ریزش قیمت‌ها در بورس

همایون دارابی | بورس اوراق بهادار تهران هفته گذشته برای دومین هفته پیاپی شاهد افت قیمت‌ها و اصلاح بازار بود. بر این اساس بازار سهام هفته گذشته را با کاهش ۱/ ۱درصدی شاخص کل بورس به پایان برد.

در بازار هفته گذشته روند توقف رشد قیمت‌ها ادامه یافت و بازار شاهد افت یک پارچه در بیشتر نماد‌ها بود. هر چند این افت با رشد برخی از نماد‌های بزرگ بازار به‌خصوص در روز‌های پایان هفته اندکی تعدیل شد، اما به‌نظر می‌رسد بازار پس از یک رشد ۸۰ درصدی تن به افتی نسبتا سنگین داده است که در قالب یک استراحت شروع شده و رفته رفته با نگرانی معامله‌گران اعتباری و شناسایی سود برخی از معامله‌گران به سمت یک تغییر روند گرایش پیدا کرده است.

این استراحت و اصلاح روند البته چندان نگران‌کننده به‌نظر نمی‌رسد؛ نبود بازار‌های جذاب موازی، گزارش‌های مطلوب شرکت‌های بزرگ و قدیمی بازار و همچنین عدم‌افزایش نرخ سود بانکی سبب شده است اکثر معامله‌گران برای بازگشت بازار به روندی مثبت امیدوار باشند، به‌ویژه که با کاهش قیمت‌ها، انگیزه برای خرید به بازار باز خواهد گشت.

در این شرایط، اما همچنان که نماد‌های بزرگ در تعادل نسبی و حتی در بازاری نظیر چهارشنبه با رشد قیمت همراه شدند، نماد‌های کوچک با اصلاحی قابل‌ملاحظه در انتظار شرایط بهتر معاملاتی هستند که انتظار می‌رود با اصلاح قیمتی این مساله رخ دهد. در شرایط کنونی البته مهم‌ترین مانع در مسیر تعادل بازار پس از شوک روانی ناشی از توقف روند رشد، مساله معامله‌گران تازه‌کاری است که میزان زیادی سهام در ماه‌های اخیر از سهامداران حقوقی خریداری کرده‌اند.

در این شرایط عدم‌مشارکت سهامداران حقوقی در تعادل بخشی به بازار می‌تواند روند بازگشت را کند سازد. در همین راستا همراهی معامله‌گران حقوقی می‌تواند نقش موثری در بهبود سریع‌تر بازار ایفا کند. از دیدگاه کارشناسان، بازار سهام پس از دوره رشد سریع در مرحله ورود به دوره تثبیت و نوسان در یک دامنه مشخص قرار دارد.

دامنه‌ای که در انتظار تحولات مهم آتی از جمله بحث لایحه بودجه سال آینده، نرخ دلار، تورم و رویداد‌های سیاسی قرار خواهد داشت.

در این شرایط بازار روز چهارشنبه کاملا شاهد انشقاق به دو گروه شرکت‌های بزرگ و بنیادی با تعادل و حتی رشد قیمتی و شرکت‌های کوچک با افت قیمت بود. هر چند بازار نمی‌تواند برای مدت طولانی در این حالت دو تکه باقی بماند و رشد یک بخش به تنهایی نمی‌تواند بازار را در اختیار گیرد، اما روز چهارشنبه شاخص کل بورس با رشد نماد‌های گروه پالایشگاهی، فولاد، همراه اول و گل‌گهر توانست به رشد ۲۱/ ۰ درصدی دست پیدا کند.

اما همزمان با افت نماد‌های کوچک، شاخص هموزن با کاهشی معادل ۴۵/ ۲ درصدی مواجه شد که این افت بخشی از ریزش ۳/ ۷ درصدی شاخص هموزن در هفته گذشته بود. در این شرایط بازار بیش از پیش در انتظار نقدینگی برای جمع‌آوری صف‌های فروش نماد‌ها قرار دارد و از این نظر احتمال کاهش ارزش معاملات یکی از نگرانی‌هایی است که در صورت رخ داد می‌تواند برای بازار دوره‌ای طولانی‌تری از افت را فراهم کند.

در همین حال رصد بازار‌های جهانی نشان می‌دهد که در این بازار بهای هر بشکه نفت مجددا به کانال ۵۹ تا ۶۰ دلار بازگشته است. بهای هر تن فلز مس به ۵ هزار و ۷۴۹ دلار و بهای دو فلز روی و سرب نیز به ترتیب به ۲ هزار و ۴۳۱ دلار و ۲ هزار و ۱۸۶ دلار رسیده است. در بازار روز چهارشنبه اعلام شد که وزارت امور اقتصادی و دارایی جهت تامین منابع مالی مورد نیاز دولت، صکوک منفعت به ارزش ۱۰۰ هزار میلیارد ریال در بازار سرمایه منتشر می‌کند.

در این اوراق، درآمد‌های مالیاتی آتی دولت به‌عنوان منافع مبنای انتشار صکوک مورد استفاده قرار می‌گیرند. در همین راستا غلامرضا ابوترابی، مدیرعامل شرکت مدیریت دارایی مرکزی بازار سرمایه در گفتگو با «سنا» عنوان کرد: براساس ماده ۲۷ قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران، این اوراق معاف از ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار است.

وی ادامه داد: نرخ سود علی‌الحساب این اوراق ۹/ ۱۷ درصد است که هر شش ماه یک‌بار توسط شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه به‌عنوان عامل پرداخت به حساب دارندگان این اوراق واریز می‌شود و سازمان برنامه و بودجه کل کشور بازپرداخت اصل و سود این اوراق را ضمانت کرده است.

این اوراق، ۳ ساله بوده و از طریق شرکت فرابورس ایران طی هفته آتی منتشر می‌شود. یادآور می‌شود این میزان انتشار اوراق به‌دلیل حجم بالا، از سوی ۱۴ متعهد پذیره‌نویس صورت خواهد گرفت. تامین سرمایه سپهر، تامین سرمایه لوتوس پارسیان، تامین سرمایه ملت، تامین سرمایه کاردان، صندوق سرمایه‌گذار توسعه تعاون صبا، صندوق سرمایه‌گذاری نگین‌رفاه، صندوق اعتماد کارگزاری بانک ملی ایران، صندوق سرمایه‌گذاری ره‌آورد آباد مسکن، بانک اقتصاد نوین، صندوق سرمایه‌گذاری بادرآمد ثابت کیان، گروه خدمات بازار سرمایه کاریزما، بانک خاورمیانه، صندوق سرمایه‌گذاری بادرآمد ثابت کاریزما و صندوق سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت کمند در این موضوع مشارکت دارند.

در گروه فلزی آمار اولیه از وضعیت فولادسازان و صادرات آن‌ها نشان از تقویت وضعیت آن‌ها دارد. براساس اعلام اختلاف قیمت بیلت صادراتی ایران با شاخص دریای سیاه CIS از ۶۰ دلار در ماه فوریه به تنها ۵ دلار رسیده و عملا فولادسازان بزرگ از ارزان‌فروشی، فاصله گرفته‌اند. اختلاف شاخص اسلب صادراتی ایران با شرق آسیا نیز از ۱۰۵ دلار در ابتدای سال به ۴۵ دلار در روز جمعه رسیده که ۳۵ دلار آن مربوط به حمل دریایی است.

همچنین در این گروه براساس مصوبه ستاد تنظیم بازار برای ورق فولادی، صادرات بدون مجوز مجاز شد. براساس اعلام کنفدراسیون صادرات ایران، ستاد تنظیم بازار در مصوبه‌ای که به امضای عباس قبادی رسیده، اعلام کرده که صادرات انواع ورق فولادی فولاد مبارکه تا اطلاع ثانوی نیاز به مجوز برای صادرات ندارد.

در گروه خودرویی، ریخته‌گری تراکتورسازی اعلام کرد که افزایش سرمایه ۱۶۴درصدی شرکت صورت گرفته است. بر این اساس سرمایه «ختراک» از مبلغ ۲۱۳ میلیارد ریال به مبلغ ۵۶۳ میلیارد ریال افزایش یافته است. بر این اساس ۳۳۶ میلیارد و ۴۸۵ میلیون ریال از این رقم از محل مطالبات و آورده نقدی و ۱۳ میلیارد و ۵۱۵ میلیون ریال دیگر نیز از محل اندوخته قانونی صورت گرفته است. در همین راستا شرکت اعلام کرده که مهلت استفاده از حق تقدم خرید سهام از تاریخ ۲۵ مهرماه تا ۲۴ آذرماه سال‌جاری خواهد بود.

در گروه لوازم خانگی، سرمایه‌گذاری پارس‌توشه خبر افزایش سرمایه ۱۰۰ درصدی از محل سود انباشته داد. بر این اساس در گزارش توجیهی هیات‌مدیره عنوان شده که پیشنهاد افزایش سرمایه از مبلغ ۱۵۰ میلیارد تومان به مبلغ ۳۰۰ میلیارد تومان از محل سود انباشته به منظور اصلاح ساختار مالی شرکت به تصویب هیات‌مدیره رسیده و جهت اظهارنظر به حسابرس و بازرس قانونی ارسال شده است.

همچنین در تحولات پیرامونی بازار سهام، سخنگوی دولت از تصویب لایحه حمایت از سهامداران خرد توسط هیات وزیران خبر داد و گفت: در این راستا، حقوق سهامداران خرد بیشتر تضمین شده و حاکمیت شرکتی بیش از پیش گسترش خواهد یافت. به گزارش خبرگزاری تسنیم، علی ربیعی در حاشیه جلسه اخیر هیات دولت لایحه حمایت از سهامداران خرد و اصلاح لایحه قانون تجارت را از جمله مصوبات این جلسه برشمرد و افزود: دراین راستا حقوق سهامداران خرد بیشتر تضمین شده و حاکمیت شرکتی بیش از پیش گسترش خواهد یافت.

همچنین شاهد افزایش سطح سرمایه‌گذاری‌های خرد در بازار سرمایه خواهیم بود. سخنگوی دولت گفت: این مصوبه کمک می‌کند سرمایه‌گذاران خارجی که قصد خرید سهام یا سرمایه‌گذاری دارند، ضمانت‌های بیشتر قانونی داشته باشند. سوق نقدینگی از بازار سکه و ارز به سمت خرید سهام خرد موضوع بسیار مهمی است.

ربیعی با اشاره به بهبود شاخص‌ها در فضای کسب و کار گفت: تحریم‌ها موجب شده ضمن کنترل واردات و صادرات، روی قیمت‌گذاری‌ها هم کنترل بیشتری داشته باشیم که این امر ممکن است برخی از شاخص‌های بین‌المللی را دچار تغییر کند؛ اما برای اداره کشور نیاز است.

در مجموع بازار روز چهارشنبه بازاری غیرعادی با اختلاف و تقسیم بازار به نماد‌های مثبت بزرگ و کوچک منفی بود که در نهایت ارزش معاملات (با احتساب معاملات بلوکی و اوراق مشارکت) در بورس به هزار و ۱۷۸ میلیارد تومان و در فرابورس به ۷۸۷ میلیارد تومان بالغ شد. با این کارنامه ارزش معاملات بورس در هفته گذشته با ۳۰ درصد کاهش نسبت به هفته ماقبل به ۷ هزار و ۵۷۵ میلیارد تومان رسید.