زونا چیست و چگونه درمان می‌شود؟
علت بروز یافتن بیماری زونا، ویروسی به نام «واریسلا زوستر (Varicella Zoster)» است. ویروسی که عامل اصلی بیماری آبله مرغان است. براساس اعلام محققان زمانی که فرد مبتلا به آبله مرغان می‌شود، پس از بهبودی این ویروس در بافت عصبی در نزدیکی نخاع و مغز فرد به صورت غیرفعال باقی می‌ماند، اما ممکن است چند سال بعد به عنوان زونا فعال شود.
کد خبر :
۸۸۲۲۵
بازدید :
۱۲۶۹۶
فرادید | بیماری زونا نسخه پیشرفته بیماری آبله مرغان است. در واقع زونا از همان ویروس «واریسلا زوستر» که عامل آبله مرغان است به وجود می‌آید. با این تفاوت که پس از بهبودی آبله مرغان، این ویروس در نخاع ساکن می‌شود و بار دیگر به شکل بیماری زونا نمود پیدا می‌کند.
به گزارش فرادید، براساس برخی آمارها، بیماری زونا سالانه در یک میلیون نفر در سراسر جهان بروز می‌یابد. یک عفونت ویروسی که شکل ضایعات پوستی (راش) و قرمز رنگ روی پوست نمایان می‌شود و سوزش و درد به دنبال دارد. پزشکان می‌گویند که ضایعات پوستی ناشی از بیماری «زونا» بیشتر در قسمت نیم‌تنه (شکم و سینه)، گردن یا صورت بروز پیدا می‌کند.
البته گاهی ممکن است برخی افرادی که تاکنون به بیماری آبله مرغان مبتلا نشده باشند هم به زونا مبتلا شوند. پزشکان در رابطه با این افراد می‌گویند که شدت بیماری در این افراد بیشتر از مواردی است که سابقه ابتلا به آبله مرغان دارندو پس از مدتی به زونا مبتلا می‌شوند.
محققان می‌گویند بزرگسالان و کودکان برای پیشگیری از این بیماری باید واکسینه شوند. گرچه واکسینه شدن به شکل صد درصدی نمی‌تواند ضامن مبتلا نشدن به آبله مرغان و زونا شود. اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که از هر ۱۰ موردی که واکسینه می‌شوند، ۹ نفر در برابر این دو بیماری ایمن شده اند.
گفته شده که زونا بیشتر در افراد مسن ۶۰ تا ۸۰ ساله دیده می‌شود. پزشکان می‌گویند که سیستم ایمنی بدن افراد مسن‌تر معمولا ضعیف‌تر است؛ به همین دلیل بیشتر در معرض خطر هستند. این افراد علائم بیشتری نیز نسبت به سایرین تجربه می‌کنند و تاول‌های باز باعث تحریک پوستی بیشتر و عفونت‌های میکروبی در آن‌ها می‌شود. ضمن اینکه در معرض سینه پهلو و تورم و التهاب مغزی نیز قرار می‌گیرند.
مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ایالات متحده آمریکا (CDC) دراین باره پیشنهاد کرده است که "افراد ۶۰ سال و بالاتر یک دوز واکسن زونا را دریافت کنند. این مرکز همچنین تاکید می‌کند که با پزشک و یا مراقبت‌های بهداشتی خود در صورتی که سوالی در مورد واکسن زونا دارید، مشورت کنید.
بیماری زونا و علت آن چیست؟
علت بروز یافتن بیماری زونا، ویروسی به نام «واریسلا زوستر (Varicella Zoster)» است. ویروسی که عامل اصلی بیماری آبله مرغان است. براساس اعلام محققان زمانی که فرد مبتلا به آبله مرغان می‌شود، پس از بهبودی این ویروس در بافت عصبی در نزدیکی نخاع و مغز فرد به صورت غیرفعال باقی می‌ماند، اما ممکن است چند سال بعد به عنوان زونا فعال شود.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که تاول‌های بیماری زونا معمولاً طی ۷ تا ۱۰ روز زخم و در دو تا چهار هفته به طور کامل پنهان می‌شوند. در اغلب افراد سالم، تاول‌ها هیچ جای زخمی به جای نمی‌گذارند و درد و خارش بعد از چند هفته یا چند ماه از بین می‌رود، ولی در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف، تاول‌های زونا امکان دارد به موقع بهبود نیابند.
براساس آمار به دست آمده از مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ایالات متحده آمریکا (CDC)، عموما ۱ نفر از هر ۳ نفر در آمریکا در طول عمر خود به زونا که با عنوان زوستر یا هرپس زوستر نیز شناخته شده، مبتلا می‌شود.
زونا چگونه تشخیص داده می شود؟
پزشکان می‌گویند اولین علائمی که در افراد مبتلا به زونا پدید می‌آید معمولا درد و سوزش است. آن هاگفته اند این درد معمولا در یک طرف بدن بروز پیدا می‌کند. این عفونت ابتدا از لکه‌های کوچکی روی پوست شروع می‌شود و به مرور به ضایعات پوستی و تاول‌های دردناکی تبدیل می‌شود.
مشخصه‌ی ضایعات پوستی زونا شامل بخش‌های قرمز رنگ روی پوست فرد، تاول به همراه ضایعات پوستی پر از مایع که به راحتی می‌ترکند، ضایعات پوستی روی ستون فقرات و سینه و شکم، ضایعه پوستی روی صورت و گوش‌ها و خارش می‌شود.
البته علائم زونا، تنها به درد و ضایعات پوستی محدود نمی‌شود. در این دست مبتلایان ممکن است که علایم دیگری نیز به وجود بیاید که تب و لرز، سردرد، خستگی و سستی در عضلات از جمله آن هاست.
در این میان برخی علائم هم ممکن است به شکل نادر در بیماران مبتلا به زونا پدید آید. مثلا درد یا ضایعه‌ی پوستی در چشم که فرد باید برای پیشگیری از آسیب‌های جدی‌تر سریعا به پزشک مراجعه کند. یا از دست دادن شنوایی یا درد شدید در یک گوش، سرگیجه یا از دست دادن حس چشایی که می‌تواند نشانه‌ی بروز «سندرم رامسی هانت (Ramsay Hunt Syndrome)» در فرد باشد.
همچنین عفونت‌های میکروبی که ممکن است موجب قرمزی، تورم و گرمی پوست فرد شود.
با این وجود بیشترموارد ابتلا به زونا با معاینه‌ی ساده ضایعات پوستی و تاول‌ها قابل تشخیص است. اما در موارد کمی، پزشک ممکن است سابقه‌ی بیماری را از فرد بپرسد و در موارد نادری، شاید نیاز به آزمایش نمونه‌ی پوست یا مایع تاول داشته باشد. پزشکان برای نمونه‌برداری با استفاده از یک گوش‌پاک‌کن استریل شده بخش کوچکی از ضایعه‌ی پوستی یا تاول را برمی‌دارند. سپس، آزمایش‌ها می‌تواند وجود ویروس را در فرد تایید کند.
مشخصه‌ی ضایعات پوستی زونا شامل بخش‌های قرمز رنگ روی پوست فرد، تاول به همراه ضایعات پوستی پر از مایع که به راحتی می‌ترکند، ضایعات پوستی روی ستون فقرات و سینه و شکم، ضایعه پوستی روی صورت و گوش‌ها و خارش می‌شود.
البته علائم زونا، تنها به درد و ضایعات پوستی محدود نمی‌شود. در این دست مبتلایان ممکن است که علایم دیگری نیز به وجود بیاید که تب و لرز، سردرد، خستگی و سستی در عضلات از جمله آن هاست.
در این میان برخی علائم هم ممکن است به شکل نادر در بیماران مبتلا به زونا پدید آید. مثلا درد یا ضایعه‌ی پوستی در چشم که فرد باید برای پیشگیری از آسیب‌های جدی‌تر سریعا به پزشک مراجعه کند. یا از دست دادن شنوایی یا درد شدید در یک گوش، سرگیجه یا از دست دادن حس چشایی که می‌تواند نشانه‌ی بروز «سندرم رامسی هانت (Ramsay Hunt Syndrome)» در فرد باشد.
همچنین عفونت‌های میکروبی که ممکن است موجب قرمزی، تورم و گرمی پوست فرد شود.
با این وجود بیشترموارد ابتلا به زونا با معاینه‌ی ساده ضایعات پوستی و تاول‌ها قابل تشخیص است. اما در موارد کمی، پزشک ممکن است سابقه‌ی بیماری را از فرد بپرسد و در موارد نادری، شاید نیاز به آزمایش نمونه‌ی پوست یا مایع تاول داشته باشد. پزشکان برای نمونه‌برداری با استفاده از یک گوش‌پاک‌کن استریل شده بخش کوچکی از ضایعه‌ی پوستی یا تاول را برمی‌دارند. سپس، آزمایش‌ها می‌تواند وجود ویروس را در فرد تایید کند.
چگونه می‌توان از زونا پیشگیری کرد؟
در حال حاضر تنها روش پیشگیری از ابتلا به بیماری زونا واکسینه شدن است. پزشکان توصیه می‌کنند، افرادی که ۵۰ سال یا بیشتر دارند برای پیشگیری از بروز این عفونت ویروسی، واکسن زونا را دریافت کنند. این افراد می‌توانند برای تسکین درد، پارچه‌ی خنکی را روی زخم‌ها و تاول‌های خود بگذارند. همچنین برای جلوگیری از انتقال ویروس واریسلا به دیگران، توصیه می‌شود که فرد مبتلا، تا حد امکان زخم‌ها و ضایعات پوستی خود را بپوشاند.
در همین حال، پزشک می‌تواند در صورت صلاح‌دید، دارو‌های ضد ویروس را برای فرد تجویز کند که باعث کاهش دوره‌ی عفونت و عوارض آن می‌شود. پزشک همچنین می‌تواند در صورت لزوم دارو‌های ضد درد را نیز برای فرد تجویز کند.
با این حال مبتلایان برای جلوگیری از سرایت آن به سایرین باید موارد همچون پوشاندن زخم و قسمت‌های پوستی تحریک شده و شستن چندین باره دست‌ها را مد نظر قرار دهند. همچنین در صورتی که فرد سیستم ایمنی ضعیفی دارد و یا تاکنون آبله مرغان نگرفته باید از افرادی که دچار زونا شده اند، دوری کند.
در همین حال، پزشک می‌تواند در صورت صلاح‌دید، دارو‌های ضد ویروس را برای فرد تجویز کند که باعث کاهش دوره‌ی عفونت و عوارض آن می‌شود. پزشک همچنین می‌تواند در صورت لزوم دارو‌های ضد درد را نیز برای فرد تجویز کند.
با این حال مبتلایان برای جلوگیری از سرایت آن به سایرین باید موارد همچون پوشاندن زخم و قسمت‌های پوستی تحریک شده و شستن چندین باره دست‌ها را مد نظر قرار دهند. همچنین در صورتی که فرد سیستم ایمنی ضعیفی دارد و یا تاکنون آبله مرغان نگرفته باید از افرادی که دچار زونا شده اند، دوری کند.
۰
