خانه تکانی در تخت جمشید!

حمید فدایی سه‌شنبه در جمع خبرنگاران ساماندهی و مستندنگاری سنگ‌های تخت جمشید را از برنامه‌های بلند مدت این پایگاه معرفی کرد و درباره اهمیت این اقدام توضیح داد: در کاخ‌های مختلف تخت‌جمشید قطعات متعدد و منقوش سنگ‌هایی وجود دارد که بازمانده ویرانی بنا‌ها در طول سده‌های گذشته است و گرچه امروز ایجاد پوشش بر روی ستون‌ها و درگاه‌های تخت جمشید به دلیل نکات فنی و اجرایی و نیز حفظ حریم بصری محوطه، عملیاتی دشوار و زمان‌بر است، تصمیم‌گیری در مورد انتقال قطعات جداشده کاخ‌ها و حفاظت موقت آن‌ها در مخازن و فضا‌های سر پوشیده در کوتاه‌مدت امکان پذیر است.

وی عنوان داشت: آماده‌سازی مخازن یادشده و اجرای اندود بر دیواره‌های آن، طراحی، ساخت و نصب قفسه‌های فلزی متناسب با فضای انبار‌ها و مقاوم‌سازی به‌منظور تحمل وزن سنگ‌ها، از جمله اقدامات لازم در حوزه فنی برای به ثمر نشستن این طرح بوده است.

اندودکاری یا اندودکشی در معماری به معنای کشیدن ملات بر روی بام یا دیوارهاست که بسته به مواد مورد استفاده نحوه اجرا‌های متفاوتی دارد.

فدایی دستاورد این اقدامات را حفاظت بهتر و بهره‌برداری از آن در زمینه‌های گوناگون دانست و اظهار کرد: انتقال قطعات جدا شده بنا‌ها و کاخ‌ها به داخل مخازن علاوه بر بهینه‌سازی شرایط نگهداری آثار امکان مستندنگاری، طبقه‌بندی و ساماندهی قطعات سنگ و ایجاد بانک اطلاعاتی ویژه را فراهم ساخته است.

او درباره بانک اطلاعاتی یادشده گفت: از داده‌های این بانک برای پاره‌یابی قطعات و امکان‌سنجی نصب قطعات سنگ در محل اصلی خود در کاخ‌های تخت جمشید استفاده خواهد شد.

مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشید ادامه داد: در طول یک ساله گذشته، حدود ۳۰۰۰ قطعه سنگ تا کنون مستندنگاری و صاحب شناسنامه شده است که با قرار گرفتن در طبقه‌بندی ویژه در شرایط مناسبی تحت حفاظت است.

همچنین کارشناس باستان‌شناسی و از دست‌اندرکاران این طرح با تاکید بر اهمیت ساماندهی قطعات سنگی تخت‌جمشید، بیان کرد: ساماندهی و مستندنگاری سنگ‌های پراکنده در تخت‌جمشید به منظور حفاظت بهتر از قطعات سنگی منقوش، صورت گرفته است.

فهیمه همایون اظهار کرد: فرایند اجرایی مربوط به این پروژه پس از برنامه‌ریزی‌های مقدماتی، طی یک سال گذشته آغاز شده است و هم اکنون این پروژه در بخش‌های مختلفی در حال انجام است.

وی با بیان اینکه سنگ‌های موجود در محوطه تخت‌جمشید به دلایل مختلف از جمله پدیده هوازدگی و فرسایش در معرض آسیب قرار داشت، عنوان کرد: در گام نخست، این آثاربه مخازن موجود واقع در بخش جنوبی مجموعه تختگاه که فضای راهرو‌های آن سقف تاقی دارد، منتقل شد، سپس ثبت و طبقه‌بندی گردید.

این کارشناس باستان‌شناسی افزود: همه قطعات سنگ نهایتا در جعبه‌های چوبی ویژه‌ای که به همین منظور ساخته شده‌اند قرار گرفت و صاحب برگه‌دان با شرح محتویات شد.

وی درباره مستندنگاری‌های انجام شده بر روی این قطعات برای بارگذاری اطلاعات آن بر روی سامانه جامع بانک اطلاعاتی پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، گفت: مستندنگاری‌های صورت گرفته با تهیه اطلاعات تصویری از زوایای مختلف و همچنین تهیه اطلاعات محتوایی در رابطه با پیشینه طرح، اندازه، جنس، رنگ و... صورت می‌گیرد و این داده‌ها برای استفاده متخصصان و حفاظت‌گران در دسترس خواهد بود.

همایون همچنین عنوان کرد که در روند ساماندهی اخیر تعدادی از سنگ‌ها قابل پیوند یا اتصال به محل اصلی شناسایی شده‌اند که این عملیات نیز صورت خواهد گرفت.

یادمان تاریخی تخت جمشید که متعلق به دوره هخامنشیان است یکی از ۱۱ اثر ثبت شده استان فارس در فهرست آثار جهانی است که در سال ۱۹۷۹ میلادی با شماره ۱۱۴ در سازمان جهانی علمی، فرهنگی ملل متحد (یونسکو) ثبت شد.

سلسله هخامنشیان از سال ۳۳۰ تا ۵۵۰ پیش از میلاد حکومت کردند.

مجموعه جهانی تخت جمشید در شهرستان مرودشت و در فاصله ۶۰ کیلومتری شمال شیراز واقع شده است.

منبع: ایرنا