بازگشت هیولای آنفولانزا H۱N۱

باز هم فصل سرما رسید و دوباره خبر‌ها حکایت از بازگشت آنفلوانزایی دارد که جان مردم را می‌گیرد؛ آنفلوانزای کشنده H۱N۱. وزارت بهداشت و مسئولان حوزه سلامت مدتی است که درباره شیوع آنفلوانزای H۱N۱ هشدار می‌دهند و بار‌ها از مردم به‌ویژه افراد در معرض خطر خواسته‌اند با تزریق واکسن آنفلوانزا خود را در برابر این بیماری ایمن کنند.

براساس اخباری که تاکنون منتشر شده، دو نفر در گیلان، دو نفر در تهران، دو نفر در بوشهر و یک نفر در استان گلستان به دلیل ابتلا به بیماری آنفلوانزای H۱N۱ جان خود را از دست داده‌اند؛ هرچند تاکنون وزارت بهداشت آمار دقیقی از افراد مبتلا به این نوع آنفلوانزا و افرادی که به دلیل ابتلا به آن جان خود را از دست داده اند، ارائه نداده است؛ اما بر‌اساس اخبار رسمی می‌توان دست‌کم مرگ هفت نفر به دلیل ابتلا به این نوع آنفلوانزا را تأیید کرد.

همچنین بر‌اساس آمار غیر‌رسمی و شبکه‌های اجتماعی در هفته گذشته یک جراح قلب و عروق نیز در تهران و یک دختر ۲۵‌ساله در شیراز به دلیل ابتلا به این نوع آنفلوانزا جان خود را از دست داده اند.

مسعود مردانی، عضو کمیته کشوری آنفلوانزا، در گفتگو با «شرق» در‌این‌باره عنوان کرد که با بازگشت زائران اربعین به کشور شیوع این نوع آنفلوانزا در کشور شدت پیدا کرد. او با بیان اینکه بروز آنفلوانزای H۱N۱ حاد و شدید بالینی دیده شده و حتی متأسفانه در مواردی منجر به مرگ شده است، گفت: «متأسفانه شروع فصل سرد سال جاری با آنفلوانزای H۱N۱ همراه بود و موارد متعددی از این بیماری در بیمارستان‌ها بستری هستند.

شرکت سه میلیون نفر در مراسم اربعین سال جاری به انتقال این بیماری شدت بیشتری بخشید. زائران در این مراسم در ارتباط تنگاتنگ با یکدیگر بودند؛ به‌همین‌خاطر هر فرد بیمار این بیماری را به چندین فرد سالم انتقال داده است و هریک از این افراد نیز هنگامی که به کشور بازگشته‌اند، با ارتباط با خانواده و اطرافیان این بیماری را به دیگری منتقل کرده‌اند و این بیماری شیوع بیشتری پیدا کرده است.

این بیماری می‌تواند در افراد در معرض خطر که واکسن آنفلوانزا نزده اند، با فرم شدید بیماری را ایجاد کند و عوارضی مانند پونومونی (یک نوع عفونت ریه)، عفونت گوش میانی یا حتی برخی بیماری‌های مغزی داشته باشد».

افراد در معرض خطر
این پزشک با تأکید به تزریق واکسن آنفلوانزا افزود «افراد در معرض خطری که تاکنون واکسن آنفلوانزا تزریق نکرده‌اند، حتما هرچه سریع‌تر با مراجعه به پزشک برای تزریق واکسن آنفلوانزا اقدام کنند. باید توجه کرد که تزریق واکسن همچنان هم مؤثر است.

این افراد شامل اشخاص بالای ۶۰ سال، کودکان شش ماه تا شش سال، زنان باردار، افرادی که مبتلا به بیماری‌های تضعیف‌کننده سیستم ایمنی هستند، بیماران قلبی، بیماران ریوی، بیماران کلیوی، بیماران سرطانی، بیماران HIV+، بیماران دیابت، بیماران پیوندی و کارکنان مراکز درمانی و پرسنل پزشکی هستند».

اگر این علائم را دارید، مراقب باشید
این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به علائم این بیماری تأکید کرد «اگر مردم علائمی مانند آب‌ریزش بینی، تب، بدن‌درد و... دارند، از رفتن به محل کار یا فرستادن کودک دارای این علائم به مدرسه، به مدت دو تا سه روز جدا خودداری کنند.

دست ندهند، روبوسی نکنند، اگر آب‌ریزش بینی دارند، از دستمال کاغذی یک‌بار‌مصرف استفاده کنند و بلافاصله دست‌شان را با آب و صابون بشویند. باید توجه کرد که شست‌وشوی مکرر دست‌ها منجر به قطع زنجیره عفونت‌های ویروسی می‌شود».

او همچنین با توجه به اینکه فصل مهاجرت پرندگان مهاجر به کشور آغاز شده، درباره آنفلوانزای پرندگان نیز گفت: «آنفلوانزای H۵N۱ در ایران در جمعیت پرندگان وجود دارد و حتما افرادی که در مرغ‌داری‌ها مشغول کار هستند، باید واکسن آنفلوانزا را تزریق کنند و همچنین مردم از خوردن پرندگان شکاری پرهیز کنند؛ چون اگر پرش جهشی در این زمینه صورت بگیرد و ایجاد بیماری در انسان کند، ۵۰ درصد احتمال مرگ وجود دارد؛ اما خوشبختانه تاکنون مشکل حادی درباره آنفلوانزای پرندگان در کشور نداشته‌ایم».

به گفته این پزشک متخصص، آنفلوانزای H۱N۱ بیماری جدیدی نیست و سال‌ها است که این آنفلوانزا در دنیا و همچنین در ایران وجود دارد. اولین بار در سال ۲۰۰۹ این آنفلوانزا شیوع پیدا کرد که آن زمان نام آن را آنفلوانزای خوکی نامیدند؛ اما حالا دیگر به آن آنفلوانزای خوکی نمی‌گویند و همه‌جا از آن به‌عنوان آنفلوانزای H۱N۱ نام می‌برند.

هرچند تاکنون آمار دقیقی از مرگ مبتلایان به این بیماری منتشر نشده است؛ اما چندی پیش مدیر‌کل روابط‌عمومی وزارت بهداشت گفت: «متأسفانه تعدادی از هم‌وطنان در هفته‌های اخیر بر اثر ابتلا به برخی از انواع آنفلوانزا فوت کرده‌اند.

این تعداد محدود و انگشت‌شمار بوده‌اند؛ ضمن اینکه مواردی که در رسانه‌ها ذکر می‌شود، موارد مشکوک به آنفلوانزا بوده و به صورت قطع نمی‌توان آن را ناشی از آنفلوانزا دانست. بررسی دقیق این‌ها نیازمند آزمایش‌های مختلف ویروس‌شناسی است؛ اما می‌توان گفت: متأسفانه دو نفر در استان گیلان و دو نفر هم در استان تهران بر اثر یکی از انواع آنفلوانزا فوت کرده‌اند».

البته تاکنون مشخصات دقیقی از افرادی که در تهران به دلیل این نوع آنفلوانزا جان خود را از دست داد‌ه‌اند، منتشر نشده است؛ اما به گفته فردین مهرابیان، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی گیلان، افراد فوت‌شده در این استان یک جوان ۲۶‌ساله و یک پسر‌بچه ۱۱‌ساله بوده است.

او در‌این‌باره گفت: «جوان ۲۶‌ساله لنگرودی که به آنفلوانزای انسانی مبتلا بود، به علت نقص در سیستم ایمنی بدن بر اثر بیماری ریوی جان باخت. همچنین یک پسر‌بچه یک‌ساله رشتی ۱۱ روز پیش با علائم بیماری آنفلوانزای انسانی مانند تب‌و‌لرز، سرفه، اسهال و استفراغ به یکی از بیمارستان‌های رشت منتقل شد که به علت نقص سیستم ایمنی بدنش بر اثر داشتن مشکلات متابولیسمی جان باخت.

از ابتدای سال جاری تا ۱۷ آبان نمونه ترشحات حلق ۲۰۴ بیمار مشکوک به آنفلوانزای انسانی به تهران ارسال شده که ابتلای ۱۴ مورد تأیید شد و ۱۲ نفر از مبتلایان درمان شدند».

این بیماری تاکنون در استان گلستان نیز جان یک نفر را گرفته است. به گفته عارف‌نیا، رئیس مرکز بهداشت گلستان، این فرد حدودا ۵۰‌ساله که نتیجه آزمایش آنفلوانزای او مثبت بود، سابقه دیابت و بیماری قلبی و عروقی را هم داشت.

او همچنین گفت: «از اول مهر تا دیروز از ۸۸ بیمار دارای علائم آنفلوانزا نمونه‎گیری شد که از این تعداد نتیجه حدود ۱۳ مورد مثبت بوده است. البته از هر صد مورد ابتلا احتمال مرگ چهار نفر وجود دارد. آمار مبتلایان در کشور ما نشان‌دهنده کنترل این بیماری است».

علاوه‌بر‌این عبدالمحمد خواجه‌ئیان، معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی بوشهر، نیز از مراجعه ۱۴۰ بیمار با علائم بیماری‌های تنفسی مشابه آنفلوانزا و مرگ دو نفر بر اثر بیماری‌های تنفسی در بیمارستان‌های استان بوشهر خبر داد و گفت: «تاکنون ۱۴۰ بیمار با علائم بیماری‌های تنفسی مشابه آنفلوانزا به بیمارستان‌های استان بوشهر مراجعه و تحت درمان قرار گرفته‌اند که درباره پنج مورد از بیماران جواب آزمایش‌ها مثبت گزارش شده است.

متأسفانه دو مورد فوت ناشی از بیماری‌های تنفسی در بیمارستان‌های استان بوشهر گزارش شده که نمونه‌ها برای آزمایش از نظر ابتلا به آنفلوانزا به آزمایشگاه مرجع ملی ارسال و هنوز پاسخ آن اعلام نشده است».