بالاخره پول بلوکه شده فوتبال چقدر است؟

تحریم‌های وضع‌شده آمریکا علیه ایران، نه‌فقط در حوزه سیاست بلکه در حوزه ورزش هم تأثیرات منفی زیادی گذاشته؛ به‌طوری‌که همین حالا تعداد مربیان و بازیکنان خارجی شاغل در ورزش ایران بسیار اندک شده‌اند. آن‌هایی هم که مانده‌اند، هر روز به دلیل مشکلات بر سر راه پرداخت دستمزدشان چالش دارند یا به‌سختی تحمل می‌کنند یا عطای کار را به لقایش می‌بخشند و می‌روند.

در‌این‌میان گاهی هم پرداخت رقم دستمزد برای مربیان خارجی دردسرساز شده؛ از دستمزد کی‌روش و ویلموتس در تیم ملی ایران گرفته تا پرداخت هزینه‌های سرمربی دو تیم استقلال و پرسپولیس. فصل مشترک هر سه، یعنی چه تیم ملی و چه دو باشگاه مطرح تهرانی هم این است که آن‌ها از فیفا پول طلب دارند؛ ولی نمی‌توانند چنین پولی را وصول کنند. دلیل؟ تحریم‌های بانکی وضع‌شده علیه ایران.

این موضوع چندان جدید نیست و الان بسیاری خبر دارند که باشگاه‌ها و فدراسیون فوتبال ایران نمی‌توانند پولی از فیفا بگیرند. با علم به این موضوع، چالش فدراسیون فوتبال با منتقدانش در این چند سال زیاد بوده؛ مهدی تاج، رئیس سابق فدراسیون فوتبال ایران بار‌ها در مظان اتهام قرار داشت که هزینه زیادی برای استخدام مربیان خارجی تیم ملی پرداخته است؛ عده‌ای از منتقدانش هم با بیان‌کردن این مورد که این هزینه‌ها از «جیب بیت‌المال» است، سعی کردند عرصه را بر او تنگ‌تر کنند؛ اما تاج همیشه با یک استدلال پاسخ آن‌ها را می‌داد: «فوتبال ملی خودش درآمدزا است و نیازی به پول بقیه ارگان‌ها نداریم».

این حرف کاملا درست بود؛ ولی مشکل اینجا بود که درآمد حاصل از تیم ملی و فوتبال، قابل وصول نبود و نیست؛ پس تاج هم مثل بیشتر وقت‌ها دوباره مجبور به قرض‌گرفتن از وزارت ورزش می‌شد تا «بعدها» که فیفا پول ایران را داد، آن قرض را پس دهد.

دست‌کم این ادعایی بود که خودش و تعدادی از اعضای هیئت‌رئیسه فدراسیون فوتبال داشتند. آن‌ها می‌گفتند دسترسی به پول‌شان مقدور نیست؛ پس دولت الان به تیم ملی کمک کند تا بعدا که مشکلات حل شد، این رقم پرداخت شود.

برای روشن‌تر‌شدن این موضوع نیاز است به پول فدراسیون فوتبال ایران در فیفا اشاره بهتری شود. این پول حاصل درآمد تیم ملی از حضور در تورنمنت‌های مهم از‌جمله جام جهانی است. فدراسیون فوتبال به واسطه حضور پی‌در‌پی در دو جام جهانی رقم درخور‌توجهی از فیفا طلب دارد؛ ولی به واسطه تحریم‌های بانکی اعمال‌شده از سوی آمریکا، توان برداشت آن را ندارد.

این معضل نه با رایزنی حل شده و نه شیوه‌ای برای دور‌زدنش پیدا شده است. نتیجه آن شده که فعلا فدراسیون فوتبال ایران، مثل دو باشگاه پرسپولیس و استقلال که رقمی برای حضور بازیکنانشان در جام جهانی طلب دارند، همچنان مشکل مالی‌اش پابرجاست.

اما بحث اصلی درباره رقم دقیق این پول است؛ در‌واقع اظهار‌نظر‌ها درباره اینکه پول بلوکه‌شده ایران در فیفا چقدر است، متفاوت است. از ۷.۵ میلیون تا ۱۵ میلیون دلار! هرکسی با هر سمتی معمولا رقمی را عنوان می‌کند. از‌آنجا‌که مشکلات بانکی هم پابرجاست، دانستن رقم دقیقش هم چندان مشخص نیست؛ دست‌کم برای رسانه‌ها که این‌طور است.

اوایل که هنوز تحریم‌ها جدی‌تر نشده بود، عنوان می‌شد ایران رقمی نزدیک به ۱۲ میلیون دلار از فیفا باید بگیرد؛ بعد‌ها گفتند فیفا بخشی از این هزینه را پرداخت کرده و چیزی نزدیک به ۷.۵ میلیون دلار دیگر از آن پول بلوکه شده است.

با‌این‌حال مهدی تاج، رئیس سابق فدراسیون فوتبال، در تابستان همین سال در گفتگو با برنامه ورزش و مردم خبر داد پولی که از فدراسیون فوتبال ایران در فیفا بلوکه شده، ۱۰ میلیون دلار است. «۱۰ میلیون دلار از فیفا طلب داریم و نمی‌توانیم بگیریم. فیفا در آخرین نامه‌اش اعلام کرد نتوانستیم هیچ بانکی را قانع کنیم که پول‌تان را حواله کند؛ آن‌هم به خاطر تحریم‌های ناعادلانه است. حرف ما این است که ۱۰ میلیون دلار طلب از فیفا و سه میلیون دلار طلب از AFC را بگیریم. یک پیشنهادی دادیم.

از آن‌ها خواستیم پول ما از فیفا به کنفدراسیون فوتبال آسیا بیاید تا به پول‌مان برسیم». پیشنهاد مهدی تاج عملی نشد تا اینکه پاییز سال جاری غلامحسین زمان‌آبادی، مشاور فرهنگی فدراسیون فوتبال، در گفتگو با باشگاه خبرنگاران مدعی شد پول بلوکه‌شده فدراسیون فوتبال ایران در فیفا ۱۵ میلیون دلار است.

او در گفت‌و‌گویی که ۲۳ مهر داشت، گفت: «آقایان (مسئولان فیفا) معتقدند که نباید سیاست، دخالتی در ورزش داشته باشد؛ اما خودشان عربستان را حمایت می‌کنند و برخی از آقایانِ فیفا در سمینار معامله قرن شرکت می‌کنند. به جای سیاسی‌کاری و دخالت در امور داخلی کشورها، چرا پول ما را نمی‌دهند؟ ۱۵ میلیون دلار از پول‌های ما بلوکه شده و باید این پول به فوتبال ایران تزریق شود».

اینکه چطور پول بلوکه‌شده فدراسیون فوتبال ایران در عرض سه ماه، یعنی از تیرماه که مهدی تاج مصاحبه کرد تا مهرماه که غلامحسین زمان‌آبادی گفتگو کرد، پنج میلیون دلار افزایش پیدا کرده، یکی از بزرگ‌ترین علامت‌سؤال‌های موجود است؛ سؤالی که البته پاسخ روشنی هم برایش پیدا نشده است.

اما حالا رقم جدید‌تری برای این پول‌های بلوکه‌شده اعلام شده است! در واقع بعد از مطرح‌شدن آن سه رقم (۷.۵، ۱۰ و ۱۵ میلیون دلار) حالا وزارت ورزش مدعی است پولی که از فدراسیون فوتبال ایران در فیفا بلوکه شده، ۱۱ میلیون دلار است! این ادعا جدید‌ترین ادعای مطرح‌شده در این زمینه و مربوط به روز گذشته یعنی ۱۰ دی است.

مهدی علی‌نژاد، سرپرست معاونت ورزش حرفه‌ای و قهرمانی وزارت ورزش و جوانان که چندی پیش به جای محمد‌رضا داورزنی وارد وزارت ورزش شده، در گفتگو با رسانه‌ها عنوان کرد: «۱۱ میلیون دلار ما در فیفا بلوکه شده که مبلغ بسیار زیادی است. تحریم‌های ظالمانه آمریکا باعث شده نتوانیم این پول را که حق خودمان است، بگیریم؛ البته در تلاشیم و پیگیر هستیم که از هر راه ممکن حق‌مان را بگیریم».

شاید عجیب باشد که در مدت چند ماه، رقم بلوکه‌شده پول‌های ایران در فیفا این‌قدر متغیر است؛ ولی آن‌قدر اتفاقات عجیب‌و‌غریب در این چند ماه در فوتبال ایران رخ داده که این تناقض‌ها چندان برجسته نمی‌شود؛ به‌هر‌حال شاید در برهه‌ای که فدراسیون فوتبال ایران با مارک ویلموتس، سرمربی سابق و بلژیکی‌اش برای رقم فسخ قرارداد چالش دارد، بخشی از این میلیون دلار‌های بلوکه‌شده راه نجاتی باشد؛ دلار‌هایی که البته رقم دقیقش مشخص نیست.