انتخابات ۲۰۲۰ آمریکا چه تاثیری بر بازارهای ایران میگذارد؟
بازار ارز، طلا، سکه، مسکن وسهام درطول ۶ ماه اخیر رکوردهای بی سابقهای را به ثبت رسانده اند. دلار درحالی که در ابتدای امسال در کانال ۱۴ هزار تومان و یورو در کانال ۱۶ هزارتومان قرار داشت، حالا با گذشت ۶ ماه دلار در کانال ۲۶ هزار تومان و یورو در کانال ۳۱ هزار تومان قرار گرفته است. همچنین بازار سکه و طلا نیز افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی را به ثبت رسانده و شاخص کل بورس هم از ۵۰۰ هزار واحد در ابتدای سال، خود را به کانال یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد در اواخر شهریور ماه رسانده است. در این میان بازار مسکن نیز به شکل متوسط ۹۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش قیمت را تجربه کرده است.
به گزارش فرادید، بازارهای مالی تا حد زیادی به سیگنالهای سیاسی واکنش نشان میدهند. در این میان بازار پول وارز، سرمایه و کالا و خدمات در ایران به انتخابات ۱۳ آبان آمریکا چشم دوخته است و انتخاب هر یک از دو نامزد دموکرات یا جمهوری خواه میتواند بر این بازارها تاثیر متفاوتی بگذارد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهور کنونی ایالات متحده بارها برجام را بدترین توافق آمریکا قلمداد کرده و جمهوری خواهان نیز معتقد به فشار حداکثری به ایران هستند. این درحالی است که درماههای اخیر ترامپ بارها اعلام کرده که اگر انتخاب شود با ایران توافق خواهد کرد. البته این اظهارات ترامپ از نگاه ناظران بیشتر جنبه انتخاباتی دارد.
از طرفی بایدن و دموکراتها سیاستهای دونالد ترامپ در حوزه سیاست خارجی و در برابر ایران را شکست خورده میدانند. آنها معتقدند که آمریکا باید به برجام برگردد تا زمینه ثبات را فراهم آورد.
البته جو بایدن به تازگی یادداشتی در سایت خبری سی ان ان منتشر و اعلام کرده در صورتی که ایران اجرای کامل توافق هستهای را از سر بگیرد، دولت آمریکا در زمان ریاست جمهوری او به برجام باز خواهد گشت.
او در این یادداشت همچنان که خروج ترامپ از برجام و فعال سازی مکانیسم ماشه را به باد انتقاد گرفته، تاکید کرده است در صورتی که به عنوان رئیس جمهور انتخاب شود و در شرایطی که ایران در پی تقابل با او باشد، برای دفاع از منافع حیاتی آمریکا و نظامیان این کشور آمادگی دارد.
جو بایدن همچنین نوشته: "اما اگر ایران نشان دهد آماده دیپلماسی است، من هم آماده هستم تا در مسیر دیپلماسی گام بردارم. "
چه اتفاقی در بازارها میافتد؟
تداوم تحریمهای ایران، رکورد و رشد منفی اقتصادی، رشد نقدینگی و سقوط ارزش پول ملی موجب شده تا تورم انتظاری شکل بگیرد. درنتیجه این امر موجب شده تا بازارهای طلا، ارز، سهام و مسکن، موردتوجه مردم قرار گیرد. این تقاضا موجب شده است که قیمت این داراییها به شکل مداوم افزایش یابد.
اما کارشناسان اقتصادی معتقدند که با انتخاب جو بایدن و حزب دموکرات این معادلات تغییر میکنند. آنها میگویند در صورت روی کار آمدن بایدن، دلار و طلا ریزش بزرگی را تجربه میکنند. همچنین بازار سهام نیز با ریزش موقت روبرو خواهد شد و با بهبود شرایط تجاری و صادراتی روند این بازار دوباره مثبت خواهد شد.
احمد مجتهد، رئیس اسبق پژوهشکده پولی و بانکی بازار ارز در این رابطه گفته است: "اگر آمریکا با تغییر رئیس جمهورش تغییر روش دهد مسلما بر وضع ارز ما اثر خواهد گذاشت. حتی بر توافقهای ما با کشورهای خاص ممکن است موثر باشد. اما تا زمانی که تغییری حاصل نشود چیزی قادر نیست نرخ ارز ما را تکان دهد. "
انتخاب ترامپ و آینده بازارها
در این رابطه وحید شقاقی شهری، اقتصاددان و رئیس دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی، میگوید: "در صورت انتخاب شدن دونالد ترامپ، اگر به تبع آن کسری بودجه جبران نشود، رشد نقدینگی شتاب بیشتری بگیرد، واردات ساماندهی نشود و مشکلات فعلی (صادرات غیرنفتی و نفتی) هم همچنان پابرجا بماند. در این صورت پیشبینی میشود قیمت دلار به کانال ۳۰ هزارتومان خواهد رسید. (زمانیکه ما از کانال ۳۰ هزارتومان صحبت میکنیم، به این معنی است که ممکن است از ۳۱هزار تومان تا ۴۰ هزار تومان هم افزایش یابد). "
البته در میان این دو گروه، دسته سومی هم وجود دارد. آنها معتقدند که نتیجه انتخابات امریکا بر اقتصاد ایران تاثیری ندارد.
این دسته از کارشناسان مشکلات اساسی در ساختار اقتصادی- سیاسی را مشکل جدی این روزهای بازار میدانند.