه مارس، یک روز پس از اینکه وزارت خزانه‌داری آمریکا، شرکت‌های کشتیرانی چینی را به خاطر تجارت با کره‌شمالی مجازات کرد، ترامپ در توییتر گفت که «دستور برداشته شدن» تحریم‌های اضافی در مورد کره‌شمالی را داده، ولی هیچ تحریم اضافی وجود نداشت و ترامپ در واقع تلاش کرد، تحریم‌هایی را که روز گذشته اعلام شده بود، لغو کند؛ تحریم‌هایی که بولتون از آن حمایت و درباره‌اش توییت کرده بود.

یکی از منابع ما، بولتون را «بی‌تفاوت نسبت به مسائل» توصیف کرده، ولی افزوده در دولتی که توسط آشفتگی و حرکات سیاسی ضعیف تعریف شده است، سوال اصلی این است که آیا حرکت به سوی تعامل نشان‌دهنده «تغییر دائمی سیاست خارجی رئیس‌جمهور است یا خیر؟» این منبع معتقد است: [بولتون]یک حرفه‌ای است و این را درک می‌کند. اما تفاوت بین بولتون و ترامپ بدون عواقب نیست.

هنگامی که بولتون صحبت می‌کند، معلوم نیست که آیا وی از طرف رئیس‌جمهور صحبت می‌کند یا اینکه ترامپ در ظرف چند ساعت از اظهارنظر مشاور خود از او انتقاد خواهد کرد. به گفته گرومبریج، این امر باعث شده است که بولتون با مشکل اعتبار در چشم متحدان ایالات‌متحده روبه‌رو شود.

در دیدار با شرکای آمریکایی، از جمله سفر آتی ترامپ به کره‌جنوبی و ژاپن، به احتمال زیاد سخنان بولتون چندان مهم و مرتبط نیست و همان‌طور که گرومبریج می‌گوید، متحدان بیشتر به توییتر ترامپ اعتماد می‌کنند.

بولتون در طول دوران حرفه‌ای خود، از رویکرد تهاجمی به استفاده از قدرت آمریکایی حمایت کرده و معمولا به هزینه از دست رفتن مذاکرات دیپلماتیک. در تهران، بولتون با سوءظن شدید دیده می‌شود، زیرا بار‌ها و بار‌ها از سرنگونی جمهوری اسلامی حمایت کرده است.

با این حال، در رابطه با دشمنان اصلی آمریکا، ایران و کره‌شمالی، ترامپ از جلسات مذاکره یا پیشنهاد‌های عمومی برای مذاکرات حمایت می‌کند. به شکلی قابل‌توجه، قطع ارتباط با ترامپ به نظر نمی‌رسد که منجر به آن شده باشد بولتون به‌طور کامل از حیطه توجه و علاقه رئیس‌جمهور خارج شود.

انتظار می‌رود، بولتون هفته آینده سفر خود به ژاپن و کره‌جنوبی را آغاز کند تا روابط بین دو متحد آمریکایی را که در یک جنگ تجاری خفیف قرار دارند - آن هم درحالی‌که واشنگتن به آن‌ها نیاز دارد که در مهندسی دستیابی به موفقیت در مذاکرات با کره‌شمالی و مقابله با چین، در یک جبهه باشند - بهبود بخشد.

اما اختلافات بین ترامپ و بولتون اکنون ماه‌هاست علنی شده و ترامپ بار‌ها در مصاحبه‌ها مواضع بولتون را رد و حتی برای لغو سیاست‌های مورد حمایت مشاور امنیت ملی تلاش کرده است. ترامپ ماه گذشته در مصاحبه با خبرنگاران گفت، او همچنان به بولتون اعتماد دارد؛ اما او را به‌عنوان یک صدا در میان بسیاری از صدا‌های مشورت‌دهنده دیگر می‌بیند.

وی افزود که بولتون یکی از تندروترین مشاوران اوست و گفت: افراد دیگری که این موضع را ندارند، هم در دولت من هستند. ترامپ گفت: من در بسیاری موارد با جان بولتون مخالفم. تنها چیزی که مهم است، منم.

این اختلاف در ماه گذشته زمانی که ترامپ بعد از فرآیند تصمیم‌سازی نرمال در شورای امنیت ملی، از حمله تلافی‌جویانه به ایران، عقب‌نشینی کرد، خود را نشان داد. یکی از صدا‌های کلیدی که ترامپ را به جلوگیری از جنگ مسلحانه با ایران تشویق کرد، کارلسون، مجری فاکس‌نیوز بود که از برنامه تلویزیونی خود به‌عنوان یک کانال ارتباطی عظیم با کاخ سفید استفاده می‌کند.

جیمز کارفانو، معاون رئیس‌جمهور در بنیاد میراث محافظه کاری می‌گوید: شیوه مشاوره نامتعارف ترامپ منعکس‌کننده یک ویژگی کلیدی زندگی به‌عنوان مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهور است: ترامپ حرف خودش را می‌زند و کار خودش را می‌کند.

مشاوران امنیت ملی ممکن است زمانی دروازه‌بان‌هایی برای تفکر رئیس‌جمهور در مورد سیاست خارجی و امنیتی بوده باشند، اما در کاخ سفید ترامپ، این مساله دیگر مثل سابق درست نیست. هیچ مشاوری نیست که به ترامپ بگوید چه کار کند.