پاکت کاغذی خیلی بدتر از پلاستیکی است؟

بنگلادش اولین کشوری است که مصرف کیسه پلاستیکی را ممنوع کرد

این هفته ممنوعیت مصرف کیسه پلاستیکی در نیویورک به اجرا در آمد و واکنش‌های مثبت و دلگرم‌کننده‌ای در پی داشت. به‌عنوان مذاکره‌کننده سابق امور تغییرات اقلیمی در فیلیپین که اکنون در نیویورک زندگی می‌کند، و نیز، به‌عنوان مادر دو بچه که به فرزندانش آموخته است که مادر طبیعت را مادر دوم خود بدانند، می‌خواهم به شهروندانی که دغدغه محیط زیست دارند بگویم، بیایید مصرف پاکت کاغذی را هم ممنوع کنیم.

پژوهش‌های سازمان محیط زیست بریتانیا نشان می‌دهد که برای تولید پاکت کاغذی، نسبت به کیسه پلاستیکی به مواد خام و انرژی بیشتری نیاز است و پسماند بیشتری هم تولید می‌شود.

مشخصاً، سالانه ۱۴ میلیارد اصله درخت برای ساخت پاکت و بسته‌بندی‌های کاغذی قطع می‌شود، حال آن که کیسه و بسته‌بندی‌های پلاستیکی محصول جانبی پالایش نفت است. میزان برق مصرفی برای تولید یک ساک کاغذی، چهار برابر برق لازم برای تولید ساک پلاستیکی است. به علاوه، تولید پاکت کاغذی ۷۰ درصد بیشتر از کیسه پلاستیکی آلاینده به هوا و ۵۰ درصد بیشتر از آن آلاینده به آب وارد می‌کند.

استفاده دست‌کم سه باره از یک پاکت کاغذی، اثرات محیط زیستی‌اش را آن‌قدر کاهش می‌دهد که با یک بار استفاده از کیسه پلاستیکی برابر شود.

اما دست نگه‌دارید، هنوز زود است دوباره سراغ کیسه پلاستیکی بروید. پیوستن نیویورک به صف طویل تحریم‌کنندگان مصرف کیسه پلاستیکی بی‌دلیل نبوده است. حدود ۶۷ کشور تا کنون این قانون را تصویب کرده‌اند. بنگلادش اولین کشوری است که مصرف کیسه پلاستیکی را در سال ۲۰۰۲ ممنوع کرد و هم‌چنان روز به روز بر شمار این کشور‌ها افزوده می‌شود.

بسیاری از ما شاهد تصاویر زننده‌ای بوده‌ایم از رودخانه‌های پر از زباله‌های پلاستیکی، یا حیواناتی که با خوردن آن‌ها مرده‌اند. سالانه در سراسر جهان حدود ۳۰۰ میلیون تن پسماند پلاستیکی تولید می‌شود. سازمان ملل متحد این مقدار را برابر با وزن کل جمعیت انسان‌های زمین اعلام کرده است که شاخص روشنگری است.

بخش کوچکی از این حجم پلاستیک، بازیافت یا سوزانده می‌شود. حدود ۸۰ درصد این زباله‌ها در خیابان‌ها، زباله‌دان‌ها و در آب جمع می‌شوند. بسته به نوع محصول پلاستیکی، ۶۰۰ سال طول می‌کشد تا این زباله‌ها تجزیه شوند. در طبیعت می‌مانند و آب آشامیدنی و غذای ما را آلوده می‌کنند. طبق برآورد سازمان ملل متحد، ممکن است تا سال ۲۰۵۰ مقدار پلاستیک موجود در اقیانوس‌ها و دریا‌ها از تعداد ماهی‌ها بیشتر شود.

اما نترسید. جانشینی برای کیسه پلاستیکی وجود دارد: «ساک‌های بازیافت‌پذیر.» هم‌اکنون بسیاری از شهروندان نیویورک عادت دارند چندتا از این ساک‌ها را در خودرو، کوله‌پشتی یا کیف دستی و اداره‌ها در دسترس داشته باشند تا اگر بی‌برنامه به خرید رفتند، به کارشان بیاید.

طبق برآورد سازمان محیط زیست، باید از هر ساک‌دستی بازیافت‌پذیر ساخته‌شده از مواد مصنوعی تا ۳۰ بار استفاده کرد تا اثرات محیط زیستی‌اش با یک‌بار مصرف یک کیسه پلاستیکی برابر شود. برای برقراری این موازنه، باید از ساک‌های مقوایی ۳۳۰ بار استفاده کرد. هدف این است که تا حد ممکن طبیعت‌گرا شویم و از این ساک‌ها، سال‌ها استفاده کنیم.

شخصاً تصورم این است که همه‌پسند شدن پدیده نوظهور ساک‌های بازیافت‌پذیر، یکی از پیامد‌های مطلوب افزایش آگاهی محیط زیستی در جامعه است. این ساک‌ها به تابلو‌های اعلاناتی پر از شوخی‌های دنیای مجازی بدل شده‌اند و بسیار به درد اعلام مواضع و افکار افراد می‌خورند.

ساک محبوب من کیسه‌ای پارچه‌ای است متعلق به یک شرکت تولید نوشیدنی‌های حاوی عصاره قارچ به نام فور سیگماتیک، که درش زیپ دارد و هم‌چنین به تازگی ساک‌دستی «نیویورکی»‌ام را طی روز دستم می‌گیرم و برایم جالب بود که دیدم با غریبه‌هایی که مشابه آن را دارند، مهربان‌تر رفتار می‌کنم.

در طول بهار و تابستان، زنبیل حصیری فیلیپینی دست می‌گیرم که، چون بسیار روزپسند است و رد پای کربن کمی هم دارد، از آن خوشم می‌آید. این زنبیل‌ها از مواد طبیعی ساخته شده و کار دست زنان هنرمند است. یکی از گزینه‌های دیگرم، ساکی از جنس مواد مصنوعی است که وقتی آن را تا می‌کنم درون کیف کوچک دستی جا می‌شود.

سوای بحث ممنوعیت، همین که می‌بینیم طرح‌های ابتکاری مشابهی سراسر شهر را پر کرده، هیجان‌انگیز است. در فروشگاه پریسایکل بروکلین، مشتریان می‌توانند با استفاده از ظروف چندبارمصرف خود خواروبار بخرند. کسب و کار‌های بزرگ و کوچک با طرح‌های مالی تشویقی هوش‌مندانه به این نهضت کمک می‌کنند.

اگر لیوان قهوه‌خوری‌مان در کافه نیوسکول همراه‌مان باشد، تخفیف می‌دهند. اگر در خرید بعدی ساک خرید را پس بدهیم، فروشگاه لاش هم پول آن را به حساب‌مان برمی‌گرداند. من هم منتظرم شیرفروش برگردد تا ظرف شیر را پس بگیرد و با ارائه خدمات حمل و نقل خوب، در بازیافت آن به من کمک کند؛ هرچند، به عنوان مادری خانه‌دار شاید نباید چندان با شور و شوق از این طرح دفاع کنم (اشاره‌ای به‌طنز، به شوخی‌های قدیمی درباره روابط زنان خانه‌دار و مردشیرفروش!)

تا کنون احساس خوبی که تجربه ارتباط با جامعه و زمین به ما می‌دهد و این که بدانیم سهم خود را در مراقبت از سیاره محل زندگی‌مان ایفا کرده‌ایم، بهترین بخش این عادت‌های محیط زیستی بوده است.

منبع: ایندیپندنت