الیود کیپچوگه؛ بهترین دونده ماراتن تاریخ

هفته‌ای پنجاه دونده یا بیشتر ممکن است در دویدن به کیپچوگه محلق شوند

در محوطه‌ای سرسبز و دنج در ارتفاعات کنیا، الیود کیپچوگه، بزرگ‌ترین دونده استقامت تاریخ از روز‌های آغاز کارش می‌گوید؛ روز‌های غبارآلودی که قابل مقایسه با وضعیت کنونی او نیستند.

دویدن برای کیپچوگه مثل بسیاری از بچه‌های کنیایی بخشی از زندگی بود. آن‌ها اغلب بدون این که به چیزی فکر کنند، مسافت‌های طولانی را می‌دوند. او نیز روزانه از خانه تا مدرسه می‌دوید، سفری که یک بار هم در زمان ناهار تکرار می‌شد.

کیپچوگه می‌گوید: "شما متوجه نمی‌شوید، اما باید بدوید به این دلیل که یک اجبار است. "

سال ۲۰۰۲ زندگی او تغییر کرد. ۱۸ ساله بود که مربی کنونی‌اش پاتریک سنگ برنامه‌ای پیشنهاد داد که استعدادش را در مسیردرستی قرار می‌داد. برنامه جذابی بود فقط مشکل این بود که او خودکاری برای یادداشت آن نداشت.

کیپچوگه می‌گوید: "یک تکه چوب برداشتم و برنامه ۱۰ روز آینده را روی بازویم نوشتم. بعد آن را در ذهنم فرو کردم و به سوی خانه دویدم. یک خودکار و کاغذ برداشتم و تا حافظه‌ام تازه بود، برنامه را یادداشت کردم. "

هفده سال گذشته و کیپچوگه که الان ۳۵ سال دارد، به لطف موفقیت‌های شگفت‌انگیز ورزشی‌میلیونرشده. او اولین بشری است که مارتن را زیر دو ساعت دویده و عجیب نیست که از مدت‌ها پیش یک نشریه تمرینی را جایگزین بازو و چوب کرده است.

با این حال خیلی چیز‌ها هم در طول این مدت دست‌نخورده باقی مانده. شیوه زندگی کیپچوگه بسیار ساده است؛ او خودش را از هر چیزی که حواسش را پرت می‌کند، دور نگه داشته. محل اقامت او دهکده دورافتاده‌ای در کنیا به نام کاپاتاگات است.

اولین چیزی که توجه‌تان را جلب می‌کند، سکوت است. سفر به محل اقامت او از بریتانیا ۲۴ ساعت طول می‌کشد و شما باید سه هواپیما و تعداد زیادی تاکسی عوض کنید تا به اردوی تمرینی کیپچوگه برسید. او از غوغای زندگی شهری فرسنگ‌ها فاصله دارد.

جاده خاکی نارنجی رنگی که اردوی تمرینی او را احاطه کرده ناهموار و پردست‌انداز است. اما داخل دروازه‌ها سرسبز و مطبوع است. در این اردو همزمان تا ۳۰ ورزشکار می‌توانند زندگی و تمرین کنند، ولی فضای محیط آرام و بی‌دغدغه است.

اگر تبلیغ کفش‌های ۲۰۰ پوندی "وایپرفلای" نایکی در بیرون دو خوابگاه (یکی برای زنان و یکی برای مردان) وجود نداشت، شاید با خودتان فکر می‌کردید که وارد یک خلوتگاه بودایی شده‌اید.

برنامه هفتگی کیپچوگه حالتی آئینی دارد. از دوشنبه تا شنبه هر هفته دویدن مثل یک مراسم مذهبی انجام می‌شود. گرچه همسر و سه فرزند او در فاصله‌ای کوتاه زندگی می‌کنند، کیپچوگه ترجیح می‌دهد طول هفته را در یکی از اتاق‌های معمولی خوابگاه بگذراند.

البته کیپچوگه یک مزیت نسبت به سایرین دارد: اتاق او خصوصی است، اما بقیه باید اتاقشان را تقسیم کنند. غیر از این مورد همه چیز زندگی او مثل سایرین است.

کیپچوگه می‌گوید: "زندگی ما اینجا ساده است، خیلی ساده. صبح از خواب بلند شو. بدو، برگرد، اگر روز نظافت است تمیزکاری کن و اگر نه استراحت. بعد ناهار، ماساژ و دویدن ساعت چهار، چای عصر، استراحت و خواب. به همین سادگی. "

کفش‌های ورزشی بیرون ورودی اصلی ردیف شده‌اند

کاپاگات از نظر ارتفاع هم مزیت دارد: این منطقه ۸۰۰۰ فوت (۲۴۳۸ متر) بالاتر از سطح دریا است. اما سلاح سری نه ارتفاع که برگشتن به تفکر زیربنایی است. سال ۲۰۰۲ که این کمپ راه افتاد، انتظار می‌رفت که به محلی برای تمرین جوانان و دونده‌های آینده‌دار تبدیل شود نه به خانه دائم بزرگ‌ترین دونده ماراتن تمام تاریخ.

والنتین تروو، فرد مورد اعتماد و مردی که مدت‌هاست مربی کیپچوگه است، می‌گوید: "فکر ما این بود که هر وقت کسی تثبیت شد، بخواهد بیرون از اینجا زندگی کند، ولی بعد ورزشکار‌ها گفتند که نه، می‌خواهیم بمانیم. "

اقامت یک هفته‌ای در کمپ کیپچوگه فرمول خودش را دارد. برنامه تمرین تغییرناپذیر است: دو نوبت در روز. مهم‌ترین‌ها تمرین سه‌شنبه‌ها (پیست دو و میدانی)، پنجشنبه‌ها (دوی استقامت) و شنبه‌ها (تمرین اینتروال) است. بخش دوم تمرین روزانه، دوی ۱۰ کیلومتر بعد از ظهرهاست. این به عنوان دوی بازیابی شناخته می‌شود.

آشپز اردو، غذای روزانه را درست می‌کند که این هم ساختار سفت و سختی دارد. برای مثال شام همیشه ساعت هفت و نیم بعد از ظهر است و همیشه هم اوگالی: غذای مرسوم کنیا که از پختن آرد ذرت با آب تهیه می‌شود. آشپزخانه کوچک و ابتدایی است: یک اجاق دو شعله.

همین طور یک آرام‌پز گوشت که وقتی سرم را داخل آشپزخانه کردم به چشمم خورد. آشپزخانه در کنار یک اتاق غذاخوری ساده قرار دارد که روی دیوار آن پوستری با این نوشته چسبانده شده: "سفر هزاران مایلی با یک قدم شروع می‌شود. "

اینجا مثل یک مهمانخانه ارزان قیمت است، اما همان طور که جافری کاماورور، قهرمان نیمه ماراتن جهان که در کنار کیپچوگه زندگی و تمرین می‌کند، گفته: "مسحورکنندگی این کمپ به خاطر مینیمال بودن آن است. " او می‌گوید: "ما دویدن را به چشم دفتر کارمان نگاه می‌کنیم. این چیزی است که ما باید مراقبش باشیم، برایش کار کنیم، اشتیاق داشته باشیم و به آن احترام بگذاریم. "

این احترام به بهترین وجه در کمپ جریان دارد. آن‌ها رئیسی دارند که با رای ۳۰ عضو اردو انتخاب می‌شود و گرفتن تصمیم‌های کلیدی به عهده اوست. مربی کیپچوگه در پاسخ به این که شاگردش تا به حال رئیس شده، می‌گوید: "فکر نکنم. ". اما گذشته از تمام این حرف‌ها کیپچوگه "آقای رئیس" اینجا است؛ هرچند که خودش این لقب را دوست نداشته باشد.

او می‌گوید: "آن‌ها من را به این نام صدا می‌زنند، ولی من همیشه منع‌شان می‌کنم. وقتی رئیس می‌شوید، نمی‌توانید بی‌دغدغه فکر کنید. بهتر است رهبر باشید تا رئیس. برای همین است که من سهم نظافت خودم را انجام می‌دهم. به این طریق باید راه را به جوان‌ها نشان داد. مطمئنم که من آن‌ها را به راه خوبی هدایت می‌کنم. "

سال ۲۰۱۲ کیپچوگه سه مدال المپیک داشت، اما نتوانست به المپیک لندن راه پیدا کند

عملکرد کیپچوگه در مسابقات معیار خوبی برای قضاوت در مورد قدرت رهبری‌اش است. رکورددار رسمی دو ماراتن جهان و تنها انسانی که ماراتن را زیر دو ساعت دویده، کارنامه‌ای سرشار از مدال‌های المپیک دارد: آتن ۲۰۰۴ (مدال برنز ۵۰۰۰ متر)، پکن ۲۰۰۸ (مدال نقره ۵۰۰۰ متر) و ریو ۲۰۱۶ (مدال طلای ماراتن). او از سال ۲۰۱۳ که به مسابقات ماراتن روی آورده در ۱۱ مسابقه از ۱۲ مسابقه‌ای که شرکت کرده، قهرمان شده است.

اما با زندگی در کاپاگات و مصاحبه‌ای نادر با همسرش گریس، دید بهترین نسبت به فرآیند دویدن کیپچوگه پیدا می‌کنید. گریس از طریق برادرش آموس که یکی از بهترین دوستان کیپچوگه بود با او آشنا شد و می‌گوید که جذب آرامش و فروتنی الیود شد.

گریس با توضیح این که خانواده یکشنبه‌ها مسابقات فرمول یک تماشا می‌کنند، گفت: "در خانه او لذت می‌برد. گوشه و کنار می‌گردد با بچه‌ها بازی می‌کند هرچند که در مورد زمان انجام دادن کار‌ها سختگیر است. بچه‌ها و همین طور من این را می‌دانیم و حواسمان به زمان‌بندی هست.

اینجا خیلی مهم است که یکشنبه‌ها به کلیسا بروید. از ساعت ۹ شروع می‌شود، اما هشت و نیم باید از خونه بیرون بزنید. وقت زیادی باقی می‌ماند، چون فقط با ماشین پنج دقیقه راه است. "

کیپچوگه می‌گوید، دوست دارد زندگی ساده‌ای داشته باشد

دو و میدانی کنیا سرشار از داستان‌هایی در مورد ورزشکاران بسیار موفقی است که خیلی کم پیروزی‌هایشان را جشن می‌گیرند و یا این که از شهرت گریزان هستند. کیپچوگه می‌گوید که هرگز از به چنین رویکردی پشت نمی‌کند.

"پول اضافه‌ای ندارم که با آن خل‌بازی درآورم. انسان هستم و سعی می‌کنم انسان باقی بمانم. من با پول کار نمی‌کنم، پول در بانک است. من یک زندگی ساده می‌خواهم. "

خوشگذرانی آخر هفته کیپچوگه رفتن به مزرعه کوچکش است، جایی که گاو و گوسفند و مرغ و خروس‌هایش را نگه می‌دارد. ۲۵ کیلومتر دورتر در دیداری از شهر الدورت، مایک کیپلاگات، فروشنده حیوانات خانگی می‌گوید که ایپچوگه هر ماه برای خریدن غذای حیوانات به او سر می‌زند: "ترک یک تاکسی موتوری می‌آید، داخل می‌شود، خرید می‌کند و می‌رود. او یک اسطوره، اما بسیار متواضع است. "

کیپچوگه می‌گوید: "خوب است که حیوانات در اطرف آدم باشند، به خصوص بعد از تمرین. پیش حیوانات می‌روید و احساس آرامش می‌کنید. می‌توانید ذهن‌تان را سرحال کنید. "

توانایی شگفت‌انگیز او در تمرینات هوازی ریشه در خاستگاه کشاورزی او دارد. همان زمانی که کیپچوگه نوجوان در راه رفت و برگشت به مدرسه می‌دوید، با دوچرخه‌اش شیر حمل می‌کرد و پول درمی‌آورد. او باید مسافت ۴۰ کیلومتری خانه تا شهر مجاور را طی می‌کرد تا شیر از کشاورزان بخرد و بدست مصرف‌کننده‌ها برساند.

کیپچوگه و سایر دونده‌ها آماده طولانی‌ترین دوی هفته می‌شوند

ساعت پنج و نیم صبح است، کیپچوگه و سایرین برای سخت‌ترین چالش هفته به سوی دروازه‌های کمپ می‌روند. چندان کلمه‌ای رد و بدل نمی‌شود، اما فضا به طرز خاصی سنگین است. به رغم این که آفتاب هنوز طلوع نکرده، حدود پنجاه نفر (که کم کم به تعدادشان افزوده می‌شود) در جاده آماده و منتظر هستند. آن‌ها امضا نمی‌خواهند، بلکه ورزشکاران محلی هستند که می‌خواهند همراه با بزرگ‌ترین دونده مارتن تاریخ بدوند.

اواخر سال ۲۰۱۹ صبح روز اهدای جایزه شخصیت سال بخش بی‌بی‌سی ورزشی با کیپچوگه قرار صبحانه داشتم. او بشقابی باورنکردنی برای خودش پر کرده بود: نان سرخ‌شده، پودینگ سیاه، تخم مرغ، لوبیا، سوسیس وکوروسان.

او در حال لقمه زدن گفت: "صبحانه بریتانیایی در جهان بهترین است. "

امروز و قبل از طولانی‌ترین دو هفته او چیزی برای صبحانه نخورده است. سنگ، مربی کیپچوگه که از صندلی جلوی یک مینی ون دونده‌ها را زیر نظر گرفته می‌گوید: "ورزشکارانی مانند این هستند که با دعوت ما به اردو می‌آیند. "

در اولین جایی که متوقف می‌شویم تا عملکرد ورزشکاران را زیر نظر بگیریم، یک دونده که حسابی هیجان‌زده است، چند کیلومتر از گروه جلو افتاده است. سنگ با خنده می‌گوید: "این دیوانه را نگاه کن. "

یک دقیقه بعد کیپچوگه با چهره عبوسی عبور می‌کند؛ تصویری از فردی که بسیار متمرکز است. مدت این تمرین ۲ ساعت است. سنگ می‌گوید: "او یک جلسه تمرین را هم از دست نمی‌دهد، حتی یکی. " شنیدن این حرف وقتی جالب‌تر می‌شود که بدانیم این دو نفر نزدیک ۲۰ سال است همکاری می‌کنند.

تداوم احتمالا مهمترین نقطه قوت کیپچوگه است. ماراتن ورزشی طاقت‌فرسا است و برای دوندگانی که در تمرینات اغلب هفته‌ای ۱۶۰ کیلومتر می‌دوند، آسیب‌دیدگی پدیده‌ای مرسوم است. اما در واقع این مصدومیت کشاله ران کیپچوگه در سال ۲۰۱۲ و عدم راهیابی‌اش به المپیک لندن بود که این دونده استقامتی را به سوی دوی ماراتن سوق داد. از آن زمان تا کنون او با مصدومیت مهمی روبرو نشده، اما چطور چنین چیزی ممکن است؟

پیتر اندوهیو، بدن‌ساز او می‌گوید: "روی فرم ماندن فوق‌العاده سخت است. اما الیود کار کردن را برای من آسان کرده است. او اگر در حین دویدن مشکلی پیدا کند، درست بعد از تمرین و حتی قبل از این که به اتاقش برود، پیش من می‌آید و ما می‌توانیم مشکل را قبل از این که به معضلی جدی تبدیل شود، حل کنیم. بدن ما به گونه‌ای است که اگر خوب با آن رفتار شود، بدن هم با ما خوب رفتار می‌کند. "

زمانی که الیود به کمپ بازمی‌گردد، از حدود ۱۰۰ نفری که تمرین را آغاز کردند، فقط پنج نفر باقی مانده‌اند. طبیعتا کیپچوگه پیشتاز آن‌ها است و بعد از پایان تمرین هم با تمام آن‌ها دست می‌دهد. در حالی که به سوی اردو برمی‌گردیم در مورد دوچرخه با او صحبت می‌کنم.

پس از این که کیپچوگه اکتبر گذشته در وین توانست تبدیل به اولین انسان تاریخ شود که ماراتن را زیر دو ساعت دویده، اینئوس، حامی مالی آن رویداد یک دوچرخه به این ورزشکار اهدا کرد. از آن زمان الیود آخر هفته‌ها اطراف الدورت دوچرخه‌سواری می‌کند.

طبق آن چیزی که از ایپچوگه انتظار می‌رود، او هر چیزی را جدی می‌گیرد. او به من گفت که قصد دارد اواخر امسال در یک مسابقه ۳۰۰ کیلومتری دوچرخه‌سواری شرکت کند. او می‌گوید: "به نظرم زیر سه ساعت خوب است، موافقی؟ "

حتی در مورد کیپچوگه با نقل قول معروفش "بشر محدودیتی ندارد"، هم سخت بتوان تصور کرد که ۱۰۰ کیلومتر در ساعت دوچرخه‌سوار کند و او در پاسخ می‌گوید: "خب شاید چهار ساعت. "

کیپچوگه گفته سال آینده از مدال طلای المپیکش دفاع می‌کند

دستاورد حیرت‌انگیز کیپچوگه که ماراتن را زیر دو ساعت دوید به دلایل مختلف به طور رسمی ثبت نشد؛ یکی از این دلایل استفاده از دونده‌هایی بود که به نوبت جلوی او می‌دویدند تا مقاومت هوا را کاهش دهند. فردای روزی که او در وین زمان یک ساعت و پنجاه و نه دقیقه را بدست آورد، کیپچوگه به اندوهیو گفت: "حالا، قدم بعدی این است که رکورد را رسمی کنیم. "

اندوهیو که بهتر از هرکسی می‌تواند در مورد توانایی بدنی این ورزشکار نظر دهد، می‌گوید: "به نظرم او اساس ذهنیتش را روی نامحدود بودن گذاشته است و به دنبال اهدافش می‌رود. تا جایی که از نظر بدنی سالم و از نظر ذهنی قوی بماند، برای هر چیزی تلاش می‌کند؛ هر چیزی. رسیدن به زمان یک ساعت و پنجاه و نه دقیقه غیرممکن نیست. او تمام ابزار رسیدن به این هدف را دارد. "

شیوع ویروس کرونا احتمالا برای کیپچوگه هم هزینه‌ساز خواهد بود، المپیک ۲۰۲۰ توکیو به دلیل همه‌گیری جهانی ویروس کرونا به تعویق افتاد تا او نتواند در سال جاری از قهرمانی‌اش دفاع کند. گریس همسر او به طور تلویحی هنگام مصاحبه اشاره کرده که المپیک ۲۰۲۰ می‌تواند آخرین رقابت کیپچوگه باشد. حالا با تاخیر یک ساله المپیک او در ۳۶ سالگی در ژاپن خواهد دوید.

دومین طلای المپیک نمایش درخشان کیپچوگه را به سطحی دیگر خواهد رساند، اما بعید است که بتواند او را تغییر دهد. اندوهیو می‌گوید: "وین مانند نقطه اوج حرفه‌ای من بود و نمونه مشابهی نداشته. هرکسی که از مرز دو ساعت عبور می‌کرد، بعد از مسابقه جشن پیروزی راه می‌انداخت، ولی الیود چه کار کرد؟ شما نمی‌توانید برنامه او را تغییر دهید، در واقع او اجازه این کار را به شما نمی‌دهد. "

پسر ۱۸ ساله‌ای که اولین برنامه تمرینی‌اش را با یک تکه چوب نوشت، حالا تبدیل به یکی از بزرگ‌ترین ورزشکاران کره زمین شده است، اما اهداف او تغییری نکرده است و البته تواضعش.

کیپچوگه می‌گوید: "مهم‌ترین مسئله برای من الهام‌بخشی است نه شهرت. خوشبختی من در این است که مردم را ملاقات کنم و به آن‌ها بگویم، محدودیتی برای بشر وجود ندارد. این چیزی است که من را فوق‌العاده خوشحال می‌کند. "