راهنمای کامل اندازه گیری فشار خون در خانه؛ چگونه فشار خون بگیریم؟

فرادید | فشار خون یکی از علایم حیاتی مهم است. با اندازه گیری فشار خون اطلاعات مهمی در مورد سلامتی بدست می‌آید. اندازه گیری فشار خون، بوسیله دستگاه فشارسنج انجام می شود و شیوه‌ها و روش‌های ظریفی دارد. فردی که فشار خون را اندازه می‌گیرد باید با این شیوه‌ها و روش‌ها آشنایی کامل داشته باشد؛ در غیر اینصورت یک اشتباه کوچک ممکن است به کسب اطلاعات ناصحیح درباره مقدار فشار خون اندازه گیری شده منجر شود.

به گزارش فرادید، برای اینکه خون در شریان‌های اعضای بدن جاری شود و مواد غذایی را به اعضای مختلف بدن برساند، نیاز به نیرویی دارد که این نیرو فشار خون نام دارد و مولد آن قلب است. قلب خون را به طور مداوم به داخل دو شریان عمدة بدن، به نام آئورت و شریان ششی پمپ میکند.

از آنجا که پمپ کردن خون توسط قلب به داخل شریان‌ها نبض دار است، فشار خون شریانی بین دو سطح حداکثر و حداقل در نوسان است. سطح حداکثر یا سطح سیستولی در زمان انقباض قلب و سطح حداقل یا دیاستولی در زمان استراحت قلب بوجود می‌آید.

فشار خون به دو عامل مهم بستگی دارد؛ یکی برون ده قلب است، یعنی مقدار خونی که در هر دقیقه به وسیله قلب به درون آئورت پمپ می‌شود و عامل دیگر، مقاومت رگ است؛ یعنی مقاومتی که بر سر راه خروج خون از قلب در رگ‌ها وجود دارد. اگر بخواهیم این رابطه را به شکل فرمول نشان دهیم به قرار زیر است:

مقاومت رگ × برون ده قلب = فشار خون

با تغییر برون ده قلب یا مقاومت رگ مقدار فشار خون تغییر می‌کند. همچنین فشار خون در طول روز تحت تأثیر عوامل مختلفی تغییر می‌کند که از جمله این عوامل وضعیت بدن، فعالیت مغز، فعالیت گوارشی، فعالیت عضلانی، تحریکات عصبی، تحریکات دردناک، مثانه پر، عوامل محیطی مثل دمای هوا و میزان صدا، مصرف دخانیات، الکل، قهوه و دارو است.

غالباً فشار خون را در شریان بازویی اندازه می‌گیرند. در هر فرد فشار خون را در دو سطح حداکثر و حداقل اندازه گیری می‌کنند. در زمانی که قلب منقبض می‌شود، فشار خون به حداکثر مقدار خود می‌رسد؛ این سطح را فشار ماکزیمم یا سیستولی می‌نامند.

سطح مینیمم یا دیاستولی در زمان استراحت قلب که فشار خون به حداقل مقدار خود می‌رسد، بدست می‌آید. هر دو سطح فشار خون به صورت دو عدد کنار هم یا به صورت کسر بر حسب میلیمتر جیوه نشان داده میشود، مثلاً ۸۰/۱۲۰ یا و عدد بزرگتر ۱۲۰ معادل فشار ماکزیمم و عدد کوچکتر ۸۰ معادل فشار مینیمم است.

۱- فشار خون مطلوب: فشار ماکزیمم کمتر از ۱۲۰ میلیمتر جیوه و فشار مینیمم کمتر از ۸۰ میلیمتر جیوه

۲- فشار خون طبیعی: فشار ماکزیمم کمتر از ۱۳۰ میلیمتر جیوه و فشار مینیمم کمتر از ۸۵ میلیمتر جیوه

۳- فشار خون کمی بالاتر از طبیعی: فشار ماکزیمم بین ۱۳۰ تا ۱۴۰ میلیمتر جیوه یا فشار مینیمم بین ۸۵ تا ۹۰ میلیمتر جیوه

۴- فشار خون بالا: فشار ماکزیمم ۱۴۰ میلیمتر جیوه و بیشتر یا فشار مینیمم ۹۰ میلیمتر جیوه و بیشتر

فشار خون بالا یکی از عوامل خطرساز بیماری‌های عروق کرونر قلب (عروقی که به قلب خون می‌رسانند) است و به اعضای حیاتی مهم مثل مغز، قلب، کلیه و چشم آسیب جدی می رساند.

اگر فشار خون بالا شناخته شود و بموقع درمان گردد، میتوان بسیاری از عوارض فشار خون بالا را پیشگیری کرد؛ اما، چون فشار خون بالا معمولاً بدون علامت است، "قاتل بیصدا" یا "Silent killer" نامیده میشود، و برای پی بردن به فشار خون بالا باید فشار خون را اندازه گیری کرد. برای این کار بایستی از دستگاه اندازه گیری فشار خون استفاده نمود.

دستگاه اندازه گیری فشار خون یک وسیله ضروری در تشخیص پزشکی است. این دستگاه‌ها انواع مختلفی از جمله نوع جیوه ای، عقربه ای، اتوماتیک و جیوه‌ای پایه دار دارند.

فشارسنج‌های جیوه‌ای ساده‌ترین و دقیقترین وسیله برای اندازه گیری فشار خون هستند. در ذیل قسمت‌های مختلف دستگاه فشارسنج جیوه‌ای توضیح داده می‌شود.

این دستگاه از قسمت‌های زیر تشکیل شده است:

۱- کاف یا بازوبند

کاف یک پوشش دو لایه از جنس پارچه و دراز است که خاصیت ارتجاعی نداشته و به دور بازو پیچیده می‌شود. بازوبند باید به اندازه کافی بلند باشد تا بطور کامل دور بازوی فرد را بگیرد.

۲- کیسه هوا

کیسه هوا از جنس لاستیکی است که در درون بازوبند قرار می‌گیرد و قابل باد شدن است. این کیسه قابل مشاهده نیست و فقط دو لوله لاستیکی متصل به آن از بازوبند خارج میشود.

کیسه‌هایی که نسبت به بازوی فرد خیلی کوتاه یا باریک باشند و یا هر دو اشکال را داشته باشند (در مجموع خیلی کوچک باشند) فشار خون را بطور کاذب بالاتر از فشار خون واقعی و اگر بیش از حد پهن باشند، فشار خون را پایینتر از فشار خون واقعی نشان خواهند داد.

اگر کیسه کاملاً دور بازو را نگیرد یا وسط کیسه دقیقاً روی شریان بازویی قرار نداشته باشد، ممکن است فشار اندازه گیری شده، فشار واقعی نباشد.

در بعضی دستگاه‌ها وسط کیسه لاستیکی با علامت بر روی بازوبند، مشخص شده است. اندازه عرض کیسه هوا بطور متوسط ۱۵- ۱۳ سانتیمتر و طول آن ۳۵- ۳۰ سانتیمتر است.

۳- لوله‌های لاستیکی

از وسط کیسه هوا دو لوله لاستیکی خارج می‌شود که یکی به پمپ و دیگری به دستگاه وصل میگردد. این دو لوله، کار انتقال و خروج هوا را بر عهده دارند. طول لوله باید حدود ۷۶ سانتیمتر باشد.

۴- پمپ لاستیکی، دریچه و پیچ تنظیم هوا

از این پمپ برای تلمبه کردن و انتقال هوا به داخل کیسه هوا و تخلیه هوا از آن، استفاده میشود. برای ورود و خروج هوا بر روی پمپ دریچه‌ای در نظر گرفته شده است که بوسیله پیچ فلزی که با دست باز و بسته میشود، ورود و خروج هوا تنظیم میگردد.

اگر پیچ ورود و خروج هوا را ببندیم، باید جیوه در سطح ثابت بماند و در زمانی که آن را باز میکنیم، باید اجازه دهد سطح جیوه بطور قابل کنترل پایین بیاید.

۵- مخزن جیوه

مخزن جیوه در انتهای دستگاه و داخل لوله شیشه‌ای قرار دارد و دارای یک پیچ تنظیم است که ورود و خروج جیوه را به داخل لوله شیشه‌ای تنظیم می‌کند. قبل از اندازه گیری فشار خون باید پیچ مخزن جیوه باز شود تا اجازه دهد جیوه به درون لوله راه یابد.

در زمانی که هیچ فشاری وجود ندارد سطح جیوه در لوله باید بر روی صفر باشد. پس از خاتمه اندازه گیری باید دستگاه را کج نمود تا جیوه درون لوله به سمت مخزن هدایت شود و سپس پیچ مخزن را بست تا در زمانی که از دستگاه استفاده نمی‌شود جیوه در لوله باقی نماند.

۶- لوله شیشه‌ای

این لوله درون یک محفظه فلزی مدرج قرار دارد که برحسب میلیمتر جیوه و به فاصله‌های ۱۰ میلیمتر جیوه درجه بندی شده است. با باد کردن کیسه هوا، در صورتی که پیچ مخزن جیوه باز باشد، جیوه به درون لوله راه یافته و بالا میرود و با تخلیه باد کیسة هوا، سطح جیوه در لوله پایین می‌آید. میزان فشار را میتوان از روی سطح جیوه در لوله مدرج خواند. چون سطح جیوه به صورت هلالی در لوله قرار میگیرد.

برای خواندن میزان فشار خون باید بالاترین نقطه هلال جیوه در ستون را در نظر گرفت.

در دستگاه عقربه‌ای به جای مخزن جیوه و لولة شیشه‌ای از یک فشارسنج عقربه‌ای استفاده شده است که با یک فنر کار میکند و بقیه قسمت‌های آن مشابه دستگاه جیوه‌ای است.

گوشی از سه قسمت تشکیل شده است:

۱- انتهای گوشی

این قسمت از دو لوله فلزی تشکیل شده است که در انتهای آن‌ها پوشش لاستیکی قرار دارد و باید بطور ثابت و راحت در داخل گوش‌ها قرار گیرد. در بعضی گوشی‌ها این قسمت بصورت مورب است و وقتی داخل گوش قرار میگیرد قسمت مورب آن‌ها باید متمایل به جلو باشد. دو لولة فلزی در انتهای دیگر به دو لوله لاستیکی متصل میشوند.

۲- لوله‌های لاستیکی

این دو لوله از یک طرف به لوله‌های فلزی متصل هستند و سپس به یک لوله منتهی شده و به صفحه گوشی وصل میگردند.

۳- دیافراگم یا صفحه گوشی

این قسمت از یک صفحه فلزی (دیافراگم) تشکیل شده است که به انتهای لولة لاستیکی متصل است. گاهی بعضی از صفحه‌های گوشی دو طرف دارد؛ یک طرف آن بل (قسمت کوچکتر و با سطح گودتر) و طرف دیگر دیافراگم (قسمت بزرگتر و با سطح صاف) است که توسط یک قطعه فلزی میله‌ای شکل کوچک که قابلیت چرخش دارد، به انتهای لوله لاستیکی وصل است. اگر گوشی هم دیافراگم و هم قسمت بل داشته باشد.

باید گوشی را در گوش بگذارید و با زدن ضربة ملایم روی دیافراگم یا بل دریابید که کدامیک از این دو قسمت به لولة گوشی ارتباط دارد و صدا را منتقل می‌کند. معمولاً با نیم دور چرخاندن میلة فلزی می‌توان دیافراگم یا بل را به لولة گوشی مرتبط ساخت. صدا از قسمت بل بهتر شنیده میشود؛ اما اگر از دیافراگم استفاده میشود باید با انگشتان دست صفحة گوشی را روی بازو نگهداشت.

قبل از اندازه گیری فشار خون رعایت موارد زیر ضرورت دارد:

- حداقل نیم ساعت قبل از اندازه گیری فشار خون، فرد معاینه شونده باید فعالیت شدید نداشته باشد؛ غذای سنگین، قهوه، الکل، دارو و نوشیدنی‌های محرک مصرف نکرده باشد و سیگار نکشیده باشد. ضمناً فرد نباید مدت طولانی (بیش از ۱۴ ساعت) ناشتا باشد.

- ۵ دقیقه قبل از اندازه گیری فشار خون، فرد معاینه شونده باید استراحت کامل داشته باشد.

- لباس فرد معاینه شونده باید سبک و آستین‌های لباس به اندازه کافی گشاد باشد تا وقتی آستین بالا زده می‌شود روی بازو فشار وارد نکند. اگر آستین تنگ باشد و روی بازو فشار آورد باید لباس را درآورد. آستین تنگ باعث اعمال فشار روی سرخرگ بازویی شده و در نتیجه بطور کاذب فشار خون پایینتر از آنچه هست خوانده میشود.

- اتاق معاینه باید ساکت و آرام و با دمایی مناسب باشد.

- از گفتگو‌های مهیج و شوخی با فردی که فشار خون او اندازه گیری میشود، باید خودداری شود.

- فشار خون را میتوان در حالت نشسته، ایستاده و دراز کشیده اندازه گیری کرد.

- در اندازه گیری فشار خون بین دست راست و چپ ممکن است اختلاف مختصری وجود داشته باشد؛ اما بهتر است فشار خون در وضعیت نشسته و از دست راست اندازه گیری شود.

- اگر فشار خون فرد معاینه شونده در حالت نشسته اندازه گیری می‌شود باید پشت وی تکیه گاه مناسب داشته باشد.

- در حین اندازه گیری فشار خون، دست فرد معاینه شونده نباید آویزان باشد و باید بر روی چیزی تکیه کند تا عضلات دست شل باشد. عضلات سفت و منقبض شده باعث می‌شود که فشار خون بطور کاذب بیش از اندازة واقعی نشان داده شود؛ بنابراین بازوی دست فرد چه در حالت نشسته، ایستاده و یا دراز کشیده باید در سطح قلب باشد و تکیه گاه مناسب داشته باشد. در حالت ایستاده می‌توان با یک دست بازوی دست فرد معاینه شونده را گرفت تا تکیه گاه ایجاد شود.

- آستین بلوز دست راست فرد معاینه شونده را در قسمت بالای بازو جمع کنید؛ طوری که قسمت بالای بازو برهنه باشد.

- اگر فشار خون فرد را در حالت نشسته اندازه می‌گیرید، دست راست او را بر روی میز قرار دهید.

- دستگاه فشارسنج را نزدیک بازویی که میخواهید فشار خون را اندازه بگیرید قرار دهید. اگر هوایی درون کیسه لاستیکی بازوبند باشد بوسیله پیچ تنظیم هوای پمپ دستگاه، هوای کیسه را تخلیه کنید و سپس بازوبند فشارسنج را به دور بازوی راست فرد ببندید. بازوبند نباید خیلی محکم یا خیلی شل به دور بازو بسته شود؛ زیرا میزان فشار خون بطور کاذب پایین یا بالا نشان داده میشود. بازوبند فشارسنج نباید روی آستین قرار گیرد.

- لبه تحتانی بازوبند باید ۳- ۲ سانتیمتر بالاتر از چین آرنج (گودی بین ساعد و بازو) باشد و دو لولة لاستیکی آن بطور قرینه در دو طرف سرخرگ بازویی و بر روی چین آرنج قرار گیرد. لوله‌ها نبایستی گره یا پیچ بخورند و همچنین نباید تا بخورند یا در زیر بازوبند گیر کنند.

- فرد معاینه کننده باید وضعیت مناسبی با میز معاینه داشته باشد. فاصله گیرندة فشار خون با فرد معاینه شونده نباید بیش از یک متر باشد.

- اگر از فشارسنج جیوه‌ای استفاده میشود، ستون جیوه در وضعیت عمودی و در مقابل چشم معاینه کننده قرار گیرد.

- پیچ مخزن جیوه را باز کنید. در فشارسنج‌های عقربه‌ای نیازی به این کار نیست.

- سطح جیوه در زمانی که هیچگونه فشاری به فشارسنج وارد نمی‌شود، دقیقاً باید روی صفر باشد. در صورت استفاده از فشارسنج عقربه‌ای عقربه باید روی صفر قرار گیرد.

- نبض مچ دست را با انگشتان اشاره و میانه حس کنید. این نبض در بالای مفصل مچ درون شیاری در امتداد انگشت شست حس می شود.

- برای اندازه گیری صحیح فشار خون در ابتدا سطح Peak inflatin (حداکثر سطح باد کردن بازوبند) را محاسبه کنید. یعنی ابتدا پس از بستن بازوبند به دست راست فرد معاینه شونده.

با یک دست نبض مچ همان دست را لمس کنید و با دست دیگر پیچ پمپ لاستیکی را ببندید و بصورت متوالی و سریع روی پمپ فشار آورید و آنقدر کیسة هوای بازوبند را باد کنید تا دیگر نبض مچ دست حس نشود در همان زمان سطح جیوه را که در ستون جیوه بالا آمده است یا عددی که عقربه روی آن قرار گرفته است (عدد قطع نبض) را در ذهن خود بخاطر بسپارید.

سپس پیچ پمپ را کاملاً باز کرده و سریعاً باد بازوبند را تخلیه کنید. بعد ۳۰ میلی متر جیوه به آن عدد بدست آمده اضافه کنید؛ بنابراین حداکثر سطح باد کردن بازوبند بدست می‌آید.

- ۵ یا ۶ ثانیه دست فرد را بالا نگهدارید یا یک دقیقه صبر کنید و این بار از گوشی استفاده کنید. ابتدا لوله‌های گوشی را در گوش بگذارید و سپس صفحة گوشی (دیافراگم) را روی سرخرگ بازویی در چین آرنج (قسمت داخلی تاندون عضله دو سر بازویی) بین دو لوله لاستیکی فشارسنج قرار دهید.

گوشی را با انگشتان دست محکم و یکنواخت در این قسمت نگهدارید، اما مراقب باشید که فشار زیاد بر روی گوشی موجب اختلال در خواندن میزان فشار خون خواهد شد.

باید دقت کرد گوشی با بازوبند یا لوله‌های لاستیکی تماس نداشته باشد و در زیر بازوبند قرار نگیرد، زیرا صدا‌های مالشی ایجاد می‌کند. در تمام مراحل به ستون جیوه یا عقربه فشارسنج توجه کنید.

- مجدداً پیچ پمپ را ببندید و بازوبند را باد کنید تا به حداکثر سطح باد کردن بازوبند (عدد به دست آمده) برسد؛ سپس پیچ پمپ را به آهستگی باز کنید و با سرعت آهسته ۳- ۲ میلی متر جیوه در ثانیه (حدود یک تا دو علامت نشانه مدرج در ستون شیشه‌ای یا در صفحه عقربه) باد بازوبند را تخلیه کنید. دیگر پیچ پمپ را دستکار نکنید. سطح جیوه یا عقربه کم کم پایین می‌آید تا جایی که صدا‌های کورتکوف (Kortotkoff) ظاهر می شود.

- همزمان با اولین صدایی که در گوش شنیده میشود به سطح جیوه یا عقربه نگاه کنید و آن سطح را در ذهن به خاطر بسپارید. این سطح نشان دهندة فشار سیستولی یا ماکزیمم است. تخلیه باد بازوبند به آرامی ادامه می‌یابد و سطح جیوه یا عقربه نیز پایین می‌آید.

همچنان به سطح جیوه یا عقربه توجه کنید. زمانی می رسد که دیگر صدای واضحی شنیده نمی‌شود یا صدا خفیف و کم کم قطع میشود. نقطه قطع صدا نشان دهندة فشار دیاستولی یا مینیمم است.

این سطح را در ذهن بسپارید سپس باد بازوبند را با باز کردن کامل پیچ پمپ به سرعت تخلیه کنید. عدد اول را به عنوان فشار ماکزیمم و عدد دوم را به عنوان فشار مینیمم یادداشت کنید.

- پس از اندازه گیری فشار خون، بازوبند دستگاه را باز کنید و در محل خود قرار دهید.

- حداقل ۲- ۱ دقیقه بین اندازه گیری مجدد فشار خون فاصله بگذارید.

- اگر در اولین اندازه گیری فشار خون صدایی شنیده نشد سریعاً باد بازوبند را تخلیه کنید و پس از یک دقیقه دوباره اندازه گیری کنید.

- از باد کردن مکرر بازوبند باید اجتناب کرد؛ زیرا موجب احتقان ورید‌های بازویی شده و در نتیجه بر روی میزان فشار خون تأثیر گذاشته و بطور کاذب فشار دیاستولی را افزایش و فشار سیستولی را کاهش می‌دهد.

- در افرادی که ضربان قلب نامنظم دارند و فشار خون آن‌ها از ضربانی به ضربان دیگر تغییر میکند، چندین بار فشار خون را با رعایت زمان مناسب اندازه گیری کنید.

اعداد بدست آمده از فشار ماکزیمم را با هم جمع کنید و متوسط آن را بدست آورید و سپس اعداد بدست آمده از فشار می‌نیمم را با هم جمع کنید و متوسط آن را بدست آورید. این اعداد به عنوان فشار خون فرد در نظر گرفته می‌شود.

- در حین اندازه گیری فشار خون پیچ پمپ لاستیکی را یکباره باز نکنید؛ اگر باد بازوبند خیلی سریع تخلیه شود، بخصوص زمانی که تعداد ضربان قلب فرد کم بوده یا ضربان قلب نامنظم است، موجب اشتباه در خواندن میزان فشار خون می‌گردد.

- اگر بازوبند به اندازه کافی باد نشود، نمی‌تواند سرخرگ بازویی را مسدود کند، لذا باید به این مسئله توجه شود.

- در افراد پیر فشار خون باید در هر دو دست اندازه گیری شود. اگر فشار خون در هر دو بازو متفاوت بود، میزان فشار خون بالاتر را انتخاب کنید.

- در افرادی که از دارو‌های کاهش دهندة فشار خون مصرف می‌کنند، فشار خون را در حالت ایستاده یا دراز کشیده اندازه گیری کنید.

- در خانم‌های باردار فشار خون را در حالت نشسته یا به صورت دراز کشیده به پهلوی چپ، اندازه گیری کنید.

- اگر برای اندازه گیری فشار خون افرادی که دارای وزن بالا و چاق هستند، از بازوبند‌های کوچک استفاده شود، ممکن است فشار خون این افراد بطور کاذب بالا خوانده شود. کیسة هوای داخل بازوبند بایستی حداقل ۳/۲ یا ۸۰% دور بازو را بپوشاند. اگر بازوبند بزرگ در اختیار نیست، قسمت وسط کیسة هوا را روی سطح داخلی بازو قرار دهید (روی سرخرگ بازویی).

- در افراد مسن ممکن است با تخلیه باد بازوبند با سرعت ۳- ۲ میلی متر جیوه، سطح جیوه یا عقربه ضربان یا پرش داشته باشد و پایین نیاید و خواند فشار خون مشکل شود؛ بنابراین باید باد بازوبند را کمی بیشتر تخلیه کرد تا سطح جیوه یا عقربه به آرامی پایین آید.

- در خانم‌های باردار مرحله آرام‌تر شدن یا خفه شدن صدا (مرحله چهارم کورتکوف) به عنوان فشار خون دیاستولی یا مینیمم در نظر گرفته میشود. اما در افراد عادی از بین رفتن کامل صدا یعنی قطع صدا (مرحله پنجم صدای کورتکوف) به عنوان فشار خون مینیمم در نظر گرفته می شود.

- اگر در خانم‌های باردار حداقل در دو نوبت اندازه گیری با فاصله ۶ ساعت یا بیشتر، فشار خون ماکزیمم ۳۰ میلیمتر جیوه یا فشار خون مینیمم ۱۵ میلیمتر جیوه نسبت به فشار خون آن‌ها در گذشته و زمان غیر بارداری افزایش یافته باشد و یا فشار خون ماکزیمم ۱۴۰ میلیمتر جیوه یا بیشتر و یا فشار خون مینیمم ۹۰ میلیمتر جیوه یا بیشتر باشد.

نشانة بالا بودن فشار خون است و در این حالت حتماً باید خانم باردار به پزشک مراجعه کند.

- در خواندن اعداد فشار خون باید دقت کنید تا تمایلی به ختم اعداد آخر به صفر یا پنج نباشد، مثلاً اگر اعداد ۸۳/۱۲۷ بدست آمده است آن را به صفر یا پنج یعنی ۸۵/۱۳۰ ختم نکنید.

- لازم است دستگاه‌های فشارسنج هر ۶ ماه یک بار با دستگاه فشارسنج جیوه‌ای سالم مقایسه و در صورت وجود اشکال تعمیر گردند.

- افرادی که فشار خون طبیعی دارند (فشار ماکزیمم کمتر از ۱۳۰ و فشار مینیمم کمتر از ۸۵ میلیمتر جیوه) لازم است هر دو سال یک بار فشار خون آن‌ها اندازه گیری شود.

- افرادی که فشار خون آن‌ها در اولین اندازه گیری بالاتر از ۸۵/۱۳۰، ولی کمتر از ۱۱۰/۱۷۰ میلیمتر جیوه باشد، باید در طول حداقل ۴ الی ۶ هفته چندین بار در شرایط مختلف فشار خونشان اندازه گیری شود و متوسط فشار خون‌های بدست آمده محاسبه شود و در صورتی که ۹۰/۱۴۰ میلیمتر جیوه و یا بیشتر بود به پزشک مراجعه نمایند.

- در بعضی افراد ممکن است فقط فشار خون سیستولی و یا فقط فشار خون دیاستولی بالا باشد؛ بنابراین اگر فشار خون ماکزیمم طبیعی (۱۴۰ < میلیمتر جیوه) و فشار خون مینیمم بالا (۹۰ میلیمتر جیوه) باشد به آن فشار خون بالای دیاستولی میگویند و برعکس اگر فشار خون مینیمم طبیعی (۹۰ < میلیمتر جیوه) و فشار خون ماکزیمم بالا (۱۴۰ میلیمتر جیوه) باشد آن را فشار خون بالای سیستولی مینامند. فشار خون بالای سیستولی بیشتر در افراد سالمند دیده میشود.

اندازه گیری فشار خون بر اساس شنیدن صدا‌های کورتکوف برنامه ریزی شده است؛ بنابراین شناخت این صدا‌ها ضروری است. در حین اندازه گیری فشار خون با باد کردن بازوبند و اعمال فشار روی سرخرگ بازویی، جریان خون در سرخرگ قطع میشود و زمانی که باد بازوبند تخلیه شود، فشار بازوبند روی سرخرگ بازویی کم شده و در نتیجه مجدداً خون به داخل سرخرگ جریان می‌یابد و از طرفی در قسمتی از سرخرگ که بطور نسبی فشرده شده، جریان گردابی پدید می‌آید. این دو فرآیند موجب پیدایش صدا‌های کورتکوف می‌شوند. این صدا‌ها را می‌توان به مراحل مختلف زیر تقسیم نمود:

۱- در ابتدا صدا‌های ضربه زدن ضعیفی که واضح نیستند، ظاهر می‌شوند و به تدریج شدت آن‌ها افزایش می‌یابد و قوی‌تر می‌گردند. با شنیدن این صداهاست که سطح فشار سیستولی مشخص می‌گردد.

۲- کم کم صدا‌ها ضعیف می‌شوند و ممکن است بصورت صدای غرغر یا شرشر درآید.

۳- مجدداً صدا‌ها واضح می‌شوند؛ اگر چه مشخص‌تر میگردند، ولی هرگز کاملاً به شدت صد‌های مرحله اول نمی‌رسند. صدا‌های مرحله دوم و سوم در اندازه گیری فشار خون مورد استفاده نیستند.

۴- دوباره صدا‌های واضح به طور ناگهانی کاهش می‌یابند و مثل صدای ملایم جریان هوا شنیده می‌شوند.

۵- در این مرحله تمام صدا‌ها بطور کامل قطع میشوند و از بین می‌روند و با قطع صدا، سطح فشار دیاستولی مشخص می‌گردد؛ بنابراین صدا‌های کورتکوف از مرحله ظهور با صدا‌های ضعیف شروع می‌شوند که به تدریج قوی‌تر شده و کم کم صد‌ها واضح‌تر و شدیدتر می‌شوند و در نهایت با ضعیف شدن ناگهانی، صدا‌ها ملایم‌تر شده و بعد کاملاً از بین می‌روند.

منبع: پزشکان بدون مرز